شەھرەزاد (ڕیمسکی-کۆرساکۆڤ)
'
| شەھرەزاد | |
|---|---|
_01_by_L._Bakst.jpg) | |
| جۆر | orchestral suite، symphonic poem |
| ئاوازدانەر | نیکۆلای ڕیمسکی-کۆرساکۆڤ |
| Opus number | 35 |
شەھرەزاد ژمارەی ئۆپوس. ٣٥، سویتێکی سەمفۆنییە کە لەلایەن نیکۆلای ریمسکی-کۆرساکۆڤەوە لە ساڵی ١٨٨٨ ئامادەکراوە و لەسەر بنەمای ھەزار و یەک شەو (بە شەوانی عەرەبی ناسراوە) دروست کراوە.[١]
ئەم کارە ئۆرکێسترایییە دوو تایبەتمەندی تایبەت بە مۆسیقای ڕووسی بەگشتی و ڕیمسکی-کۆرساکۆڤ بە تایبەتی تێکەڵ دەکات: ئۆرکێسترای سەرسووڕھێنەر و ڕەنگاوڕەنگ و گرنگیدان بە ڕۆژھەڵات، کە لە مێژووی ڕووسیای ئیمپراتۆریدا جێگەیەکی زۆری ھەبوو، ھەروەھا ڕۆژھەڵاتناسی بەگشتی. ناوی «شێھێرازادە» ئاماژەیە بۆ کارەکتەری سەرەکی شێھێرازادەی ھەزار و یەک شەو. یەکێکە لە بەرھەمە بەناوبانگەکانی ریمسکی-کۆرساکۆڤ.[٢]
پاشخان
دەستکاری
لە زستانی ساڵی ١٨٨٧دا، لەکاتێکدا کاردەکات بۆ تەواوکردنی ئۆپێرا تەواونەکراوەکەی ئەلێکساندر بۆرۆدین شازادە ئیگۆر، نیکۆلای ریمسکی-کۆرساکۆڤ بڕیاریدا پارچەیەکی ئۆرکێسترایی ئامادە بکات لەسەر بنەمای وێنەکانی ھەزار و یەک شەو و ھەروەھا ئەڵقەی جیاواز و بێ پەیوەندی.[٣] دوای داڕشتنی سکێچی مۆسیقی لە کارە پێشنیار کراوەکانی، لەگەڵ خێزانەکەیدا ڕوویان لە داچای گلینکی-ماڤرینی کرد، لە نیژگۆڤیتسی بەدرێژایی دەریاچەی چێرمێنتێتس (نزیک لوگای ئێستا، لە ئۆبلاستی لینینگراد). ئەو داچایەی کە تێیدا مابووەوە لە جەنگی جیھانی دووەمدا لەلایەن ئەڵمانییەکانەوە وێرانکرا.
لە ھاویندا، شێھێرازادە و ئۆڤەرتوری فێستیڤاڵی جەژنی ئیستەری ڕووسی تەواو کرد. تێبینییەکانی ناو نمرەی ئۆرکێسترای واژووکراوەکەی نیشان دەدەن کە یەکەمیان لە نێوان ٤ی حوزەیران و ٧ی ئابی ١٨٨٨ تەواو بووە.[٤] شێھێرازادە لە سویتێکی سەمفۆنیکی پێکھاتبوو کە لە چوار جووڵەی پەیوەندیدار پێکھاتبوو کە تەوەرێکی یەکگرتوو پێکدەھێنن. بۆ بەرھەمھێنانی ھەستێکی گێڕانەوەی خەیاڵی لە ڕۆژھەڵاتەوە نووسراوە.[٥]
سەرەتا ریمسکی-کۆرساکۆڤ بەنیازی ئەوە بوو ناوی بزووتنەوەکانی ھەریەکەیان لە شێھێرازادەدا بھێنێت "پێشەکی، بالادە، ئاداجیۆ و کۆتایی"".[٦] بەڵام دوای سەنگکردنی بۆچوونەکانی ئاناتۆلی لیادۆڤ و کەسانی دیکە، ھەروەھا ڕق و کینە و ڕق و کینە و بێزاری خۆی لە بەرنامەیەکی زۆر یەکلاکەرەوە، لەسەر سەردێڕەکانی بابەتیی جێگیر بوو، بە پشتبەستن بە چیرۆکەکانی شەوانی عەرەبی.[٣]
