جۆن ھۆروود
جۆن ھۆروود (١٨٠٣ – ١٣ی نیسانی ١٨٢١) کوڕی کانگەرێک بوو کە لە شاری بریستۆڵ لە ئینگلتەرا بە تاوانی کوشتن سزا درا و لە ساڵی ١٨٢١ لە سێدارە درا. یەکەم کەس بوو کە لە زیندانی نیوی بریستۆڵ ھەڵواسرا.[١]
ژیان
دەستکاریجۆن ھۆروود لە شاری ھانھام لەدایکبووە، پێنجەمین کوڕی تۆماس و فۆبی ھۆروود بووە، یەکێکە لە شەش کوڕ و چوار کچ لە خێزانەکەدا. جۆن لە کۆمەڵگەیەکی کانگادا پەروەردە بووە پێش ئەوەی یاسای کانەکان لانیکەم تەمەنی دە ساڵ بۆ ئەو منداڵانەی کە لە کانەکاندا کاردەکەن جێبەجێ بکات، لە منداڵیدا لە چاڵە ناوخۆیییەکاندا کاردەکات. ناوبراو دوای زنجیرە ڕووداوێک کە یەکێک لە براکانی لەگەڵ سێ کرێکاری دیکەدا گیانی لەدەستدا، ڕەتیکردەوە بەردەوام بێت لە کارکردن لە کانەکاندا[٢]
دواتر لەگەڵ باوکی لە سپێلتەرێکی ناوخۆیی کاریان کردووە، بە ئەگەرێکی زۆرەوە لە کارگەی ھانھام سپێلتەر[٣] بەڵام بەھۆی ڕەفتارە خراپەکانییەوە، لەوانەش فەسادی و تێکدان، لە ساڵی ١٨١٩ کە تەمەنی تەنھا ١٦ ساڵ بوو، لە کارەکەی دوورخرایەوە[٢] لە دەوروبەری شارەکەدا، جۆن ھۆروود زیاتر بە کوڕێکی خراپەکار و وێرانکەر ناسرابوو، کە دراوسێکانی ھەراسان دەکرد و گاڵتەیان پێدەکرد. دواتر دوای مردنی کچێکی ناوچەکە بە ناوی ئەلیزا بالسۆم ناوبانگی دەرکرد. جۆن تۆمەتبار کراوە بە فڕێدانی بەردێک کە بەر سەری داوە و بووەتە ھۆی مردنی. ئەو دادگایی کرا و بەھۆی ئەم کردەوەیەوە بە تاوانی کوشتن ناسێندرا، و لە ١٣ی نیسانی ١٨٢١ لە بریستۆڵ نیو گاول ھەڵواسرا، تەنھا ٣ ڕۆژ دوای ١٨ ساڵەی لەدایکبوونی.
توێژینەوە جۆراوجۆرەکان لەسەر بارودۆخەکە، نەخۆشی ئەلیزا، کەیسی دژی جۆن و بابەتە پزیشکییەکان پێکەوە کۆکرانەوە و بەستران لەلایەن دکتۆر ڕیچارد سمیسەوە، کە ئەلیزا لە نەخۆشخانەی شاھانەی بریستۆڵ چارەسەر کردبوو و تەرمی جۆنی بەدەستھێنابوو بۆ پارچەکردن و پێشکەشکردنی گشتی لە نەخۆشخانە.[٤] ئەم توێژینەوەیانە لە یەک بەرگدا ھەڵگیراون، کتێبی ھۆروود[٥] لە ئەرشیفی بریستۆڵ. پێداچوونەوەیەکی دواتر بە توێژینەوەکان و پشکنینی کەللەسەری ئەلیزا لە گۆڤاری پزیشکی بەریتانی (BMJ) لە ساڵی ١٨٩٦ بڵاوکرایەوە، کە پرسیاری لەبارەی ڕێکارە پزیشکییەکان و ڕەوایەتی دادگاییکردنەکە بۆ کوشتن وروژاند.[٤] لێکۆڵینەوەی مێژوویی نوێتر لەلایەن خزمێکی دووری جۆن ھۆروودەوە ئەنجامدراوە، ھەروەھا پرسیار لە ڕەوایەتی تۆمەتی کوشتن دەکات.[٢]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Bristol Museums Blog, The John Horwood Book». لە ٣ی ئازاری ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ ئ ا ب Halliwell, Dave, An Unjust Hanging: The True Story of John Halliwell, Memoirs Publishing, 2012
- ^ «Hanham Spelter Works». لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ ئ ا «A Skull And A Book». The British Medical Journal. 457 (457): 373–75. 2 Oct 1869. JSTOR 25217354. لە 31 October 2020 ھێنراوە.
{{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Miscellaneous papers etc. re case of John Horwood executed for murder, 1821-182». لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە جۆن ھۆروود تێدایە. |