تالیس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) ب زیادکردنی دەروازەی گەردوون، فەلسەفە تاگ: دەستکاریی تووڵی دەروازە |
دەربازدانی ١ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0.1 |
||
ھێڵی ٢٧:
| ماڵپەڕ =
}}
'''تالیس''' ([[زمانی یۆنانی|یۆنانی]]: [[wikt:Θαλῆς|Θαλῆς]]؛ لەدایکبوو لە یەکێ لە ساڵەکانی ٦٢٤ یان ٦٢٣ و، مردوو لە یەکێ لە ساڵەکانی ٥٤٨ تا ٥٤٥ی پێش زایین) [[زانای ماتماتیک]] و [[ئەستێرەناس]] و [[فەلسەفەی پێشسوقراتی|فەیلەسووفێکی پێشسوقراتی]]ی خەڵکی شاری [[میلیتوس]] لە [[ئاسیای بچووک]] بوو (کە ئێستا کەوتۆتە ناو وڵاتی [[تورکیا]]). تالیس یەکێکە لە [[حەوت حەکیمی یۆنان]]. زۆرێک، کە بەرچاوترینیان [[ئەرەستوو|ئەرەستووە]]، بە یەکەم فەیلەسووفی یۆنانی دەزانن<ref>Aristotle, Metaphysics Alpha, 983b18.</ref><ref>Smith, William, ed. (1870). [https://archive.org/stream/dictionaryofgree03smituoft#page/1016/mode/2up "Thales"]. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. p. 1016.</ref> و، ئەگەر واش نەبێ، لە باری مێژوویییەوە ئەو بە یەکەم کەس دادەنرێت لە کولتووری ڕۆژاواییدا کە پەرژابێتە سەر فەلسەفەی زانستی.<ref>Michael Fowler, [http://galileoandeinstein.physics.virginia.edu/lectures/thales.html Early Greek Science: Thales to Plato] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191220025900/http://galileoandeinstein.physics.virginia.edu/lectures/thales.html |date=٢٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ }}, University of Virginia [Retrieved 2016-06-16]</ref><ref name="books.google.com">Frank N. Magill, [https://books.google.com/books?id=_CMl8ziTbKYC&pg=PA1121 ''The Ancient World: Dictionary of World Biography'', Volume 1], Routledge, 2003 {{isbn|1135457395}}</ref>
تالیس بەوە ناسراوە کە بەکارھێنانی [[ئوستوورە|ئوستوورەکانی]] بۆ ڕاڤەی جیھان و گەردوون بە لایەکەوە نا و، لە باتیی، وەک ئەوەی لە [[زانست]]ی ئەمڕۆدا دەکرێ، [[دیاردە]] و شتە سروشتییەکانی بە [[گریمانە]] و [[تیۆری]]ی سروشتخوازانە ڕاڤە کرد. تەقریبەن ھەموو فەیلەسووفانی پێش سوقرات بۆ ڕوونکردنەوەی سروشت کەوتنە شوێن گریمانەکانی تالیسەوە. ئەوانیش ڕێک ھەر وەک تالیس لە جیاتیی ئەوە دەسەودامێنی ئوستوورە بن، پیان وا بوو کە تاقە [[جەوھەر|جەوھەرێک]] لە ھەموو شتێکدا ھەیە و سروشت لەوەوە دێت. ئەرەستوو دەڵێ ئەو جەوھەرە بە لای تالیسەوە [[ئاو]] بووە.<ref name="AristotleMeta">{{cite book|author=Aristotle|first=|title=Aristotle, Metaphysics|publisher=Perseus Project|year=|isbn=|location=|pages=|chapter=Book I 983b|chapter-url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0052%3Abook%3D1%3Asection%3D983b}}</ref>
| |||