شەڕی فلیپین و ئەمریکا
شەڕی فلیپین و ئەمریکا (بە ئینگلیزی: Philippine–American War) [١] [٢] ململانێیەکی چەکداری بوو لە نێوان کۆماری یەکەمی فلیپین و ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کە لە ٤ی شوباتی ١٨٩٩ تا ٢ی تەممووزی ١٩٠٢ بەردەوام بوو. [٣] لەکاتێکدا ناسیۆنالیستە فلیپینییەکان ململانێکانیان وەک درێژەپێدەری خەبات بۆ سەربەخۆیی دەبینی کە لە ساڵی ١٨٩٦ لەگەڵ شۆڕشی فلیپین دەستی پێکردبوو، حکوومەتی ئەمریکا وەک یاخیبوونێک سەیری دەکرد.[٤] ململانێکان کاتێک سەریھەڵدا کە کۆماری یەکەمی فلیپین ناڕەزایەتی دەربڕی بەرامبەر بە مەرجەکانی پەیماننامەی پاریس، کە بەپێی ئەو مەرجانە ئەمریکا فلیپینی لە ئیسپانیا وەرگرت و لکێندرا و کۆتایی بە جەنگی ئیسپانیا و ئەمریکا ھێنا. [٥]
| شەڕی فلیپین و ئەمریکا | |
|---|---|
 | |
| جێ | United States Military Government of the Philippine Islands |
| ڕێکەوتی دەستپێکردن | ٤ی شوباتی ١٨٩٩ |
| ڕێکەوتی کۆتاییھاتن | ٢ی تەممووزی ١٩٠٢ |
| بەشداربوو | First Philippine Republic، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
لە ٤ی شوباتی ١٨٩٩ لە شەڕی مانیلا شەڕ لە نێوان ھێزەکانی ئەمریکا و کۆماری فلیپین سەریھەڵدا. لە ٢ی حوزەیرانی ساڵی ١٨٩٩، کۆماری یەکەمی فلیپین بە فەرمی شەڕی دژی ئەمریکا ڕاگەیاند. [٦] شەڕەکە بە فەرمی لە ٢ی تەممووزی ١٩٠٢ بە سەرکەوتنی ئەمریکا کۆتایی ھات؛ بەڵام ھەندێک لە گرووپە فلیپینییەکان- کە لەلایەن ھێزە دێرینەکانی کاتیپونانەوە سەرکردایەتی دەکرێن، کە کۆمەڵگەیەکی شۆڕشگێڕی فلیپین- بۆ چەند ساڵێکی دیکە بەردەوام بوون لە شەڕکردن لەگەڵ ھێزەکانی ئەمریکا. [٧]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Battjes 2011.
- ^ Silbey 2008.
- ^ Worcester 1914.
- ^ «The Philippine-American War, 1899–1902». Office of the Historian, U.S. Department of State. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ Randolph 2009.
- ^ Kalaw 1927.
- ^ Agoncillo 1990.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە شەڕی فلیپین و ئەمریکا تێدایە. |