زانیاری ماڵی (بە ئینگلیزی: Finance) بریتییە لە لێکۆڵینەوە، تەکووزی پارە، دراو و سەرمایە.[١]زانیاری ماڵی پەیوەندی بە ئابوورییەوە ھەیە، بەڵام ھاوواتای ئابووری نییە، کە بریتییە لە لێکۆڵینەوە لە بەرھەمھێنان، دابەشکردن، بەکارھێنانی پارە، سەرمایە، کاڵا و خزمەتگوزارییەکان (تەکووزی ئابووری ماڵی پرد بۆ ھەردووکیان دروست دەکات).
چالاکییە دارایییەکان لە سیستەمی ماڵییدا لە بازنەی جیاوازدا ئەنجام دەدرێن، بەم شێوەیە دەتوانرێت بوارەکە بۆ زانیاری ماڵی کەسی، کۆمپانیا و دارایی گشتی دابەش بکرێت.[ئ]
- ^
ئەمانەی خوارەوە پێناسەکانی زانیاری ماڵین وەک ئەوەی لەلایەن نووسەرانی ئاماژەپێکراوەوە داڕێژراون:
- Fama and Miller:"تیۆری ماڵی پەیوەندی بە چۆنییەتی تەرخانکردنی سەرچاوەکانی تاک و کۆمپانیاکانەوە ھەیە لە ڕێگەی کاتەوە. بە تایبەتی ھەوڵدەدات ڕوونی بکاتەوە کە چۆن چارەسەری ئەو کێشانەی کە ڕووبەڕووی دەبنەوە لە تەرخانکردنی سەرچاوەکان لە ڕێگەی کاتەوە ئاسانکارییان بۆ دەکرێت بەھۆی بوونی بازاڕی سەرمایە (کە ئامرازێک بۆ تاک دابین دەکات." بریکارە ئابوورییەکان بۆ ئاڵوگۆڕکردنی سەرچاوەکان بۆ ئەوەی لە خاڵە جیاوازەکاندا بەردەست بن لە کاتدا) و کۆمپانیاکان (کە بە بڕیارەکانی بەرھەمھێنان-وەبەرھێنان، ئامرازێک بۆ تاکەکان دابین دەکەن بۆ گۆڕینی سەرچاوەکانی ئێستا بە شێوەیەکی فیزیکی بۆ سەرچاوە بۆ ئەوەی لە داھاتوودا بەردەست بن).."
- Guthmann and Dougall: "زانیاری ماڵی پەیوەندی بە کۆکردنەوە و بەڕێوەبردنی پارەکانەوە ھەیە و پەیوەندییەکانی نێوان کۆمپانیا تایبەتەکانی قازانجخواز لە لایەک و ئەو گروپانەی کە پارەکان دابین دەکەن لە لایەکی دیکەوە. ئەم گروپانە کە وەبەرھێنەرەکان لەخۆدەگرن - واتە سەرمایەدارەکان یان خاوەن موڵکەکان - ھەروەھا ئەوانەی سەرمایەی کورتخایەن پێشدەخەن، پارەکانیان لە بواری بازرگانی و پیشەسازیدا دادەنێن و لە بەرامبەردا چاوەڕوانی ڕژێمی داھات دەکەن."
- Drake and Fabozzi: "دارایی بریتییە لە جێبەجێکردنی بنەماکانی ئابووری بۆ بڕیاردان کە تەرخانکردنی پارە لەخۆ دەگرێت لەژێر مەرجی نادڵنیایی."
- F.W. Paish: "ماڵی دەکرێت پێناسە بکرێت وەک پێگەی پارە لەو کاتەی کە داواکراوە".
- John J. Hampton: "دەستەواژەی زانیاری ماڵی دەتوانرێت پێناسە بکرێت وەک بەڕێوەبردنی لێشاوی پارە لە ڕێگەی ڕێکخراوێکەوە، جا ئەوە کۆمپانیایەک بێت یان قوتابخانەیەک یان بانکێک یان ئاژانسێکی حکومی.".
- Howard and Upton: "دەتوانرێت ماڵی بەو بوارە کارگێڕییە یان کۆمەڵێک ئەرکی کارگێڕی لە ڕێکخراوێکدا پێناسە بکرێت کە پەیوەندی بە ڕێکخستنی ھەر قەرز و قەرزێکەوە ھەیە بۆ ئەوەی ڕێکخراوەکە ئامرازەکانی ھەبێت بۆ جێبەجێکردنی ئامانجەکان تا ئەو جێگایەی کە دەتوانێت بە شێوەیەکی جێگەی ڕەزامەندی".
- Pablo Fernandez: "ماڵی پیشەیەکە کە پێویستی بە ڕاھێنانی نێوان زانستەکان ھەیە و دەتوانێت یارمەتی بەڕێوەبەرانی کۆمپانیاکان بدات بڕیاری دروست بدەن سەبارەت بە دارایی و وەبەرھێنان و بەردەوامی و ئەو پرسانەی تر کە کاریگەرییان لەسەر ھاتنە ژوورەوە و دەرچوونی پارە ھەیە، ھەروەھا مەترسییەکانی کۆمپانیاکە. ھەروەھا یارمەتی خەڵک و دامەزراوەکان دەدات بۆ وەبەرھێنان و پلاندانان بۆ پرسەکانی پەیوەست بە پارە بە شێوەیەکی ژیرانە."
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە زانیاری ماڵی تێدایە. |
