پاشیەکی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Cauchy sequence illustration2.png|چەپ|وێنۆک|250px|یەک پاشیەکیپاشیەکییەکی بێکۆتایی لە ژمارە ڕاستییەکان (شین)، ئەم پاشیەکییە ڕوولەزیادبوون و ڕوولەکەمبوون نییە، هەروەها، [[زنجیرەی لێکنزیکبوو|لێکنزیکبوو]] و [[کۆشی]]یش نییە.]]
لە [[بیرکاری]]دا، '''پاشیەکی''' یان '''یەکبەدوای یەکی'''<ref>بیرکاری ١٢ - کتێبی قوتابی </ref> (بە ئینگلیزی: ''Sequence'') لیستێکی ڕیـزدارە لە شتەکان یان ڕووداوەکان. وەکوو [[کۆمەڵ (بیرکاری)|کۆمەڵ]]ەکان، پاشیەکییەکانیش [[ئەندام (بیرکاری)|ئەندام]]یان ھەیە (''ڕستە''شی پێدەگوترێت) و ژمارەی ڕستەکانی یەک پاشیەکی (دەکرێت [[بێکۆتایی]] بێت) پێدەگوترێت ''درێـژاییی'' ئەو پاشیەکییە. بەپێچەوانەی کۆمەڵەکانەوە، لێرەدا ئەندامەکانی ڕێـک وەکوو یەک بۆیان ھەیە چەندجار لە شوێنەکانی جیاواز لە پاشیەکییەکاندا دەربکەون.
==پێناسە==
دەتوانین '''پاشیەکی''' (Sequence )، وەک [[فانکشن (ماتماتیک)|فانکشنێک]] سەیر بکەین [[بواری فانکشن|بوارەکەی]] لە [[ژمارەی سروشتی|ژمارە سروشتییەکان]] پێک دێت و مەوداکەی کۆمەڵەی ئەو ژمارانەیە کە ڕادەکانی پێک دەهێنندەھێنن.
 
<math>f:\mathbb{N}\to A</math>
لەوانەیە پاشیەکی ژمارەیەکی دیارینەکراو ڕادەی هەبێت،ھەبێت، لێرەدا پێی دەوترێت پاشیەکی [[بێکۆتایی|دوانەهاتوودوانەھاتوو]]، یان لەوانەیە ژمارەیەکی دیاریکراو ڕادەی هەبێت،ھەبێت، لەم بارەدا پێی دەوترێت پاشیەکی دواهاتوودواھاتوو.
بۆ نموونە پاشیەکی ژمارەی سروشتی جووتی چووکەتر لە ۱۰پاشیەکییەکی دواهاتوویەدواھاتوویە و بوارەکەی لەتێکە لە ژمارە سروشتییەکان واتە
 
:<math>\mathbb{N}_5=\{1,2,3,4,5\}</math>
و پاشیەکی ژمارە جووتەکان پاشیەکی دوانەهاتوویەدوانەھاتوویە لەبەر ئەوەی بوارەکەی کۆمەڵەی تەواوی ژمارە سروشتییەکانە.
==پاشیەکی ڕاستی==
پاشیەکی {f<sub>n</sub>} پاشیەکی ڕاستییە هەرکاتھەرکات [[بواری نەخشە|بوارەکەی]] کۆمەڵەی [[ژمارەی سروشتی|ژمارە سروشتییەکان]] و [[مەودا (ماتماتیک)|مەودا]]کەی کۆمەڵەی [[ژمارەی ڕاستەقینە|ژمارە ڕاستییەکان]] بێت. نموونەیەک لە پاشیەکی ڕاستی:
::<math>\{a_n\}=\{\frac{n+3}{2n-1}\}</math>
ھێڵی ٣٤:
ئەگەر بوارەکەی ژمارەی سروشتی لەخۆبگرێت ئەوا:
::<math>g(1)=5,g(2)=2,g(3)=1,g(4)=2,...</math>
هەرھەر وەک دیارە فانکشنیی g هەرھەر ژمارەی سروشتی وەردەگرێت و ژمارەیەکی تر پێک دەهێنیتدەھێنیت.
f(n)=n<sup>۲</sup> یا <math>f(n)=\sqrt{n}</math>، دوو نموونەی ترن لە پاشیەکی، لێرەشدا n ژمارەی سروشتییە.
بەو چەشنە نەخشە کە بوارەکەیان ژمارەی سروشتییە پاشیەکی دەوترێت.