مارگریت لە ڤالۆیس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

[[پەڕگە:Reine_Marguerite_de_ValoisReine Marguerite de Valois.jpg|وێنۆک|وێنەی مارگریت ئۆف ڤالۆیس (١٥٥٣-١٦١٥١٥٥٣–١٦١٥)]]

'''مارگریت لە ڤالۆیس''' ({{بە فەڕەنسی|Marguerite}}؛،؛ ١٤ی ئایاری ١٥٥٣ – ٢٧ی ئازاری ١٦١٥) شازادەیەکی فەرەنسی بوو لە شانشینی ڤالۆیس کە بوو بە شاژنی ناڤار بە هاوسەرگیریھاوسەرگیری لەگەڵ هێنریھێنری سێیەمی ناڤار، ئەوکات شاژنی فەرەنساش لە کاتی دەستبەکاربوونی هاوسەرەکەیھاوسەرەکەی لە ساڵی ١٥٨٩ بۆ تەختی دووەم وەک [[ھێنریی چوارەمی فەڕەنسا|هێنریھێنری چوارەم]]

== سەرەتای ژیانیژیان ==

[[پەڕگە:Caterina_e_i_figliCaterina e i figli.jpg|وێنۆک|کاترین دودوو مدیچی با فرزندانش در سال 1561١٥٦١: فرانسیس، چارلز نهم،نھم، مارگارت و هنریھنری.]]

مارگریت لە ڤالۆیس لە ١٤ی ئایاری ١٥٥٣ لە شاتۆی شاهانەیشاھانەی سانت جێرمان-ئێن-لای لەدایکبووە، حەوتەمین منداڵ و سێیەم کچی هێنریھێنری دووەم و کاترین دی مێدیچی بووە.<ref name="Wellman277">Wellman, p. 277.</ref>سێ برای دەبوونە پاشای [[فەرەنسا]]: فرانسیسی دووەم چارڵی نۆیەم و هێنریھێنری سێیەم. خوشکەکەی، ئەلیزابێسی ڤالۆیس، دەبێتە سێیەم هاوسەریھاوسەری پاشا [[فیلیپی دووەمی ئیسپانیا]]{{sfn|Kamen|1997|p=74٧٤}}و براکەی فرانسیسی دووەم هاوسەرگیریھاوسەرگیری لەگەڵ [[ماری شاژنی سکۆتلاند|ماری]] شاژنی [[سکۆتلەندا]] کرد.{{sfn|Knecht|1988|p=207-208٢٠٧–٢٠٨}}

لە دەرباری فەرەنسادا ڕێزمان و کلاسیک و مێژوو و کتێبی پیرۆزی خوێندووە.<ref>Williams, p. 11.</ref>مارگریت جگە لە زمانی [[فەرەنسی]] زێدی خۆی فێری قسەکردنی زمانی [[ئیتاڵی]]، [[ئیسپانی]]، [[لاتینی]] و [[یۆنانی]] بووە<ref name="Pidduck 19">Pidduck, ''La Reine Margot'', p. 19.</ref> لە تەمەنی هەرزەکاریدا،ھەرزەکاریدا، ئەو و هێنریھێنری برای هاوڕێیھاوڕێی زۆر نزیک بوون. لە ساڵی ١٥٦٨دا کە دەرباری بەجێهێشتبەجێھێشت و فەرماندەیی سوپای شاهانەشاھانە بوو، بەرگری لە بەرژەوەندییەکانی خۆی بە دایکیان سپارد بە خوشکە ١٥ ساڵانەکەی.<ref name="Moisan 18">Moisan, p. 18.</ref>

== مردن ==

سەرەتای مانگی ئازاری ساڵی ١٦١٥ مارگریت بە شێوەیەکی مەترسیدار نەخۆش کەوت. لە هۆستێلیھۆستێلی دی لا رینڕین مارگوێری خۆیدا کۆچی دوایی کرد، لە ٢٧ی ئازاری ١٦١٥. "لە ٢٧ی ئازاردا – پاوڵ فیلیپۆ دی پۆنتچارتراین نووسیویەتی – لەوێ لە [[پاریس]] کۆچی دوایی کرد شاژنە مارگریت، تاکە ڕزگاربووی ڕەگەزی ڤالۆیس؛ شازادەیەکی پڕ لە میهرەبانیمیھرەبانی و چاکە." نیازەکانی بۆ خۆشگوزەرانی و پشوودانی دەوڵەت، و کێ تاکە دوژمنی بوو. ئەو بە قووڵی پەشیمان بووەوە".<ref>Quoted in Williams, p. 385.</ref>