دەوڵەتی ئەمەوی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''دەوڵەتی ئەمەوی'''، سەردەمی دەسەڵاتی بەنی ئومەیە، کە یەکەم خێزانی فەرمانڕەوای [[ئیسلام]] بوون، حوکمیان کرد لە نێوان ساڵی ٦٦٢ بۆ ٧٥٠ز، و [[دیمەشق]] پایتەختی دەوڵەتەکەیان بوو لە سەرەتادا، پاشان دەوڵەتەکەیان بنیاتنایەوە لە [[ئەندەلوس]] دوای شۆرشی [[دەوڵەتی عەبباسی|عەباسیەکان]] و [[قوڕتوبەکۆردۆبا]]یان کردە پایتەخت.

[[پەڕگە:Spain Andalusia Cordoba BW 2015-10-27 13-54-14.jpg|thumb|right|مزگەوتىکۆردۆباىمزگەوتى کۆردۆباى گەورە لە ئەندەلوس|300px]]

[[عەبدول ڕەحمان داخل]] کوڕی معاویە کوڕی ھیشام کوڕی عەبدول مەلیک توانی ڕابکات لە دەستی عەباسییەکان و توانی دەسەڵات دابمەزرێنێت لە [[ئەندەلوس]] و لایەنگرانی ئەمەوییەکان لێی کۆبوونەوە و سوپایەکی بەھێزی پێکەوەنا کە توانی دواتر دەوڵەتی ئەمەوی جارێکی تر لە ئەندەلوس بنیات بنێت، عەبدول ڕەحمان داخل بەربەرەکانێی عەباسیەکانی کرد و سەرکەوت بە سەریاندا، و [[ئەبوجەعفەری مەنسور]] دووەم خەلیفەی عەباسی نازناوی (صقر القریشی) لە عەبدول ڕەحمان داخل نا بە مانای (بازی قوڕەیش)، لە ساڵی ٧٥٦ز توانی دەسەڵاتێکی ئەمەوی نوێ لە [[ئەندەلوس]] دامەزرێنێت، و ڕایگەیاند کە ئەم درێژەی خەلافەتی ئەمەویە و شاری [[قوڕتوبەکۆردۆبا]]ی کردە پایتەختی.