بزوێنەری وانکڵ
بزوێنەری خولاوی وانکڵ: بزوێنەری وانکڵ جۆرێکە لە بزوینەری سووتانی ناوەکی لەڕێی بەکارھێنانی دیزاینێکی سەیری خولاو بۆ گۆڕینی پەستان بۆ جوڵەیەکی خولاو.
ھەموو بەشەکان بەیەک ئاڕاستەدا دەخولێنەوە بە پێچەوانەی بزوێنەری ئاڵوگۆڕی پەستانی باو کە پەستانەکان لەناکاو ١٨٠ پلە ئاڕاستەکانیان دەگۆڕن. بە پێچەوانەی دیزاینەکانی ئاڵوگۆڕی پەستان، بزوێنەری وانکڵ سوودی سادەیی و نەرمی و پەستان، زۆرترین خولانەوە لە خولەکێکدا و ھێزی زۆری ھەیە.
پێوەری ئاڵوگۆڕ تەنھا یەک ڕووی خولاوەکە دەپێوێت چونکە تەنھا یەک ڕوو کاردەکات بۆ ھەر یەک لە دەرچەی خولانەوەکە. ئەم بزوێنەرە بە گشتی پێی دەوترێت بزوێنەری خولاو ھەرچەندە ئەم ناوە بۆ شێوازە تەواو جیاوازەکانی تریش بەکاردێت.
چەمک
دەستکاریدیزاینەکە لەلایەن ئەندازیاری ئەڵمانی (فلێکس وانکل) ەوە داھێنرا و یەکەمین شێوازی لە ساڵی ١٩٢٩دا درووست کرا. دەستی کرد بە پەرەپێدانی لە سەرەتاکانی ساڵانی (١٩٥٠)کاندا لە ئێن ئێس یو، کارەکانی لە ساڵی ١٩٥٧ تەواوکرا. ئێن ئێس یو لە ئەنجامدا مۆڵەتی دا بەدیزاینەکە بۆ کۆمپانیاکانی سەرانسەری جیھان کە توانیان دیزاینەکە بەرەوپێش ببەن.
بزوێنەری وانکڵ لایەنی ئەرێنی لە شێوازی دیزاینەکەیدا ھەیە کە پوختە و کێشی سووکە بە بەراورد بە زۆرێک لە بزوێنەری سووتانی ناوەکی باو کە پیستۆنی ڕێسیپرۆکەیتین بەکاردێنن. ئەم سوودانە بوونەتە ھۆی ئەوەی بزوێنەری سووڕاو لە زۆر ئامێر و ئۆتۆمبیلدا بەکاربێت. وەکو ئۆتۆمبیل و مانتۆڕ و ئۆتۆمبیلی پێشبڕکێ و فڕۆکە و خلیسکێنە و ھتد. ڕێژەی ھێز بۆ کێش گەیشتۆتە زیاتر لە یەک ھێزی ئەسپ بۆ ھەر پاوەندێک لە بزوێنەردا کە تەنھا لە پرۆژەی توێژینەوەدا درووست کراوە.
