ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary تاگەکان: دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو |
No edit summary |
||
ھێڵی ١٠٢:
}}
* '''ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا''' ([[زمانی ئینگلیزی|بەئینگلیزی]]: ''United States of America''، یونایتد ستەتیس ئۆف ئەمریکا) [[کۆمار]]ێکی دەستووریی [[حکومەتی فێدراڵ|فیدراڵیی]]ە کە لە پەنجا [[ویلایەت]] و یەک [[ھەرێمی فێدراڵ|ھەرێمی فیدراڵ]] پێک ھاتووە. زۆربەی خاکی ئەم وڵاتە لە ناوەندی [[ئامریکای باکوور|ئەمریکای باکوور]]دایە. ئەم وڵاتە بریتییە لە ٤٨ ویلایەتی پێکلکاو و [[واشینگتن دی سی|ھەرێمی پایتەخت]] و دەکەوێتە نێوان [[ئۆقیانووسی ئارام|ئۆقیانووس ئارام]] و [[ئۆقیانووسی ئاتلانتیک]] و لە باکوورەوە لەگەڵ [[کەنەدا]] و لە باشوورەوە لەگەڵ [[مەکسیک]]دا ھاوسنوورە. ویلایەتی [[ئالاسکا]] دەکەوێتە باکووری ڕۆژاوای کیشوەری ئەمریکای باکوور و ھەروەھا ویلایەتی [[ھاوایی]] [[کۆمەڵە دوورگە]]یەکە لە پاسیفیکی ناویندا.
ویلایەتە یەکگرتووەکان لە ساڵی ١٧٧٦ زایینی بە ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی و یەکگرتنی ١٣ داگیرکراوی [[بەریتانیا]]ی گەورە پێک ھاتووە. ئەم وڵاتە ٩٬٨٣ میلیۆن کیلۆمتری چوارگۆشە پانتاییەکەیەتی و نزیکەی ٣٠٨ میلیۆن حشیمەتەکەیەتی. وا مەزەندە دەکرێ فرەنەژادترین وڵاتی جیھانە و ئەم جۆراوجۆرییە بەرھەمی کۆچکردنی ژمارەیەکی زۆر لە خەڵکی وڵاتانی ترە بۆ ئەو وڵاتە. ئابووریی ویلایەتە یەکگرتووەکان گەورەترینە لە جیھاندا.
ھێڵی ١٨٠:
=== شەڕی سارد و ململانێی ناوخۆ ===
پاش [[جەنگی جیھانیی دووەم]] و لە درێژەی ئەوەی بە [[شەڕی سارد|جەنگی سارد]]ی دەناسن، ئەمریکا و [[سۆڤیەت]]
لە ساڵی ١٩٦١دا سۆڤیەت یەکەمین [[کەشتیی ئاسمانی]] بە بنیادەمەوە نارد بۆ بۆشاییی ئاسمان و ئەمە بە جۆرێک نیشانەیەکی پیشکەوتنی سۆڤیەت بوو و ھەروەھا جێگەی مەترسی بۆ ئەمریکا، لەبەر ئەوەی تەکنەلۆجیای ئەو کەشتییە بۆ بۆردومانی ئەمریکاش دەکرا کەڵکی لێ وەربگیرێت. کێبڕکێی ناوەکیی دوو زلھێزەکە لەم سەردەمەدا گەیشتە بەرزترین ئاستی خۆی. ئەمریکا لە ناوخۆ بەرنگاری بزووتنەوە نەتەوەپرستەکان و ھەروەھا بزووتنەوەی مافخواز بە سەرکردایەتیی [[مارتین لوسەر کینگ]] دەبووەوە.
| |||