کۆشکی کوچ بێھار
کۆشکی کووچ بێهار (بە بەنگالی: কচ্চবিহাহা রাজবাড়ি)، شوێنێکی گرینگە لە شاری کوچ بێهار لە ڕۆژئاوای بەنگال. دیزاینەکەی دوای شێوازی تەلارسازی ڕێنێسانسی ئیتاڵی دروستکراوە و لە ساڵی ١٨٨٧ دروستکراوە، لە سەردەمی مەهاراجا نریپێندرە نارایان لە شانشینی کۆچ. لە ئێستادا مۆزەخانەیە.[١]
مێژوو دەستکاری
کۆشکی کوچ بێهار بەهۆی ڕەنگینیی و گەورەیی خۆیەوە ناسراوە. پێکهاتەیەکی دوو نهۆمییە کە بە خشت دروستکراوە و بە شێوازی ئیتاڵی کلاسیک دروستکراوە و ڕووبەرەکەی ٥١٣٠٩ پێی چوارگۆشەیە (٤٧٦٦.٨ م٢). تەواوی پێکهاتەکە درێژییەکەی ٣٩٥ پێ (١٢٠ م) و پانییەکەی ٢٩٦ پێ (٩٠ م)ە و لەسەر شوێنەوارەکانە کە ٤ پێ و ٩ ئینج (١.٤٥ م) لە سەرووی زەویەوەیە. لە پێشەوەی کۆشکەکە لە نهۆمی خوارەوە و یەکەمدا زنجیرەیەک ڕواندزی چەقۆدارە کە دەرچەکانیان بە یەکەوە بە ڕیزێکی تاک و دوو ڕیز ڕێکخراوە. لە کۆتاییەکانی باشوور و باکووردا، کۆشکەکە کەمێک پڕۆژە دەکات و لە ناوەڕاستدا پەنجەرەیەکی پڕۆژەکراو هەیە کە دەروازەی چوونە ژوورەوە بۆ هۆڵی دوربار دابین دەکات. هۆڵەکە قوبەیەکی کانزایی شێوەیەکی نایابی هەیە کە لە سەرەوەی ئامێری هەناسەدانی جۆری لۆڤەری سلندرییە. ئەمەش بەرزییەکەی ١٢٤ پێ (٣٨ م) لە زەویەوەیە و لە شێوازی تەلارسازیی سەردەمی ڕێنێسانسدایە. ئینترۆسەکانی قوبە بە نەخشی هەنگاونان نەخشێنراون و ستوونەکانی کۆرینتی پشتگیری بنەمای کوپۆلەکە دەکەن. ئەمەش ڕەنگ و دیزاینی جۆراوجۆر بۆ تەواوی ڕووکارەکە زیاد دەکات. هۆڵی جۆراوجۆر لە کۆشک و ژوورەکاندا هەن کە بریتین لە هۆڵی گەورەی دوربار یان هۆڵی بینەر، ژووری وێنەکێشان، هۆڵی نانخواردن، ژووری بیلیارد، کتێبخانە، ژووری نووستن، تۆشاخانە، گەلەری خانمان و ڤێستیبول. ئەو بابەت و کەرەستە بەنرخانەی کە پێشتر ئەو ژوور و هۆڵانە لەخۆیان دەگرت، ئێستا لەدەستچوون. کۆشکی ڕەسەن بەشێکی پێکهاتەیەکی ٣ نهۆمی بووە، بەڵام دواتر بەهۆی بوومەلەرزەکەی ساڵی ١٨٩٧ی ئاسامەوە وێران بووە. کۆشکەکە قبوڵکردنی ئایدیالیزمی ئەوروپی پاشاکانی کۆچ نیشان دەدات. بەپێی لیستی شوێنەوارە گرنگە نیشتمانییەکان لە ڕۆژئاوای بەنگال کۆشکی کوچ بێهار شوێنەوارێکی لیستی ASI یە.
تەلارسازی دەستکاری
کۆشکی ڕەجباری یان کووچ بێهار شوێنەوارێکی گەورەیە کە بە شێوەی تەلارسازی سەردەمی ڕێنێسانسی ئیتاڵی دروستکراوە. تەواوی شوێنەوارەکە بە شێوەیەکی جوان فراوانتر دەبێت لەسەر ڕووبەری ٥١ هەزار پێی چوارگۆشە؛ درێژییەکەی نزیکەی ٣٩٠ پێ و پانییەکەی ٢٩٦ پێیە و پێکهاتەیەکی خشت دروستکراوە. مۆنۆمێنتەکە ١٢٥ پێ لە زەویەوە بەرزە و دەرگای چوونە ژوورەوەی لە نهۆمی خوارەوەیە لەگەڵ پەنجەرەیەکی پڕۆژەکراو کە دەچێتە هۆڵی دوربار. نهۆمی یەکەم زنجیرەیەک ڤێراندەی جوانی ئارکێدی هەیە کە دەرچەی بە یەکەوە ڕێکخراوە بە دوو ڕیز و تاک ڕیز. کۆشکەکە زیاتر لە ٥٠ ژووری تێدایە کە بریتین لە ژووری نوستن، ژووری جلگۆڕین، ژووری بیلیارد، چێشتخانە، هۆڵی نانخواردن، هۆڵی سەما، کتێبخانە، تۆشاخانە و گەلەری خانمان.پەنجەرەیەکی نایاب کە لە ناوەندی مۆنۆمێنتەکەدا دانراوە، وەک دەروازەیەکی چوونە ژوورەوە بۆ ڕەجباری لە ڕێگەی هۆڵی دوربارەوە کاردەکات. هۆڵی دوربار قوبەیەکی کانزایی جوانی هەیە کە لە سەرەوەیدا لۆڤەرێکی ستوونی هەیە کە هەروەها وەکو ئامێری هەناسەدان کاردەکات. قوبە لە ئاستی زەویەوە بەرزییەکەی ١٢٤ پێیە و بە تەلارسازی تەقلیدی سەردەمی ڕێنێسانسی ئیتاڵی دروستکراوە. هەروەها قوبە بە جوانی بە شێوەی هەنگاو نەخشێنراوە و لەسەر چوار کەوانە وەستاوە کە بە ستوونی زەبەلاحی کۆرینتی پشتگیری کراون کە بە فانووسێک لە سەرەوە ڕازاوەتەوە. هەروەها چەندین باڵکۆنی بچووک و لە هەمان کاتدا ڕەسەن دەوری قوبە هۆڵی دورباریان داوە.
باشترین کات بۆ سەردانکردن دەستکاری
باشترین کات بۆ سەردانکردنی ڕەجباری لە نێوان مانگەکانی تشرینی دووەم و شوباتدایە بەو پێیەی کەش و هەوا لە وەرزەکاندا خۆشە و بەرزترین پلەی گەرما لە نێوان ٢٣ بۆ ٢٧ پلە و کەمترین پلەی گەرما لە نێوان ٩ بۆ ١٣ پلەدایە. مانگی نیسان تا حوزەیران مانگەکانی هاوینن کە پلەی گەرمی لە زۆرترین پلەی ٣٣ و کەمترین ٢٠ پلەی سەدییە لە کاتێکدا مانگەکانی وەرزی تەمموز تا تشرینی یەکەم تێکڕای بارانبارینی ساڵانە نزیکەی ٣٢٠٠ ملم دەبێت.
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ "Rambagh Palace, Jaipur", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-20, retrieved 2023-12-28