بزوێنەرى [وانكێل] ، چوار هەنگاوى سووڕێكى ئۆتەو ڕوو دەدات لە بۆشاييەك لەنێوان هەر ڕووێكى بةشى پەروانەكە كە سێ-ڕووى و ناوەوەى خانووبەرەيێك. هێلكەى-وەك شێوەى ئێپيترۆچۆيد ڕۆتۆڕێكى سێ گۆشەيى چواردەور دەگرێت لەگەڵ شێوەى چەماوەكە كە هاوشێوەيە بۆ ڕوخسارى سێگۆشەيێكى [رێوليوكس] شێوەى بيردۆزيى پەروانەكە لەنێوان لوتكەى جێگير كە بەرئەنجامى قەبارەى بچوككراوەى شيوەى ئەندازەى ژوورى سووتان و گەورەككراوەى ڕێژەى پەستانە، بە پى ى ڕيزى چەماوەى لێكچوو پەروانەكە دەبەستێتەوە بە زوورترين ئاڕاستەى شێوەى خانووبەرەى ناوەكى لەگەڵ بەتۆپزيەكە كە ئەو دەست لە خانووبەرەكە نادات لە هەر گۆشەيێكى خولانەوە (كەوانەيێك چارەسەريێكى ئەمە گرفتى گەورەترين سوود لێ وەرگرتن نيە)
شەفتى لێخوڕينى ناوەندى، بەناوى " شەفتى لەناوبەر " يان " ئێ-شافت "، تێ دەپەڕێت بەناو بنكەى پەروانەكەيە پشتگيريى كرد بەشيوەى پەيوەنديەكى جێگير. پەروانەكان سوار دەبن لەسەر شەفتى لەناوبەر (هاوشێوە بۆ كرانكپينس لە بزوێنەرى پستن) تەواوكەر بۆ شەفتى لەناوبەر (هاوشێوە بۆ كرانكشةفت(.پەروانەكان هەردووك دەخولێنەوە لەدەورى شەفتى لەناوبەر و سۆرى ئۆربيتال دەكەن لەدەورى شەفتى لەناوبەر.لە لوتكەى پەروانەكە مۆر دەكات دژبە سنوررى خانووبەرەكە، دابەش كردنى ئەو بۆ سێ ژوورى سوتان. خولانەوەى هەر پەروانەێك لەسەر تەوەرەكەى كۆنترۆل دەكرێت لەلايەن جووتێكى ددانەى سينچرۆنيزينگ.ددانەيێكى چاك كراوەوە سوار بووى لەسەر يەك لاى خانووبەرەى پەروانە ددانەيێكى بازنە تووش دەكات هاوپێچى دەكات بۆ پەروانەكە و پەروانەكە كتومت دەيگوازێتەوە ١-٣ خولانەوە بۆ هەر خولانەوەيێكى شەفتى لەناوبەر. دەرهاتى تواناى بزوێنەركە نانێررێت بەناو ددانەى سينچرۆنيزينگ. پەروانەكە دەجولێت لەى خولانەوە جوولە ڕێى پێشان دا لەلايەن ددانەكان و شەفتى لەناوبەر،ن ڕێيان پێشاننەدا لەلايەن ژوورى دەرەوەيى؛ پەروانە نابێت بخشێنێت دژى خانووبەرەى مەكينەى دەرەوەيى.هێزى فشارى گازى فراوان كرد لەسەر پەروانە فشار كۆشش دەكات بۆ بنكەى بەشێكى سەير لە شەفتى دەرهات.
ئاسانترين ڕێگا تا كارى بزوێنەركە دەهێنێتە بەرچاو لە بزواندنەكە ئەوەيە تا تەماشا نا پەروانەى خۆى بكات، بەڵام بۆشاييەكى دروستكرد لەنێوان ئەو و خانووبەرەكە.[وانكێل] بزوێنەر لەڕاستيدا سيستەمى پرۆگرێسينگ-كاڤيتيى قەبارەى-گۆڕاوە بەم جۆرە، سێ بۆشايى هەيە لە خانووبەرە، هەموو دووبارە كردنەوەى هەمان سووڕ. خاڵێ ئەى و بى لەسەر پەروانەكە و ئێ-شافت دەسوڕێنەوە لە خێراييى جياواز — خاڵى بى بازنە سێ جار هەروەك خاڵى ئەى دەكات، بۆ ئەوەى يەك خولگەى پڕى پەروانەكە يەكسان دەبێت بۆ سێ خولانەوەى ئێ-شافتەكە
