ماڕاتۆن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

[[پەڕگە:New York marathon Verrazano bridge.jpg|thumb|350px|ماڕاسۆنی [[نیویۆرک (شار)|نیویۆڕک]] ساڵی [[٢٠٠٥]]]]

ساڵی [[٤٩٠]] ی پێش [[میلاد]] و لە جانگی نێوان [[فارس]] و [[یۆنان|یۆنانیەکان]] پەیدا بوە لە ناوچەیەک لە یۆنان کە پێی دەوترێت ماراسۆن ناوچەکە ، وە یۆنانەکان سەرکەوتن بەسەر فارسەکاندا و یەکێک لەجەنگاوەرەکانی یۆنان بە ناوی [[ڤیدیبیس]] بۆ ئەوەی هەواڵەکە بگەیەنێت بە خەڵکو ووڵاتەکەی و پێیان بڵێت [[یۆنان|یۆنانیەکان]] لە جەنگەکەدا براوە بوون ، ماوەی ٤٠ کیلۆمەتر بە پێ ڕایکرد بۆ گەیاندنی هەواڵەکە واتە لە ماراسۆنەوە تا [[ئەسینا]]ی پایتەختی [[یۆنان]] ، هێندە ڕایکردبوو تائەوەی تووشی هیلاکیەکی زۆر و ماندویی بوو ، وە لەمەوە ئەم بیرۆکەیە سەری هەڵداو لە ڕاکردنی ڤیدیبسەوە درووست بوو یاری [[ماڕاسۆن]] ، وە یەکەم یاری ئۆڵۆمپیاد کە ئەنجامدرا لەسەری لەساڵی [[١٨٩٦]] بوو لە [[یۆنان]] ، وە ماڕاسۆن یەکێکە لە یاریە سەرەکیەکانی [[ئۆڵۆمپیاد]] ،یەکەمین [[مەدالیای ئاڵتوون]]ی ئەم یاریەش یاریزانی یۆنانی [[سبيريدون لويس]] بردیەوە و ماوەکەشی بە دوو سەعات و ٥٨ خولەک و ٥٠ سانیە بڕیوە. و لە یۆنانیش وەک ڕێز لێنانێک بۆ ئەم یاریزانە یاریگایەکی بەناوە نراوە بەناوی ([[یاریگای سبيروس]]).

==سەرچاوە==