ئاوازدانەر بە ئەنقەست ناونیشانەکانی ناڕوون کرد بۆ ئەوەی پەیوەست نەبن بە حیکایەت و گەشتە تایبەتەکانی سینبادەوە. بەڵام لە ئیپیگرافی کۆتاییدا، ئاماژە بە سەرگەرمی شازادە عەجیب دەکات،[٧] لە چاپێکی دواتردا، ریمسکی-کۆرساکۆڤ ناونیشانەکانی بە تەواوی لەناوبرد، لەبری ئەوە ئارەزووی ئەوە دەکرد کە گوێگر تەنھا وەک مۆسیقایەکی سەمفۆنیکی بە تەوەرەی ڕۆژھەڵات گوێی لە کارەکانی بێت کە ھەستێک بە سەرگەرمی چیرۆکی ئەفسانەیی وروژێنێت،[٤] و دەڵێت:
تەنھا ئەوەی من ئارەزووی ئەوەم دەکرد کە بیسەرەکە، ئەگەر پارچەکەمی وەک مۆسیقای سەمفۆنی بەدڵ بوو، ئەوا ئەو بڕوایە ھەڵبگرێت کە بێ گومان گێڕانەوەیەکی ڕۆژھەڵاتییە بۆ ھەندێک سەرسووڕھێنەری چیرۆکی بێشومار و جۆراوجۆر و تەنیا چوار پارچە نییە کە یەک لە دوای یەک دەژەنرێن و لەسەر بنەمای بابەتگەلێکی ھاوبەش بۆ ھەر چوار بزووتنەوەکە پێکھاتووە.
لە درێژەی قسەکانیدا وتی کە ناوی شێھرازادەم پاراستووە، چونکە سەرسووڕھێنەرە چیرۆکییەکانی شەوانی عەرەبی و ڕۆژھەڵات بەگشتی دەھێنایە مێشکی ھەمووان.[٣]
مۆسیقا
دەستکاریریمسکی-کۆرساکۆڤ. شێھێرازادە، , سویتێکی سەمفۆنیکی، ئۆپ. ٣٥
لەلایەن سەمفۆنیای سانفرانسیسکۆوە پێشکەش دەکرێت کە لەلایەن پیێر مۆنتیکسەوە بەڕێوەدەبرێت، لەگەڵ سۆڵۆی کەمانچە لەلایەن ناوم بلایندەرەوە
| |
| گرفتێکت لە بیستنی ئەم پەڕگانە ھەیە؟ بڕوانە یارمەتی میدیا. | |
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Jacobson، Julius H. (2002). The classical music experience: discover the music of the world's greatest composers. New York: Sourcebooks. p. 181. ISBN 978-1-57071-950-9.
- ^ «Scheherazade, symphonic suite for orchestra, Op. 35». AllMusic. لە ٢٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ ئ ا ب Rimsky-Korsakov, Nikolay Andreyevich (1942). My Musical Life. translated by Judah A. Joffe (3rd edition). Alfred A. Knopf.
- ^ ئ ا Rimsky-Korsakov (1942:291–94).
- ^ Abraham, Gerald، ed. (1990). The New Oxford History of Music, Volume IX, Romanticism (1830–1890). Oxford University Press. pp. 508, 560–62. ISBN 0-19-316309-8.
- ^ Lieberson، Goddard (1947). Goddard Lieberson (ed.). The Columbia Book of Musical Masterworks. New York: Allen, Towne & Heath. p. 377.
- ^ Mason، Daniel Gregory (1918). The Appreciation of Music, Vol. III: Short Studies of Great Masterpieces. New York: H.W. Gray Co. p. 35. لە 2008-11-02 ھێنراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە شەھرەزاد (ڕیمسکی-کۆرساکۆڤ) تێدایە. |
