سیستمی داگیرساندن تیشکەکانی سیستەمی داگیرساندن لە پەیدادەبن لە ئەنجامی گەرم بوونی جەمسەرێکی کارەبایی تاپلەیەکی گەرمی بەرز تیێکەڵاو لە سوتەمەنی و ھەوا بزوێنەرەکانی سووتانی ناوەکی لە ئەنجامی داگیرساندنی شەپۆلەکان بە قۆناغ کە بە نەوت و گاز کاردەکەن کە بۆ بزوێنەرەکانی موشەک و ئەم جۆرە شتانە بەکاردێت فراوانترین بەکارھێنان بۆ داگیرساندنی ناوەکی لە تیشکەکانی داگیرساندنی بزوێنەرەکانی ئەو ئامێرانەی کە بە بەنزین کاردەکەن وەک ئۆتۆمبێل و پاسکیل.

یەکەم مێژووی داگیرساندنی پریشکی کارەبایی دەگەڕێتەوە بۆ دەمانچەی یاریئەلیساندرۆ ڤۆلتا کارەبایییە لە حەفتاکانی سەدەی حەڤدە.

سیفرید مارکوس «ئامێری داگیرساندنی کارەبایی بۆ بزوێنەرەکانی گاز» دایھێنا لە ٧ی تشرینی یەکەمی ١٨٨٤.

مێژوو دەستکاری

سیستەمەکانی موگناتیس دەستکاری

 
Magneto[بەستەری مردوو] ignition coil.

سادەترین شێوەی داگیرساندن بەکارھێنانی موگناتیسی بزوێنەرەکەیە کە بەدەوری دا دەخولێتەوە بەشێوەیەکی موگناتیسی لەناو کۆیلەکە یان لە ڕێکخستەکانی پێشووتر کۆیلیک لەناو موگناتیسی جێگیرە، کاردەکات لەسەر کەرتەکانی بەرکەوتن بەمەش ڕێڕەوەکەی دەپچڕێنێت دەبێتە ھۆکاری ھەوڵی زیاتر بۆ وەستانی لەکاتی پێویست بەم شێوەیە ڕووناکی تەواو بۆ گڵۆپەکان دەڕوات بۆ داگیرساندنی ڕاستەوخۆ لە دەرچەیەکی موگناتیسییەوە بۆ موگناتیسە نوێیەکان یەک دەرچە ھەیە لەگەڵ کەرتی بەرکەوتن لەناو ژووری سووتان ئەمە لە دەوروبەری ساڵی ١٩٠٢ Bosch پێشکەشی کرد کە موگناتیسێکی دووسەر بوو لەگەڵ پلاکی داگیرسانی جێگیر لەگەڵ کەرتی بەرکەوتنی دەرەکی سلیندەرەکە ئەم بزوێنەرە موگناتیسییە لە ئۆتۆمبێلی نوێدا بەکارنایەت چونکە خاوەنی کارەبایەکی تایبەتە تێیدا ئەم جۆرە بزوێنەرانەی لە پاسکیلی ھەڵمی بچووک و ئامێری بەفر ڕاماڵین و ھاڕینی خاشاک ھتد.. بەم شێوەیە ھیچ سیستەمێکی کارەباییان نییە لەسەر پاترییەکان بۆ ھیچ کۆمەڵەیەک لەبەر ھۆکاری پێویستی و کێشی و تێچوون، بەڵکو بەکاردێت لە بزوێنەرەکانی تەیارەی قەپات کراو ئەمە جگە لە زۆربوونی پێویستی بە کارەبا. بەم شێوەیە سیستەمی موگناتیسی بە شێوەیەکی سەرەکی بەکاردێت لەبەر ھەبوونی گرێنتی تەواو تێیدا.

موگناتیس بەکارھێنرا لەسەر سلفی ئامێری بزوێنەری بچووک، کە بزوێنەرێکی جێگیرە «لێدان و بزر» بەکارھێنرا لە سەرەتاکانی سەدەی بیستەم لەسەر بارھەڵگرە کۆنەکان ئەوانەی کە بە بەنزین کاردەکەن یان کێڵگە پاڵێوراوەکان پێش بەگڕخستنی پاتری و ڕۆشنایی، لەسەر بزوێنەری فڕۆکەکان موگناتیس بەکارھێنرا چونکە کارکردنی پێی زۆر سادەو باوەڕپێکراو بوو و کێشی زۆر کەمتر بوو لە پاتری و دینەمۆ.

