شێخ عوبەیدوڵڵای نەھری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب زیادکردنی بەستەر بۆ نەمسا
تاگ: بەستەردەری خێرا
ب خاوێنکردن
ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
 
 
 
'''شێخ عوبەیدوڵڵای نەھری''' (لەدایکبوون:[[١٨٣٠]] لە شەمزینان - مردن: تشرینی یەکەمی [[١٨٨٣]] لە حیجاز) شۆڕشگێڕێکی [[کورد]] بوو کە لە ساڵی ١٨٨٠دا لە ناوچەکانی [[شەمزینان]] و [[ھەکاری]] و [[مەھاباد]]دا شۆڕشێکی ڕێکخست کە بە دەستی سوپای [[عوسمانی]] و [[قاجاڕەکان]] سەرکوتکرا.
Line ٣٢ ⟶ ٣٠:
* بەسەرکردایەتیی خەلیفە موحەممەد، بۆ رزگارکردنی ناوچەکانی [[خۆی]] و [[سەڵماس]]
 
لەگەڵ ھەڵایسانی شۆڕشدا عەرەبەکانی ویلایەتی بەغدایش ئامادەیی خۆیان دەربڕی بۆ بەشداریکردن لە شۆڕشدا، بە مەرجێ شێخ عوبەیدوڵڵا ویلایەتی موسڵیان بۆ رزگار بکات. لەو کاتەدا زۆربەی ھێزە کوردییەکانی کوردستانی ئێران و عێراقی ئێستا دایانە پاڵ بزوتنەوەکەی شێخ عوبەیدوڵڵا و شێخ ئیدارەیەکی کاتیی پێکھێنا و توانیان ناوچەکانی سابڵاغ و میاندواو و مەراغە ئازاد بکەن. بەھۆی نەبوونی دیسپلین لە ڕیزی جەنگاوەرەکاندا و نەبوونی شارەزایی سەربازی لە لای سەرکردەکان، جگە لەمە ھەر خێڵێک ھێزەکانی لەژێر سەرکردایەتیی رابەرەکانی خۆیدا ھێشتبووەوە و چەکی پێویستیان نەبوو، سەرباری ئەوە کە ئەو ھێزانە کەم مەشق بوون و خواردن و ئازوقەکەش ھەر عەشیرەتێک دەبوایە خۆی دابینی بکردایە، ھاوڕێ لەگەڵ ئەمەشدا ژمارەیەک خەڵکی نەفس نزم لە ھۆزەکان بە مەبەستی تاڵانی و زەوتکردن چووبوونە پاڵ بزوتنەوەکەی شێخ، ئەوان بارودۆخەکەیان بە ھەل زانیبوو، بۆ فەرھودی گوندە ئازەری و شیعەکان و سەروەت و سامانی گاور نەستورییەکانی ناوچەی ورمێ، کە کەوتبوونە ژێر دەسەڵاتی ئیدارەی کاتیی کوردەوە، ئەمەش خاڵی لاوازی دا بە دەست دوژمنانی کوردەوە.
 
ھەرچۆنێک بێت شێخ عوبەیدوڵڵا کاتێک نزیکی شاری ورمێ بوویەوە،‌ چەند نوێنەرێکی خۆی ناردە ناو شار بۆ دانوستان بە مەرجی خۆبەدەستەوەدان. حاکمی شاریش فەرمانی دا کە نمایندەکان بکوژرێن. ئەمەش ڕقی کوردی ورووژاند و چوونە شارەکە و بەپێی ھەندێ سەرژمێری نزیکەی ٣٠٠ کەسیان کوشت و گەورەترین ھەڵە بوو کە ھێزەکانی شێخ کردیان و حکوومەتی ئێرانیش خراپ سوودی لێ وەرگرت بۆ ناشرینکردنی جووڵانەوەکە لە ناوەندە ڕەسمییەکاندا. بەڵام خەڵکی شار بە ‌سەرۆکایەتیی ئیقبالوددەولە بەرگرییەکی سەختیان لە شارەکە کرد و نەیاندا بەدەستەوە.
Line ٤٨ ⟶ ٤٦:
== سەرچاوەکان ==
 
* ڕۆڵی ڕابەرانی ئایینی لە بزاڤی ڕزگاریخوازیی کورددا (شۆڕشی شێخ عوبەیدوڵڵای نەھری وەک نموونە)، ئاسۆ ئازاد سەراوی، گۆڤاری یەکگرتوو، [http://www.dangiislam.org/v/content/babet-0/1305 بەشی یەکەم]{{بەستەری مردوو|url=http://www.dangiislam.org/v/content/babet-0/1305 |date=ئەیلوولی ٢٠١٩ }}{{dead link|date=Septemberئەیلوولی 2017٢٠١٧ |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}، [https://web.archive.org/web/20080325051503/http://www.dangiislam.org/v/content/babet-0/1331 بەشی دووەم]، [https://web.archive.org/web/20080325051507/http://www.dangiislam.org/v/content/babet-0/1338 بەشی سێھەم]
 
== بەستەری دەرەکی ==
* [https://web.archive.org/web/20100810092703/http://www.pertwk.com/ktebxane/node/1297 لە‌تاریکی یە‌وە‌ بۆ ڕووناکی (بە‌ڵگە‌نامە‌کانی شۆڕشی 1880)]، وەرگێڕانی لە ئینگلیزیەوە: جەمال میرزا عەزیز، دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم
* [https://web.archive.org/web/20090913224525/http://www.standardkurd.net/Direje.aspx?Cor=Twejinewe&Jimare=251 کورتە‌ دیرۆکی‌ شۆڕشی‌ شێخ عوبە‌یدوڵڵای‌ (شە‌مزینانی‌)(1880 بۆ 1881)]، بەختیار حەمەجان حەمە (ب مام حەمید)
 
 
 
[[پۆل:ناسیۆنالیستە کوردەکان]]