جەلال دەباغ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

دەباغ یه‌که‌م جار مانیفێست به‌یاننامه‌ی پارتی کۆمونیستی وەرگێڕا بۆ کوردی له‌ ساڵی [[1967١٩٦٧]] ،که‌ لە ساڵی [[1996١٩٩٦]] و [[2001٢٠٠١]] چاپ کرا.

قوتاپخانه‌ی سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندی و خانه‌ی مامۆستایانی له‌ [[سلێمانی]] ته‌واوکردووه‌. سێ ساڵ لە [[1959١٩٥٩]]-[[1962١٩٦٢]] مامۆستابووه‌.

ده‌رچویده‌رچووی په‌يمانگه‌ی زانسته‌ کۆمه‌ڵايه‌تييه‌کانه‌ له‌ [[بوخارست]] ـ [[رۆمانيا]] [[1964١٩٦٤]]، ده‌رچویده‌رچووی په‌يمانگه‌ی زانسته‌ کۆمه‌ڵايه‌تييه‌کانه‌ له[[‌مۆسکۆ]] [[1976١٩٧٦]]..<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Jalal_Dabagh</ref>

له‌ یه‌که‌مین و دووه‌مین و سێیه‌مین کۆنگره‌ی یه‌کێتی[[یه‌کێتیی نووسه‌رانی کورداکورد]]ا به‌ ئه‌ندامی [[ده‌سته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ر]] هه‌ڵبژێردراوه‌ هه‌ڵبژێردراوه‌وو سکرتێری به‌ڕیوه‌بردنی یه‌کێتی بووه ‌[[1970١٩٧٠]]-[[1974١٩٧٤]].

نوێنه‌ری يه‌کێتيی نووسه‌رانی [[کورد]]بوو له‌پێنجه‌مين کۆنگره‌ی نووسه‌رانی [[ئاسيا]]و [[ئه‌فريقيا]]- [[ئه‌لمائاتا]] – [[کازاخستان]] [[1975١٩٧٥]] له‌ گه‌ڵ [[حوسێن عارف]].<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Jalal_Dabagh</ref>

ماوه‌ی 25٢٥ ساڵ زیاتر له‌ بواری رۆژنامه‌گه‌ریدا کاری کردووه‌. له‌ [[شۆڕشی ئەیلول]] و شۆڕسی نۆێی کوردستاندا و له‌ راپه‌ڕینه‌ شکۆداره‌که‌ی ئاداری [[1991]] دا به‌شدارییه‌کی چالاکانه‌ی کردووه‌.

* دیکتاتۆری دیموکراتی میللی، [[ماوتسی تۆنگ]] کراوه‌ به‌ [[کوردی]].

* هه‌ندی زانیاری [[مارکس]]ی [[لێنین]]ی ده‌رباره‌ی شۆڕش کراوه‌ به‌ کوردی [[1968]].

* چیرۆکی تانیا کراوه‌ به‌ [[کوردی]] [[1970]].

* لێکۆڵینه‌وه‌کان بۆ سه‌د ساڵه‌ی له‌ دایکبوونی [[لێنین]] له‌ گه‌ڵ هۆگر گۆران کراوه‌ به‌ کوردی [[1970]].

* قۆناغه‌کانی گۆڕانی کۆمه‌ڵ ئاماده‌کردن و وه‌رگێڕان [[1972]].

* ده‌رباره‌ی کادیر [[دیمترۆڤ]] کراوه‌ به‌ [[کوردی]] [[1973]] پێنج جار چاپکراوه‌ته‌وه‌.

* ژیان و تێکۆشانی [[دیمترۆڤ]] [[1973]].

حزبی* حیزبی [[مارکس]]ی [[لێنین]]ی و ده‌ورگێڕانی له‌ تێکۆشانی چینایه‌تی کارگه‌راندا کراوه‌ به‌ [[کوردی]] [[1968]].

* کورته‌ باسیکی [[ماتیریالیزم]]ی [[دیاله‌کتیک]] کراوه‌ به‌ کوردی [[1970]].

* له‌ ده‌فته‌ری گه‌شتێکی رێگای ژیانه‌وه‌ نووسین [[1978]].

* راپه‌ڕینی کوردان [[1925]] (راپه‌ڕینه‌که‌ی شێخ سه‌عید) پڕۆفێسۆر م.ا.حه‌سره‌تیان کراوه‌ به‌ کوردی [[1985]].<ref>''A Short History of the Kurds and Kurdistan'', in two volumes, Dar al-Islami Publishers, </ref>

* بیست و هه‌شت ئه‌ستێره‌ له‌ ئاسمانی نه‌مریدا نووسین [[1985]].

* گۆرانی سه‌رکه‌وتن شیعر چاپی یه‌که‌م سوید 1998.<ref>http://shaqlawa.com/vb/showthread.php?t=2946</ref>

حزبی* حیزبی پیشڕه‌وی چینی کرێکارو زه‌حمه‌تکیشانی [[کوردستان]] نووسین [[1990]].

* ده‌رباره‌ی شێوه‌ی [[مارکس]] له‌ نووسینی [[سه‌رمایه]]‌دا به‌ عه‌ره‌بی ئاماده‌کردن.