دیمەنی ئاسنگەر کورتە فیلمێکی بێدەنگی ڕەش و سپی ئەمریکییە لە ساڵی ١٨٩٣ لە دەرهێنانی ویلیام کێنێدی دیکسۆن ، داهێنەری سکۆتلەندی-فەرەنسی کە یەکەم کامێرای جووڵەی بە تەواوی کارا پەرەپێدا، لەکاتی کارکردندا لەگەڵ تۆماس ئەدیسۆن . فیلمەکە لە ڕووی مێژووییەوە گرنگە بەو پێیەی یەکەم فیلمی کینێتۆسکۆپ لە پێشانگایەکی گشتیدا لە ٩ی ئایاری ١٨٩٣ نمایشکرا و سەرەتاییترین نموونەی ناسراوە کە ئەکتەرەکان ڕۆڵیان لە فیلمێکدا ئەنجامداوە. دوای ١٠٢ ساڵ، لە ساڵی ١٩٩٥ دیمەنی ئاسنگەرەکان لەلایەن کتێبخانەی کۆنگرێسەوە وەک "لە ڕووی کولتووری، مێژوویی، یان جوانکارییەوە گرنگ" هەڵبژێردرا بۆ پاراستن لە تۆماری نیشتمانی فیلمی ئەمریکا. دووەم کۆنترین فیلمە کە تۆمار کراوە، دوای فیلمی وەرزشی نیوارک (١٨٩١). [١] چاپێکی 35 ملم لەم فیلمە کە لە ژیاندا مابووەوە لە مۆزەخانەی هێنری فۆرد دۆزرایەوە . ئەرشیفی کۆپی نەرێنی سەرچاوە کە لەلایەن ئەرشیفی هونەری مۆدێرن لە مۆزەخانەی هونەرەوە هەڵگیراوە. وەشانێکی دیکە دەکەوێتە پارکە مێژووییە نیشتمانییەکەی تۆماس ئەدیسۆن کە لەلایەن خزمەتگوزاری پارکە نیشتمانییەکانەوە بەڕێوەدەبرێت لەبەر ئەوەی فیلمەکە پێش ساڵی ١٩٢٣ تەواو بووە، مافی کۆپیکردنی بەسەرچووە؛ بە خۆڕایی لە تۆڕی جیهانی بەردەستە.
- ^ «Movies». Edison National Historic Site. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی ئازاری ٢٠٠٧ ھێنراوە.
