جۆن لێنۆن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

 

'''جان وینستۆن ئۆنۆ لێنۆن''' (٩ی تشرینی یەکەمی [[١٩٤٠]] - ٨ی کانوونی یەکەمی [[١٩٨٠]] ) ( بە ئینگلیزی: John Winston Ono Lennon) گۆرانیبێژ، شاعیر و ئاوازدانەری بەناوبانگی ئینگلیسی و یەکێک لە ئەندامانی گرووپی [[بیتڵز]].

 

جان لەنۆن لە ڕۆژی ٩ی ئۆکتۆبری ١٩٤٠، لە بنەماڵەیەکی [[چینی کرێکار]] ھاتە دنیاوە. لێنۆن یەکێک لە بەناوبانگترین ئاواز دانەرانی سەدەی بیستەم بوو، بەتایبەت لە شێوازی راک ئەند رۆڵ (rock and roll) ناوی ئەو دوای مەک کارتنەی McCartney درەوشاوەترین ئەستێرەی مێژووی تا‌ک ئاوازەکانی بریتانیایە.

* [[قارەمانی چینی کرێکار]]

* [[بێنە پێش چاوت]] (Imagine) کە زۆر بەناوبانگە

لێنۆن وەکوو یەکێک لە گەورەکانی موسیقای سەدەی بیستەم ئێستاش خۆشەویستە. لە ڕاپرسیێکدا کە [[بی بی سی]] لە ساڵی [[٢٠٠٢]] دا کردوویەتی خەلک ئەویان وەکوو ھەشتەمین کەس لە نێوان سەد کەس لە بەناوبانگترین کەسانی مێژوویی بریتانیا ھەڵبژارد. لە کاتی شەری ئامریکا دژ بە ویێتنام لێنۆن یەکێک لە گرنگترین بەرھەڵستکارانی ئەو شەڕە بوو و بە ھەموو توانای لە ھونەرەکەی بۆ لە قاو دانی سیاسەتە شەڕخوازانەکەنی دەوڵەتی ئەمریکا کەڵکی وەرگرت. ