ویکیپیدیا

ھێزی بەرەوناوەند: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
ب r2.6.3) (بۆت زیادکردن: sn:Fosi yehudzivapakati
ب r2.6.7) (بۆت زیادکردن: am:አዙሪት ጉልበት; دەستکاریی جوانکاری
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Centripetal force diagram.svg|thumb|200px٢٠٠px|ئەوەی لەم وێنەیەدا ھاتووە:<br />
<div style="direction:ltr; text-align:left">
Orbit: خولگە <br />
Axis: تەوەرە <br />
Centripetal force: ھێزی بەرەوناوەند <br />
Velocity: خێرایی
</div>
]]
 
'''ھێزی بەرەوناوەند''' یان '''ھێزی ڕووبەناوەند''' یان '''ھێزی ڕاکێشران بەرەو ناوەند''' ئەو [[ھێز (فیزیک)|ھێزەیە]] کە [[تەنی فیزیکی|تەنێک]] ناچار بە شۆنکەوتنی ڕێڕەوێکی [[کەوانە|کەوانەیی]] دەکات: ئاراستەی ھەمیشە ستوون لەسەر [[خێرایی|خێراییی تەنەکە]]، بەرەو ناوەندی کەوانەکەیە. ئەم ھێزە لەسەر ھەر تەنێک کە لە دەوری ناوەند یان چەقێکدا بسووڕێتەوە کار دەکات. بۆ نموونە، ھەر [[ھەسارە|ھەسارەیەک]] لە ئاسماندا کە بە دەوری [[ئەستێرە|ئەستێرەیەکدا]] دەسووڕێتەوە، ھێزی بەرەوناوەندی ئەستێرەکە ئەو لە [[خولگە|خولگەکەیدا]] ڕادەگرێت. [[ئیساک نیوتن]] دەڵێت: "ھێزێکی بەرەوناوەند ئەوەیە کە بەھۆیەوە تەنەکان ڕادەکێشرێن یان ھەڵدەپێچرێن، یان ھەر چۆنێک بێت دەخوازرێن، بەرەو خاڵێک وەک بەرەو ناوەندێک".<ref>ئەمە دەقی وتەکەی نیوتنە بە زمانی ئینگلیزی:
<p style="direction:ltr">A centripetal force is that by which bodies are drawn or impelled, or in any way tend, towards a point as to a center.</p>
</ref>
ھێڵی ١٩:
[[پۆل:فیزیک]]
 
[[am:አዙሪት ጉልበት]]
[[be-x-old:Нармальнае паскарэньне]]
[[ca:Força centrípeta]]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/ھێزی_بەرەوناوەند»