زۆر لە بزوێنەری فڕۆکە دوو موگناتیسی بۆ بەکاردێنن بۆ کار ئاسانی لەکاتی ڕوودانی لەکارکەوتنی لەناکاو، بۆ زیاتر چالاک بوونی سووتانی ھەواو سوتەمەنی بە خێرایی و لە ھەردوولاوە بە ئاڕاستەی ناوەند. ھەردوو براکە ڕاین موگناتیسیان داھێنا لە ساڵی ١٩٠٢ ودروستکرا لە ساڵی ١٩٠٣ لەلایەن دایتۆن، داھێنەر ohio جۆرە ئۆتۆمبێلێکی کۆن کە ھەردوو سیستەمی بەگڕخستنی پاتری و موگناتیسی تێدا بەکارھاتبوو کاری دەکرد بۆئەوەی دڵنیای بەگڕخستن بەدەست بێنێت لە ھەموو کاتێک و ساتێک لەگەڵ سنووردارکردنی ھەریەک لە سیستەمەکە واتا ((ھەریەک بە تەنھا کاربکات بۆئەوەی ئەگەر یەکێکیان لە کارکەوت ئەوی تر جێگەی بگرێتەوە. ئەمەش سودی باشی بەخشی بە سەرەتایی سیستەمی کاری پاتری و بەگڕخستنی خێرا و باوەڕپێکراوی سیستەمی موگناتیسی.

سیستەمە موگناتیسە تازەکان (جگە لە بزوێنەرە بچووکەکان) ھەستان بە لادانی کۆیل (توانای بەرز) و لەناو کۆمەڵێ کۆیلی دەرەکی داییانا ھاوشێوەی کۆیل داگیرساندن لەم بەرەو پێشچوونەدا شەپۆلەکانی ناو کۆیلی موگناتیس تێپەڕن بەناو کۆیلە دەرەکییە سەرەکییەکە کە دەبێتە ھۆی بەرھەم ھێنانی توانایەکی بەرز لە کۆیلە لاوەکییەکە بەم جۆرە سیستەمە دەوترێ 'سیستەمی گواستنەوەی وزە' سیستەمەکانی وزە زۆرترین دڵنیایی بە گڕخستن دابین دەکەن.

 
Switchable[بەستەری مردوو] magneto ignition circuit, with starting battery.

موگناتیس پشت دەبەستێ بە خێرایی بزوێنەر بەمەش ڕەنگە لەگەڵ داگیرسان گرفت دروست بکات. ھەندێ لە موگناتیسەکان سیستەمی پاڵنەریان ھەیە کە دەبێتە ھۆی سوڕانی موگناتیس بە خێرایی گونجاو ئەمەش کار ئاسانی دەکات بۆ خێراکردنی ئامێرە لەسەرخۆکان لە ھەندێ لە بزوێنەرەکان وەک فڕۆکە سیستەمێک بەکاردێنن کە پشت دەبەستێ بە خانەی وشک کە بارگاوی ناکرێتەوە (وەک لایتە دەستییە گەورەکان کە پاترییەکەی بارگاوی ناکرێتەوە بەڵام ئەمە نەتوانرا پارێزگاری لێبکرێت وەک سیستەمی بارگاوی کردن کە لە ئۆتۆمبێلدا ھەیە) چونکە پاتری ئۆتۆمبێل بارگاوی دەکرێت بۆ بەگڕخستنی بزوێنەر بە شێوەیەکی خێرا.

داگیرساندنی ئەلەکترۆنی (EI) ئەم کێشانە چارەسەر دەکات لە سیستەمە بنەڕەتییەکان خاڵەکان ھێشتا بەکاردەھێنران لەگەڵ ڕەوتێکی نزم مامەڵە دەکات تەنھا بۆ کۆنتڕۆڵکردنی یەکەم ڕەوتی بەرز بەکارھاتووە لە ڕێگەی سیستەمی گۆڕینی دۆخی ڕەقی و لەگەڵ ئەوەش زۆر بە خێرایی خاڵەکانی پچڕانی بەیەکگەیشتن بە ھەستیاری گۆشەیی بە ھەر جۆرێک بێت بینراو بێت لەبەرئەوەی سوڕانی ڕووناکی دەشکێنێت یان ئەوەی زیاتر بەکاردێت بەکارھێنانی ھەستیاری کاریگەری ھۆڵە کە وەڵامی بۆ موگناتیسی بازنەیی جێگیری سەر بڵاوکەری کراوەی ھەیە پێکھێنان شوێنی دەرھێنانی ھەستیار و چارەسەرکردنی لە ڕێگەی بازنە گەلێکی گونجاو ئەنجام دەدرێت پاشان بۆ بەکارخستنی ئامێری بگۆر وەک سایستۆر بەکاردەھێنرێت کە ھەڵدەستێت بە گۆڕینی ڕەوتێکی گەورە بەھۆی کۆیلەوە.