.هەروەك پەروانەى [ئۆربيتاللي] دەخولێتەوە، هەر لايێكى پەروانەكە نزيكتر دەهێنرێت و پاشان دوور لە ديوارەوەى خانووبەرەكە، پەستان و فراوانبوونى ژوورى سوتان وەك هەنگاوى پستن لە بزوێنەرى هاتنوچوندا.تواناى ئاڕاستەكراوى قۆناغى سوتان دەڕوات بەناو بنكەى زيادكراو
. لەو كاتەى بزوێنەريێكى پستنى چوار-هەنگاوى يەك سوتانى هەنگاوى هەر سلندەريك بۆ هەر دوو خولانەوەى كرانەشەفت (ئەوەيە، نيوەى تواناى لێدانى لە خولانەوەى كرانەشەفت لە سلندەر).هەريەك لە ژوورى سوتان لە [وانكێل] يەك سوتان دروست دەكات هەنگاوێك لە خولانەوەى دريڤێشافت، واتە يەك تواناى هەنگا لە پەروانەى شۆڕشى ئۆربيتال و سێ تواناى هەنگاو لە خولانەوەى پەروانەبەم جۆرە، دەرهاتى تواناى بزوێنەريێكى [وانكێل] بە شێوەيەكى گشتى بڵندترە لە ئەوەى بزوێنەريێكى پستنى چوار-هەنگاوى جيگۆڕكيى بزوێنەرى هاوشێوە لە بارێكى هاوشێوەى نەوا؛ و بڵندتر لە ئەوەى مەكينەيێكى پستنى چوار- هەنگاوى ڕەهەندى جەستەييى هاوشێوە و كێش].
]وانكێل] بزوێنەر بە شێوەيەكى گشتى بەتوانان تا بگەن بە زۆر بڵندترين سور بزوێنەر لە بزوێنەرى دەرهاتى تواناى هاوشێوە ئاڵوگۆڕ دەكات. ئەمە چاوەڕوانكراوە كەمێكى بۆ لووسى خۆيى لە جوولەى سووڕى و ڕاستيەكە كە " بزوێنەر " ئاپييێمى شەفتى دەرهاتە كەيە ٣ كات خێراتر لە بەشى لەرينەوە. شەفتى لەناوبەر فشار هێڵكارى گشتيى پەيوەنديدارى كرانەشەفت نيەزۆرترين سورى بزوێنەريێكى خوڵاوە بە تەوەرى سنووردارە لەلايەن ددان بار دەكات لەسەر ددانەى سينچرۆنيزينگ. ددانەى پۆڵاين و پتەو بەكار دەهێنرێن بۆ كردارى درێژ لەسەر ٧٠٠٠ يان ٨٠٠٠ سور بو هەر دەقەيەك مۆزدە [وانكێل] بزوێنەر لە ئۆتۆمۆبيلى راسينگ بەكار دەخەرێت لەسەر ١٠،٠٠٠ سور بو هەر دەقەيەك. لە فڕۆكە ئەوان بەپارێزگارى بەكار دەهێنرێن،لە سەرەوى تا ٦٥٠٠ يان ٧٥٠٠ سور بو هەر دەقەيەك. لەگەڵ ئەوەشدا، هەروەك فشارى گاز بەشدارى دەكات لە بەتواناييى، راسينگى بزوێنەريێكى [وانكێل] لە بڵندترين سور بو هەر دەقەيەك لەژێر هيچ حالەتى بار ناتوانن بزوێنەرەكە خاپوور بكەن.
مێژوو
دەستکاریسەرەتای پەرەسەندن
دەستکاری
لە ساڵی ١٩٥١ دا NSU Motorenwerke AG لە ئەڵمانیا دەستی کرد بە پەرەپێدانی بزوێنەرەکە بە دوو شێوەی جیاواز. یەکەمیان بزوێنەری دی کەی ئێم کە لە لایەن فلیکس وانکڵەوە پەرەی پێ درا. دووەمیان بزوێنەری کەی کەی ئێم لە لایەن ھانس دیتەر پاسکێ پەرەی پێ درا کە بۆیە بنچینەی بزوێنەری وانکڵی نوێ.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بزوێنەری وانکڵ تێدایە. |
