چەرخی PDCA
چەرخی PDCA مێتودێکی کاریگەر و ئاسانە بۆ پلانڕێژی و دیزاینی ستراتیژ و بەرنامەی نوێ بە مەبەستی گۆڕانکاری و فراژووتنی بەرهەمهێنانی کاڵا و خزمەتگوزاری[١]:.
چەرخی PDCA[٢]، ساڵانی 1930 لە لایەن فیزیکناسی ئەمەریکایی (Walter Shewhart (1891-1967 هاتە داڕشتن بەڵام لە ساڵانی 1950 کاندا لە لایەن ئامارناسی و هونەرکاری جۆرایەتیی ئەمەریکایی (W. Edwards Deming (1900-1993 ـەوە پەخشان کرا، لەبەر ئەوەیە جار هەیە پێی دەگوترێ چەرخی Shewhart و جار هەیە بە چەرخ یان بازنەی Deming دێتە ناسین.
مامۆستایانی داهێنەری ئەم مێتودە، Shewhart & Deming نەخشی تایبەتیان لە بواری سەرخستنی جۆرایەتیدا هەیە. Deming دەڵێ کۆنترۆڵی جۆرایەتی دەبێ بەشێکی بنجیی دیاریکراو بێ لە پرۆسەی بەرهەمهێنان نەک لە کۆتای زنجیرەکەدا، هەنگاوێک بێ بۆ دڵنیابوون.
چوار هەنگاو
دەستکاریچەرخی PDCA بریتییە لە:
- پلانڕێژی - دیاری کردنی کێشە و دۆزینەوەی چارەسەر. دیاری کردنی ئامانجی گۆڕانکاری و هەروەها ڕەنگڕێژ کردنی پرۆسەی پێکانی ئامانج و پیادە کردنی هەنگاوەکان. گەر ڕاهێنان و فێرکاری پێویست بن، هەر لەم خانەیەدا دێنە داڕشتن.
- کار - لە چێوەیەکی بەرتەسکدا، وەک ئەزموون، بەپێی ئەو پلانەی سەرەوە پرۆسەی گۆڕانکاری دەخرێتە کار. تێبینی ئەنجام و بەرهەمی کار تۆمار دەکرێت بۆ پێوانە و کێشانیەی داهاتوو.
- چێک - ئەنجامی پێوانەی کار و بەرهەم دێتە شرۆڤەکاری و هەڵسەنگاندن، دەخرێتە بەر تۆژینەوە بۆ ئەوەی بزانین تا چ ڕادەیەک ئەم کارە سەرکەوتووە. ئەم پێوانە و شرۆڤەکارییەی دەرئەنجامەکان بە ڕاپۆرت دەدرێنە پێگەی بڕیاردەر.
- پیادەکاری - دەرئەنجامی ئەو چێک کردنە دەبێتە بڕیاری نوێ بۆ دیاری کردنی ئاڕاستەی کار. پیادەکاری بەرفرەوان و چەرخاندنی پرۆسەی کار یان وردبوونەوە و تۆژینەوەی زیاتر و چوونەوە خانەی پلانڕێژی بۆ دۆزینەوەی چارەی باشتر و هەنگاوی کاریگەرتر.
چواردە خاڵی جۆراندن
دەستکاریDeming بە مەبەستی دەستەبەر کردنی «جۆرایەتی» ی بەرز، لە کتێبی (Out of the crisis (1986 دا چواردە خاڵ بۆ جۆراندنی[٣] پرۆسەی گۆڕانکار و کارگێڕیدا دیاری دەکات:[٤]
1- زەمینە ساز بکە بۆ جۆراندنی بەردەوام - Create Constancy of Purpose Towards Improvement
2- ڕوانگەیەکی نوێ بگرە بەر - Adopt the New Philosophy
3- جۆرایەتی نەک کۆنترۆڵ - Cease Dependence on Inspection
4- متمانە لەبری کەمخەرجی - End the Practice of Awarding Business on the Basis of Price Tags
5- جۆراندنی بەردەوام و هەمیشەیی - Improve Constantly and Forever
6- دامەزرانی ڕاهێنان - Institute Training on the Job
7- دامەزرانی ڕێبەرایەتی - Institute Leadership
8- متمانە لەبری ترس - Drive out Fear
9- کۆسپی نێوان بەشەسازمان لادە - Break Down Barriers Between Staff Areas
10- کردار مەرجە نەک دروشم - Eliminate Slogans, Exhortations, and Targets for the Work Force
11- ژمارە مەکە ئامانج - Eliminate Management by Objectives
12- شانازیی پیشەوەرانه - Remove Barriers to Pride of Workmanship
13- دامەزرانی بەرنامەیەکی پتەو بۆ ڕاهێزان و فێرکاری - Institute Education and Self-Improvement
14- چەرخاندنی پرۆسەی گۆڕانکاری ئەرکی هەموانە - The Transformation is Everyone's Job
دەبێ هەموو ئەندامێکی سازمانەکە بەشدار بێت لە پرۆسەی گۆڕانکاریدا. گۆڕانکاری ئەرکی هەموانە.
بەگشتی ئەم چواردە خاڵەی Deming بۆ هەوڵی بەردەوام و کۆشانی هونەرکارانەیە بە مەبەستی جۆراندنی سەرلەبەر - واتە سەرخستنی ئاستی جۆرایەتی لە گشت پرۆسەی بەرهەمهێناندا.
پەراوێز
دەستکاری- ^ Karlöf, Bengt & Lövingsson, Fredrik Helin. Management från A till Ö - Förklaringar till 150 begrepp och modeller. SIS Förlag (2007): 247.
- ^ PDCA سەرەکۆی چوار وشەیە: Plan, Do, Check & Act و دەکەنەوە: پلانڕێژی، کار، چێک و پیادەکاری.
- ^ «جۆراندن» به‌رانبه‌ر Improvement بۆ «سه‌رخستنی جۆرایه‌تی» دانراوه.
- ^ Sherrer: www.projectsmart.co.uk
سەرچاوە
دەستکاریبەستەری دەرەکی
دەستکاری| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە چەرخی PDCA تێدایە. |