ئیمپراتۆریەتیی گۆکتورک

ئیمپراتۆریەتی گۆکتورک (بە تورکیی کۆن: 𐰃𐰓𐰃𐰆𐰴𐰽𐰔:𐰰𐰇𐰚:𐱅𐰇𐰼𐰰)، دەوڵەتێک بوو کە لەلایەن گۆکتورکەکانەوە لە ناوەڕاستی ئاسیا دامەزرا.[٧] یەکەم دەوڵەتی تورکی بوو کە لە ڕووی سیاسییەوە ناوی «تورک» بەکارهێنا.[٨] شەڕی ناوخۆ ڕوویدا و دواتر لە نێوان ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا دابەش بوو، بەڵام دواتر لە ژێر ئیمپراتۆریەتیی دووەمدا یەکگرت.[٩][١٠]

ئیمپراتۆریەتیی گۆکتورک
٥٥٢–٦٠٣
شوێنی {{{common_name}}}
ئیمپراتۆریەتی گۆکتورک لە گەورەترین سەردەمی خۆیدا، لە ساڵی ٥٧٦.[١]
پایتەخت ئۆتووکەن
زمان(ەکان)
ئایین تەنگرییەت
حکوومەت نادیار
سەرۆک
 - ٥٥٢ بوومین قاغان
مێژوو
 - دامەزراندن ٥٥٢
 - شەڕی ناوخۆیی گۆکتورکی
 - کۆتاییھاتن ٦٠٣
ڕووبەر
 - ٥٥٧ [٥][٦] ٦،٠٠٠،٠٠٠کیلۆمەتر چوارگۆشە (ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە "،"میل چوارگۆشە)

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ The Eastern Frontier: Limits of Empire in Late Antique and Early Medieval Central Asia (بە ئینگلیزی). Bloomsbury Publishing. 27 June 2019. p. 65. ISBN 978-1-78831-722-1. The collapse of the Hephthalite domains made neighbours of the Türk Khāqānate and the Sasanian Empire, both sharing a border that ran the length of the River Oxus. Further Turkish expansion to the west and around the Caspian Sea saw them dominate the western steppes and its people and extend this frontier down to the Caucasus where they also shared a border with the Sasanians. Khusrow is noted at the time for improving the fortifications on either side of the Caspian, Bāb al-Abwāb at Derbent and the Great Wall of Gorgān. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  2. ^ Sinor 1969, p. 101.
  3. ^ Peter Roudik (2007). The History of the Central Asian Republics. p. 24.
  4. ^ Central Asia in World History. 2011.
  5. ^ «East–West Orientation of Historical Empires». Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. December 2006. ISSN 1076-156X. لە 16 September 2016 ھێنراوە. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  6. ^ «Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.». Social Science History. 3 (3/4): 129. 1979. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
  7. ^ Taşağıl، Ahmet (2021). Türk Model Devleti Gök Türkler. Bilge Kültür Sanat. ISBN 9786059521598.
  8. ^ West، Barbara A. (19 May 2010). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Infobase Publishing. p. 829. ISBN 978-1-4381-1913-7. The first people to use the ethnonym Turk to refer to themselves were the Turuk people of the Gokturk Khanate in the mid sixth-century {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  9. ^ Mouton, 2002, Archivum Ottomanicum, p. 49
  10. ^ Sigfried J. de Laet, Joachim Herrmann, (1996), History of Humanity: From the seventh century B.C. to the seventh century A.D., p. 478