بایۆگاز

بایۆگاز تێکەڵەیەکە لە گازەکان بەرهەم دەھێندرێ بەھۆی تێکشکاندنی ماددەی ئەندامی ئاوێتەى لە بزريى ئۆكسجين، زۆربەی کات بڕى زۆری بریتیە لە میسان و دروستكەرى ديكە. بایۆگاز دەتوانن لە ماددەى خاوەوە بەرهەم بهێنرێن وەكو پاشەڕۆی كشتوكاڵى، پەين، پاشەڕۆی شار، ماددەی بڕوێنە، ئاوی پیس، پاشەڕۆی سەوز يان پاشەڕۆی خۆراك بایۆگاز سەرچاوەيێكى وزەى نوێبوەوەیە. لە هندستان، ناسراو بە "گۆبار گاز".

وێنۆک[بەستەری مردوو] — وێنۆک^{[بەستەری مردوو]}

بيۆگاس بەرهەم دەهێنرێن لەلايەن (Anaerobic digestion) لەگەڵ (methanogen) يان (anaerobic organism)، كە ماددەى كورتە لەناو سيستەمێكى داخراودا.^[١] ئەم سیستەمە داخراوە ناودەبرێت بە (anaerobic digester).^[٢]

بایۆگاز دەتوانرێت بپەسترێنرت، بە هەمان ڕێگا هەروەك گازى سروشتى دەپەسترێت بۆ (CNG)،بەکاردێت بۆئەوەی وزە بدات بە مۆتۆڕی ئۆتۆمبێل لە بەریتانیا بایۆگاز وا مەزەندە دەكرێت كە تواناى شارەوەی هەبێت بۆئەوەی لە جياتى دەوروبەری ١٧٪ سووتەمەنيى ئۆتۆمبيل بەکاربھێنرێت.^[٣] بایۆگاز دەتوانترێت پاک بكرێنەوە و بەرزبکرێتەوە بۆ ستانداردی گازى سروشتى، كاتێك ئەودەبێت بە (bio-methane) بایۆگاز ڕەچاو دەكرێت كە سەرچاوەيەیەکی وزەی نوێبوەوەبێت چونكە بەرهەمهێنان و سوڕی بە کارھێنانەکەی بەردەوام دەبن، و ئەو هيچ دوانەئۆكسايدى كاربۆنى پوخت دروست ناكات. هەروەك ماددەى ئەندامى گەشە دەسێنێت، دەگۆڕدرێت بەكار دەهێنرێت.پاشان گەشەدەسەنێتەوە و سوڕەکانی دوبارە دەکاتەوە. لێوە تێڕوانينێكى كاربۆن، هەروەك زۆر دوانەئۆكسايدى كاربۆن لە كەشەوە دەمژرێت لە گەشە كردنى سەرچاوەى-زيندەوەريى يەكەمى هەروەك بەرەڵا دەكرێت، كاتێك ماددەكە لە كۆتاييدا دەگۆڕدرێت بۆ وزە.

بەرھەمھێان

بایۆگاز وزەيێكى نوێبوەوەیە كە دەتوانێت بەكار بهێنرێت بۆ گەرم كردن، كارەبا، و زۆر كردارى ديكە وەک کارپێکردنی بزوێنەر ، وەكو [GE jenbacher] يان بزوێنەری گازى (caterpillar ).تا ئەمانە بزوێنەر دەستەبەر بكەن لەگەڵ بایۆگاز پەستانی گازی تەواویان ھەیە تا تەقینەوە ڕێک بخەن ھەندێ لە بزوێنەرەکانی تر وەک تۆرباینی گازی شياوە بۆ گۆڕينى بایۆگاز بۆ كارەبا و گەرمى .[digestate] مانەوەی ماددەی نائەندامى كيميايە كە نەگۆڕدرێ بۆ بایۆگاز. دەتوانێت بەكار بهێنرێت هەروەك پەینی كشتوكاڵى.

مەترسیەکانی

پيس بوونى هەوا بەرهەمدێت لەلايەن بایۆگاز وەكو گازى سروشتيە. ناوەرۆكى هايدرۆجينى ژەهراوى كبريتيد مەترسيى زياتر پێشكەش دەكات و بەرپرس دەبێت بۆ ڕووداوى جددی. دزە كردنى ميسانى ئەنبێند مەترسيێكى زياترە، چونكە ميسان گازێكى بە توانای (green house)ە.

سەرچاوەکان

^ National Non-Food Crops Centre. "NNFCC Renewable Fuels and Energy Factsheet: Anaerobic Digestion", Retrieved on 2011-02-16
^ Webdesign، Insyde. «How does biogas work?». www.simgas.com (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی ئایاری ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی ئایاری ٢٠١٨ ھێنراوە.
^ «Biomethane fueled vehicles the carbon neutral option». Claverton Energy Conference Bath, UK. ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩.

[1] National Non-Food Crops Centre. "NNFCC Renewable Fuels and Energy Factsheet: Anaerobic Digestion", Retrieved on 2011-02-16

[2] Webdesign، Insyde. «How does biogas work?». www.simgas.com (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی ئایاری ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی ئایاری ٢٠١٨ ھێنراوە.

[claverton-energy.com-3] «Biomethane fueled vehicles the carbon neutral option». Claverton Energy Conference Bath, UK. ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩.

[١]

[٢]

[٣]