خەڵکی شول
لەوانەیە ئەم وتارە بۆ گەییشتن بە ئاستی ستانداردی شێوازی نووسینی وتار لە ویکیپیدیادا، ویکیسازی پێویست ببێت. تکایە ئەگەر دەتوانن ئەم پەڕەیە باشتر بکەن. |
شوول ناوی یەکێک لە هۆزە جیاکراوەکانی له لوڕ و کورد و تورکەوە ، میراتگەرانی ئەم خەڵکە بە شێوەزاری شولی رامەندی قسە دەکەن.[١]
| ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو | |
|---|---|
| داڕێژە:ئالا: ناوچه له پارێزگای فارس و پارێزگای بوشێهر | |
| زمانەکان | |
| شولی و فارسی | |
| ئایین | |
| شیعه | |
| گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان | |
| فارس وکورده‌کانی کرماشان و ئیتر خەڵکەکانی ئێرانی |
ئەم هۆزە سەرەتا لە عەجام عێراق نیشتەجێ بوون و لە دەوروبەری ساڵی 550ی کۆچی فەرمانڕەوایی نیوەی لوڕستانیان دەکرد و لەلایەن سەیف الدین ماکانی ڕوزبەهانی (کە باوباپیرانی لە سەردەمی ساسانییەکانەوە فەرمانڕەوایی ناوچەکەیان دەکرد) فەرمانڕەوایی دەکرد و لەلایەن ئەوانەوە فەرمانڕەوایی دەکرد ئەوان سەرکردەیان پێشوا دەخوێندەوە. ، بەڵام نەجمەدین کە یەکێک بووە لە نەوەکانی، لە سەردەمی حەمدا مستۆفیدا لەم ناوچەیەدا فەرمانڕەوایی کردووە. ئیبن بەتوتە (٧٤٨ک) لە ڕێگای شیرازەوە بەرەو کازێرون ڕووبەڕووی عەشیرەتی شوول دەبێتەوە و دەڵێت ئەوان عەشیرەتێکی فارسن کە لە دەشت دەژین و لەنێویاندا کەسانی ئیماندارە و خواپەرست هەیە[٢] . شەهاب الدین العمری (کۆچی دوایی ٧٤٩ کۆچی) دەفەرموێت هۆزی شول خزمایەتییەکی بەهێزی لەگەڵ شەبانکەرە هەبووە.[٣]
خەڵکی شول یه‌کێک له نه‌ته‌وه‌کانی فارس له ناو ئێران ، که له سه‌ردمی ساسانیه‌کان هه‌تا ته‌یموریان خاوه‌ن ده‌سه‌ڵات بوون .
وه‌ڵاتی شولان یان شولستان ناوچه‌یک له نێوانی پارێزگاکانی فارس ، ئه‌سفه‌هان و خووزستان بوو که له سه‌ردمی ساسانیه‌کان له ناوچه ی کووره ی شاپور بوون
و هه‌تا ساڵی ۵۰۵ کۆچی نێوی له لوڕستان به‌شیک له شولستان بوو . رێبه‌ری شولان سه‌یفوددین ماکانی روزبه‌هانی ( رۆژبه‌یانی) بوو که به ده‌ستی نه‌سروددین محمد کوڕی هه‌لال کوڕی بدر حاکمی لوڕ کوژراو بوو ..
خاکی خەڵکی شول نیوەی لوڕستان، کوهگیلویە، نیوەی باشووری چاهەرمەحاڵ، باشووری ڕۆژهەڵاتی خوزستان و باکووری ڕۆژئاوای پارێزگای بوشێهر و باکووری ڕۆژئاوای پارێزگای فارس لەخۆ گرتبوو.[٤]
