ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
|
|
|
== دەسەڵات و شەرعیەت ==
ماکس وێبەر سێ سەرچاوەی شەرعیەتشەرعیەتی بۆ دەسەڵات دەستنیشانکردووەدەستنیشان کردووە کە بە (پۆلینکردنی سێ لایەنەی دەسەڵات) ناسراوە. ھەروەھاھەروەھا، سێ ھۆی پێشنیار کردووە کە لەبەر چی خەڵک ئەو فەرمانانەی کە پێیان دەدرێدەدرێ، جێبەجێجێبەجێی دەکەن:
=== تەقلیدی ===
دەسەڵاتە تەقلیدیەکانتەقلیدییەکان پشتیوانیانپشتیوانییان ھەیە چونکە بەردەوامن و پشتیوانی لە بەھا ھەبووەکان و حاڵی حازر status quo دەکەن. دەسەڵاتی تەقلیدی درێژترین مێژووی ھەیە. کۆمەڵگەی باوکسالاری (و لەوەش دەگمەنتر دایکسالاری) سەرچاوەی پاشایەتیپاشایەتیی بۆماوەیین کە تیایاندا دەسەڵات بە وەچەکانی سەرکردەکانی پێشوو دەدرا. شوێنکەوتوانیش ملکەچی ئەمجۆرەئەم جۆرە دەسەڵاتە دەبن چونکە دەڵێن "«ئێمە ھەر فێری ئەم شێوازە بووینە".» نمونەینموونەی دەسەڵاتدارانی تەقلیدی پادشاکان و شاژنەکانن.
=== کاریزمایی ===
دەسەڵاتی کاریزمایی بۆ جوانی روحو سوکیڕۆحسووکیی کەسێک یاخود ھێزی کەسایەتیکەسایەتیی تاکێک دەگەڕێتەوە (بۆ نمونەینموونەی ھەرە توندڕۆتوندڕەو بروانەبڕوانە کەسایەتی پەرستنکەسایەتیپەرستن). رژێمەڕژێمە کاریزماییەکانکاریزمایییەکان بە تەمەن کورتیتەمەنکورتی ناسراون و بەدەگمەن لەپاش مردنی ئەو کەسانەی بەرێوەیانبەڕێوەیان دەبەندەبەن، دەمێنن.
=== یاسایییاسای ھوشیارانە ===
دەسەڵاتە یاسایی و مەعقولەکانمەعقوولەکان تواناکانییانتواناکانیان لە سەپاندنی ھەڵس و کەوتھەڵسوکەوت لەو پۆستەی کە ھەیانەھەیانە، وەردەگرن. ئەوجۆرەئەو جۆرە دەسەڵاتە پێویستی بە ملکەچی بۆ پۆستەکەپۆستەکەیە نەک بۆ خاوەن پۆستەکە بنخاوەنپۆستەکە. دیموکراسییە مۆدێرنەکان نممونەینموونەی رژێمەڕژێمی یاسایییاساییی ھۆشیاریانەنھۆشیارانەن.<br/>
== سەرچاوەکان ==
|
