مەرجی لواوی یا شەرتی ئیمکان (بە ئەڵمانی: Bedingungen der Möglichkeit) تێگەیشتەیەکی فەلسەفییە کە بە ھۆی کارەکانی ئیمانوێل کانت -ەوە برەوی پەیدا کردووە و، بە بەشێکی گرنگی فەلسەفەکەی دەژمێردرێ.

مەبەستی کانت لە مەرجی لواوی چوارچێوەیەکە کە بۆ ئیمکانی دەرکەوتنی ھەبووەکان پێویستە؛ بە واتایەکی تر، پێکھاتەیەک کە بەبێ ئەو، ھەبووەکان لواوی یا ئیمکانی دەرکەوتن و ئاشکرابوونیان نییە.

دەبێ بەوە سەرنج بدرێ کە مەرجی لواوی، ھۆکار نییە. بۆ نموونە، شەشپاڵوویەک لە بەرچاو بگرن کە پیشەسازێک دروستی کردووە. شەشپاڵووەکان ھەموو «سێ-ڕەھەندی»ن. شتێکیش کە سێ-ڕەھەندی بێ، بە بارەکانی درێژی و پانی و بەرزیدا کێشی ھاتووە. بەڵام کێشھاتن بەبێ بۆشایی نالوێت. کەوایە، بۆشایی یەکێک لە مەرجەکانی لواویی شەشپاڵووە. چونکە بۆ ئیمکانی ھەبوونی، مەرجێکی پێویست و زەروورە. بەڵام سەرنج بدەن کە بۆشایی نەبووەتە ھۆکاری دروستبوونی شەشپاڵووەکە، بەڵکوو پیشەسازەکە بووە.

سەرچاوەکان

دەستکاری