بیابانی تنگەر

بیابانی تنگەر
بیابانی تنگەر
وڵات	چین
پۆتانی شوێن	٣٨°٤٢′٠″N ١٠٤°٤٢′٠″E
بەرزی لە ئاستی دەریا	١٬٤٠٠±١ مەتر
ڕووبەر	٣٦٬٧٠٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

بیابانی تنگەر (Mongolian: Ттнггр р) چینی: 腾; pinyin: Ténggélт Shāmò; lit. 'Sky Desert') ھەرێمێکی بیابانی سروشتییە کە نزیکەی ٣٦٬٧٠٠ کم ٢ داپۆشیوە و بە زۆری کەوتووەتە ناو خاکی مەنگۆلیا لەوەی چین.

بیابانەکە بە قەبارە فراوان دەبێت بەھۆی دیاردەی بە بیابان بوون.^[١]

پرسی ژینگەیی

فراوانبوونی تنگەر و دراوسێکەی کە بیابانی بادەین جەرەن بوو، لە پەنجاکانی سەدەی پێشووەوە بە ئاشکرا دیارە، کە قەبارەکەی لە گەورەبوون دایە ئەویش بەھۆی لادانی ڕووبارەکانی لە ڕێرەوی خۆیان بۆ زەویە کشتوکالییەکانی نزیکی، حکوومەتە خۆجێیییەکان بۆ ھەڵمەتەکانی پاراستنی دارستانی گەورە، ھاوڵاتیانیان ڕادەستکردووە بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی بیابانەکە تا ساڵی ٢٠٠٤. لە ھەندێک ناوچەدا فراوانبوونی بیابان بە ١٠ مەتر مەزەندە کراوە.^[٢] لە ساڵی ٢٠٠٧ دا ڕێکخراوێکی قازانج نەویست لەلایەن دانیشتووانی ناوچەی مینقین دامەزرا، ئەو چاڵە چوارگۆشانەیەیان دروستکرد کە بە گژوو گیا ڕیزیان کردبوو کە دواتر بە ساکسائول چاندیان بۆ سەقامگیرکردنی دەنکە لمییەکان ٢٠١٠ حکوومەتی ناوەند و ھەرێم پلانێکی درێژخایەنی پێنج ساڵیان ڕاگەیاند بۆ دروستکردنی پشتێنەی سەوز ی ٢٠٢ کم لەنێوان بیابانەکانی تنگگەر و بادەین جەران. پڕۆژەکە بڕی ٢٨٠ ملیۆن یوانی بۆ کۆکراوە لە ڕێگای بەخشین و پارەدانی خۆبەخشان.^[٣]

ئەمانەش ببینە

بە بیابان بوون

سەرچاوەکان

^ Tone، Sixth (Tue Dec 17 05:20:24 PST 2019). «Island in the Sand». Sixth Tone (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
^ «Living in China's Expanding Deserts». The New York Times (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). 2016-10-24. ISSN 0362-4331. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-03-01 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= و |archive-date= دیاری کراوە (یارمەتی)
^ «China plants green belt to stop deserts merging». www.chinadaily.com.cn. لە ١ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.

دەروازەی چین

[1] Tone، Sixth (Tue Dec 17 05:20:24 PST 2019). «Island in the Sand». Sixth Tone (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)

[2] «Living in China's Expanding Deserts». The New York Times (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). 2016-10-24. ISSN 0362-4331. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2021-03-01 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= و |archive-date= دیاری کراوە (یارمەتی)

[3] «China plants green belt to stop deserts merging». www.chinadaily.com.cn. لە ١ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]