قەڵای ژاپۆنی

قەڵای ژاپۆنی (城، شیرۆ، یان جۆ) قەڵاکان بەشێوەییەکی سەرەکی لەسەر دار و بەردا بنیادنراون، لە سەدەکانی پێشوو قەڵاکان لە دار دروستکرابوون، لە لەدوای سەدەی ١٦ بەباشترین شێوەی خۆیان ناسران، قەڵاکان لە ژاپۆن بنیاندنرابوون بۆ پارێزگاریکردن لە شارە گرنگەکان یان شارە ستراتیژییەکانی ئەو سەردەمە وەکوو دەربەندەکان، پەڕینەوە لە ڕووبار، پاسدان لە شارێک بۆ شارێکی تر.

قەڵای ھیمێجی، لە بۆماوە کەلەپوورییەکانی یوونێسکۆ لە پارێزگای ھیۆگۆ، ئەو قەڵایەیە کە زۆرترین سەردانیکەری ھەیە لە ژاپۆن.

قەڵاکانی سەدەکانی پێشوو تا دواساتیش بە زۆری و بە شێوەییەکی سەرەکی پشتیان بە دار دەبەست، وە زۆربەیان ڕووخێنران لەدوای تێپەڕبوونی چەنەھا ساڵ، بە تایبەتی قەڵاکانی سەردەمی سێنگۆکو (١٤٦٧ بۆ ١٦٠٣) زۆربەی ئەو قەڵایانەی لە سەرەتای ئەو سەردەمە دروستکرابوون لەدوای تێپەربوونی چەنەھا ساڵ ڕووخێنران، ھەرچۆنێک بێت دواتر زۆربەیان دروستکرانەوە دوای سەردەمی سێنگۆکو، لە ئەمڕۆدا زیاتر لە سەد قەڵای بەردەست ھەیە لە ژاپۆن، بەپێی لێکۆڵینەوەیەک و سەرژمێرییەک، قەڵاکانی ژاپۆن لە مێژوودا گەیشتووە بە پێنج ھەزار قەڵا. ھەنێک لە قەڵاکان وەکوو ھەردوو قەڵای ماتسوێ و کۆچی لە ١٦١١ بنیادنرابوون و بە باشی مابوونەوە بەبێ بەرکەوتنی زیان بە قەڵاکان یان ھەر مەترسییەکی تر، قەڵای ھیرۆشیما لە وێرانکارییەکە ھەڵوەشایەوە و دووبارە لە ١٩٥٨ دروستکرایەوە وەک مۆزەخانەیەک.

کارەکتەری کانجی '城' بە مانای قەڵا دێت کە وەک "شیرۆ" دەخوێنرێتەوە لە ژاپۆنی

کتێبناسی

• Benesch, Oleg. "Castles and the Militarisation of Urban Society in Imperial Japan," Transactions of the Royal Historical Society, Vol. 28 (Dec. 2018), pp. 107-134.
• Benesch، Oleg and Ran Zwigenberg (2019). Japan's Castles: Citadels of Modernity in War and Peace. Cambridge: Cambridge University Press. p. 374. ISBN 9781108481946.
• Clements، Jonathan (2010). A Brief History of the Samurai: A New History of the Warrior Elite. London: Constable and Robinson.
• Drea، Edward J. (2009). Japan's Imperial Army: Its Rise and Fall, 1853–1945. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas.
• Elison، G. (1991). Deus Destroyed: The Image of Christianity in Early Modern Japan. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Hozon: architectural and urban conservation in Japan. London: Edition Axel Menges. 1998. ISBN 3-930698-98-6.
• McVeigh، Brian J. (2004). Nationalisms of Japan: managing and mystifying identity. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 0-7425-2455-8.
• Nakayama، Yoshiaki (2007). もう一度学びたい日本の城 [Let's learn again about Japanese Castles] (بە ژاپۆنی). Tokyo: Seitosha. ISBN 978-4-7916-1421-9.
• Robertson، Jennifer Ellen (2005). A Companion to the Anthropology of Japan. Blackwell Companions to Social and Cultural Anthropology. Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN 0-631-22955-8.
• Sansom، George (1961). A History of Japan: 1334-1615. Stanford: Stanford University Press.
• Turnbull، Stephen (2002). War in Japan 1467–1615. Oxford: Osprey Publishing.