ئاسایشی کۆمپیوتەر (بە ئینگلیزی: Computer Security) ئاماژەیە بۆ پاراستنی سیستەم و تۆڕی کۆمپیوتەری لە دەستگەیشتنێکی بێ مۆڵەت، دزین یان زیانگەیاندن بە ڕەقامێر، نەرمامێر یان داتا ئەلیکترۆنییەکانیان. لەگەڵ زیادبوونی پشتبەستن بە تەکنۆلۆژیا لە ژیانی ڕۆژانەماندا، ئاسایشی کۆمپیوتەر بووەتە نیگەرانییەکی سەرەکی بۆ بازرگانی و تاکەکان بە هەمان شێوە.

ئاسایشی کۆمپیوتەر
لقیئەولەھی، information security
لێکۆڵینەوە لەلایەنInformation Technology Security Assessment
جێبەجێکارcomputer security consultant، ھاککەری ئاسایش، كڵاو سپی، penetration tester، cybersecurity specialist
تاگی "ستەک ئێکسچەینج"https://stackoverflow.com/tags/security

چەندین هەڕەشەی جیاواز هەن کە دەتوانن ئاسایشی کۆمپیوتەر بخەنە ژێر مەترسییەوە، لەوانە ڤایرۆس، بەرنامەی زیانبەخش، بەرنامەی ڕانسۆم، هێرشی فیشینگ و هێرشی ئەلیکترۆنی تر. ئەم هەڕەشانە دەتوانن ببنە هۆی کۆمەڵێک کێشەی بەرفراوان وەک دزینی ناسنامە، لەدەستدانی دارایی و زیانگەیاندن بە ناوبانگی ڕێکخراوێک.[١][٢]

بۆ پاراستن لەم هەڕەشانە، کۆمپانیاکان و کەسەکان پێویستیان بە جێبەجێکردنی ڕێوشوێنی ئەمنی کاریگەرە وەکو دیواری ئاگر، نەرمەکاڵای دژەڤایرۆس، سیستەمی دیاریکردنی دزەکردن و کۆدکردن. هەروەها پێویستە نوێکردنەوە و پاچەکانی بەردەوام بۆ بەرنامە نەرمەکاڵاکان جێبەجێ بکرێت بۆ ئەوەی دڵنیا بین لەوەی کە لە نوێترین هەڕەشەکان پارێزراون. جگە لە ڕێوشوێنە تەکنیکییەکان، پاراستنی شێوازە ئەمنییەکانی باش لە پاراستنی سیستەمی کۆمپیوتەریشدا زۆر گرنگە. ئەمەش بەکارهێنانی وشەی نهێنی بەهێز و گۆڕینی بەردەوامی دەگرێتەوە، دوورکەوتنەوە لە ئیمەیڵ یان ماڵپەڕە گوماناوییەکان کە ئەگەری هەیە بەرنامەی زیانبەخش یان ڤایرۆسیان تێدابێت.

بە گشتی ئاسایشی کۆمپیوتەر لایەنێکی گرینگی ژیانی مۆدێرنە کە پێویستی بە گرنگیدان و وریایی بەردەوام هەیە. بە ئاگاداربوون لە نوێترین هەڕەشەکان و جێبەجێکردنی ڕێوشوێنی ئەمنی کاریگەر لە ڕووی تەکنیکی و کەسییەوە دەتوانین یارمەتیدەر بین بۆ پاراستنی خۆمان و ڕێکخراوەکانمان لە تاوانە ئەلیکترۆنییەکان.[٣]

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ Schatz, Daniel; Bashroush, Rabih; Wall, Julie (2017). "Towards a More Representative Definition of Cyber Security". Journal of Digital Forensics, Security and Law (بە ئینگلیزی). 12 (2). ISSN 1558-7215.
  2. ^ "computer security | Definition & Facts | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2022-07-12.
  3. ^ "Reliance spells end of road for ICT amateurs". The Australian. 7 May 2013.[بەستەری مردوو]