کۆئەندامی سووڕان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب بۆت: گواستنەوەی 80 پەیوەندیی نێوانویکی، ئێستا دابین کراوە لەسەر ویکیدراوە لە d:q11068
No edit summary
ھێڵی ١:
'''کۆئەندامی خوێن سووڕان'''، '''کۆئه‌ندامی خوێن''' یا( به‌ ئینگلیزی ''''''Cardiovascular system ) پێک ھاتووە لە [[دڵ]] و، ڕەگەکان([[خوێنبەر]]، [[خوێنھێنەرخوێنھێن]] ) و [[ڕەگی لیمفی|لیمفیخوێن]]. ئەرکی سەرەتاییسەرەکی ئەم کۆئەندامە سووڕاندنیبریتییه‌ له‌ هه‌ڵسووڕاندنی [[خوێن]] لە لەشدایەلەشدا، بۆبه‌ ئەوەیمه‌به‌ستی کەگه‌یاندنی خوێنبژیو( بتوانێتترشی ئەرکەکانیئامین، خۆیئه‌له‌کترۆلیت، بەلینف، جێگازه‌ بێنێت.پێداویستییه‌کانی بەھۆیله‌ش پێوەندیەکانیوه‌کوو ئەمئوکسیجن کۆئەندامە) لەو لەگەڵده‌رکردنی ھەندێکماکه‌ لەزیادییه‌کانی کۆئەندامەبه‌رهه‌م گرینگەکانیهاتوو لەش،له‌ ئەرکێکیپرۆسه‌ی زۆرمیتابولیسم( گرینگوه‌ک ھادوئوکسیدی لەکاربۆن ئەستۆی ئەم کۆئەندامە بۆ وێنە ئەم کۆئەندامە لە تەنزیم کردنی حەرارەتی لەش، پی-ئچ (pH) و زۆر شتی تر ئەرکیله‌ ھەیەله‌ش.
 
دوو جۆر هه‌ڵسووڕانی خوێن له‌ له‌شی مرۆڤدا به‌دی ده‌کرێت:
 
*'''سووڕانی سی''': له‌م سووڕانه‌دا خوێن له‌ دڵه‌وه‌ بۆ سییه‌کان به‌ڕێ ده‌کرێ، به‌ مه‌به‌ستی ئاڵوگۆڕ کردنی گازه‌کان( ده‌رکردنی co2 و وه‌رگرتنی ئوکسیجن )
 
*'''سووڕانی سیسته‌میک''': خوێن له‌ دڵه‌وه‌ بۆ ئه‌ندامه‌کانی له‌ش به‌ڕێ ده‌کرێ، به‌ مه‌به‌ستی گه‌یاندنی خوێن به‌ هه‌موو خانه‌کانی له‌ش.
 
له‌شی مرۆڤێکی مامناوه‌ندی 4.7 تا5.7 لیتر خوێنی تێدایه‌.
[[پەڕگە:Circulatory System en.svg|٣٠٠px|وێنۆک|چەپ|وێنەی کۆئەندامی سووڕان و بەشەکانی (ڕەگە لیمفیەکان پیشان نەدراون).]]