بیابانی عەرەبی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دروست کراو بە وەرگێڕانی پەڕەی «Arabian Desert»
 
ھێڵی ١١:
 
 
بیابانەکە بەزۆری لە سعودیەیە و زۆربەی وڵاتەکانی تریشی داپۆشیوە درێژدەبێتەوە بۆ بەشی باشووری عێراق و باشووری ئوردن و ناوەڕاستی قەتەر و زۆربەی میرنشینەکانی ئەبوزەبی لەئیمارات ( ئیمارات ) و خۆرئاوای عوممانی و باکووری خۆرهەڵاتی یەمەن . هەروەها کاریگەریەکەی ڕوونە بەسەر زۆربەی نیمچە دوورگەی سینای میسر و بیابانی نەگڤ لە باشووری ئیسرائیل <ref> https://dopa-explorer.jrc.ec.europa.eu/ecoregion/81303 </ref>.
 
=== تایبەتمەندیەکان ===
 
* بیابانی ڕوبع ئەلخەلی، کە لە باشوری ڕۆژئاواوە درێژبووەتەوە بۆ تەوەری باکوری ڕۆژهەڵات لە سەر شۆستەی عەرەبی. لە بەرزاییەکی هەزار مەتر (٣٣٠٠ پێ)ەوە دەست پێ دەکات<ref> http://mobile.alovelyworld.com/webyemen/index.html </ref>.لەم بەرزاییانەوە بەردە شاخەکان کۆتاییان دێت و دەبن بە لمی بیابانی عەرەبی کە ئەوپەڕی خاڵی باشووری لە ناوەندی خاکی یەمەنی ئەمڕۆ دەپەڕێتەوە بۆ سعوودیا . لمەکان لەشێوەی دەشتایی گەچ و تەپۆلکە خۆیان نیشان دەدەن بەرزایی ئەم تەپۆلکانە دەگاتە ٢٥٠ م (٨٢٠ پێ). لمەکان بە زۆری سیلیکەکانن، لە ٨٠ بۆ ٩٠ ٪ کوارتز و فەلدسپاری پاشماوەی ئۆکسیدی ئاسنن، کە دەنکە ئۆکسیدییە ئاسنینەکانی ئەم ڕەنگەیان بەبیابانەکە بەخشیوە لمەکان بە پرتەقاڵ و ئەرخەوانی و سوور دەردەکەون.
* ڕاڕەوەی ناوچەی لمی ناسراو بە بیابانی ئەد - داهنا بیابانی گەورەی عەن - نەفود ( ٦٥٠٠٠ کم 2 یان ٤٠٣٨٩ میل چوارگۆشە ) لە باکووری سعودیە بە ڕوبع ئەلخالی لە باشووری ڕۆژهەڵات دەبەستێتەوە .
* کەوانەی تووایق ( Tuwaiq escarpment ) هەرێمێکە بە ٨٠٠ کم ( ٥٠٠ میل ) کەوانەیەکە پرە لە بەردی فلسی و خاکێکی ڕەقی هەیە بەمەش چەندین دۆڵ و کەندەڵان و دەربەندی درووست کردووە .
* دەشتی خوێی براکیش، بە ناوچەی سوێری ئوم ئەل سەمیم ناسراوە.
* لمی وەهیبەی عومان دەریایەکی لمی دابڕاوە و هاوسنورن لەگەڵ کەناری ڕۆژهەڵات<ref> https://www.roughguides.com/oman/sharqiya/south-muscat-inland-route/ </ref>.
 
== کەش و هەوا ==