حەنەفی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ئێزافە کردنی وشەی فیقه
تاگەکان: گەڕێندراوە بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو
چاکسازی، نووسینی وشەی فیقه
تاگەکان: گەڕێندراوە بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو
ھێڵی ١:
{{نامەی ڕوونکردنەوە|مەزهەبیفیقهی حەنەفی|حەنەفی (ڕوونکردنەوە)}}
{{ئیسلامی سوننە}}
'''فیقهی حەنەفی''' یەکێکە لەسەرمەزهەبەکانیلەسەرفیقهەکانی [[سوننە]] و ئەگەڕێتەوە بۆ پێشەوا [[ئەبووحەنیفە نوعمان]] کە ساڵی ٨٠ک تا ١٥٠ک ژیاوە.
ئیمام ئەبووحەنیفە لە شوێنکەوتووی شوێنکەوتووەکانە و پێشەوای ئەهلی ڕا و فیقهی عێراقە، زانستی وەرگرتووە لە حەماددی کوڕی ئەبو سولەیمان و کە ئەویش لە ئیبراهیم نوخەعی وەرگرتووە و ئەویش لە عەبدوڵڵای کوڕی مەسعوودی وەرگرتووە کە یەکێک بووە لە هاوەڵەکانی پێغەمبەری [[ئیسلام]]، و لە مەزهەبەکەیدافیقهەکەیدا پشتی بەستووە بە [[قورئان|قورئانی پیرۆز]] و سوننەت و کۆبوون (ئیجماع) و قیاس و ووتەی هاوەڵەکان و شەرع، و لە زانستی بیروباوەڕدا کتێبی فیقهی گەورەی هەیە.
 
==ناوچەکانی بڵاوبوونەوە==
مەزهەبیفیقهی حەنەفی بڵاوبوویەوە لەو کاتەی ئەبوویوسف پایەی قازی دەوڵەتی عەبباسی وەرگرت و حەنەفی مەزهەبیفیقهی فەڕمی بوو لە [[دەوڵەتی سەلجوقی]] و [[دەولەتی غەزنەوی]] و [[دەوڵەتی عوسمانی|ئیمپڕاتۆری عوسمانیدا]]، و ئێستا بڵاوە لە زۆربەی شوێنە ئیسلامیەکاندا لەوانە؛
 
لە [[بەلقان]] و [[قەوقاز]] و [[میسر]] و [[ئەفغانستان]] و [[تورکستان]] لە ڕۆژهەڵاتەوە بڵاوبۆتەوە و لە ڕۆژئاواوە لە [[پاکستان]] و [[بەنگلادیش]] و باکووری [[هیندستان]] و زۆربەی [[عێراق]] و [[تورکیا]] و [[سووریا]] و زۆربەی موسڵمانەکانی یەکێتی ڕووسی و [[چین]].
==بنەمای مەزهەبەکەیفیقهەکەی==
مەزهەبیفیقهی ئەبووحەنیفە پێکهات لە [[کووفە]]، و بنەماکان یان ئوسوڵەکانی مەزهەبەکەفیقهەکە لەسەر دەستی خودی ئەبووحەنیفەدا بوو، وەک خۆی لە یەکێک لە ووتەکانیدا ئاماژەی پێکرد بنەماکانی بریتیین لە؛
*[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]
*سوننەت و فەرموودەکانی پێغەمبەر
Line ٢١ ⟶ ٢٢:
 
ئیجتیهادی ئەبووحەنیفە تەنها لەسەر ئەو بابەتانە نەوەستاوە کە ڕوویانداوە یان ئاڕاستەی ئەکران، بەڵکو ئەو بابەتانەی دادەنا کە هێشتا ڕوویان نەدابوو حوکمەکانی ڕوون ئەکردنەوە، و ئەڵێن ئەبوو حەنیفە یەکەم کەس بووە کە ئەم جۆرە فیقهەی بەکارهێناوە.
==نوسینەوەی مەزهەبفیقە==
کتێبەکانی محەمەد حەسەن شیبانیمان بە تەواوی بۆ ماوەتەوە، کە زاناکان ناویان ناوە {{نووسەی عەرەبی|(ظاهر الرواية)}} ئەمیش کتێبەکانی {{نووسەی عەرەبی|المبسوط والزيادات}} ئەگرێتەوە لەگەڵ جامعی گەورە و بچوک و سیری گەورە و بچوك، و لە فێرخوازەکانیەوە گێردراوەتەوە بە دڵنیایی.
 
Line ٢٧ ⟶ ٢٨:
 
==گرنگترین دانراوەکان==
لە گرنگترین دانراوەحەنەفیەکان (فیقهی گەورە و موسنەدی فەرموودە و کتێبی زانا و فێرخوازن)ن، هەروەها لە گرنگترین کتێبەکانی مەزهەبیفیقهی حەنەفی جامعی گەورە و بچوک و سیری گەورە و بچوکن، هەروەها ئەم دانراوانەی خوارەوە؛
*المبسوط - شەمسەدین سەرخەسی.
*بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع - کاسانی.
Line ٣٧ ⟶ ٣٨:
*فتح القدير - ئیبن همام
*مجمع الأنهر في شرح ملتقى الأبحر.
==زانایانی مەزهەبیفیقهی حەنەفی==
*ئیمام ئەبوویوسف (یەعقووب کوڕی ئیبراهیم)
*ئیمام محەمەد کوڕی حەسەن شیبانی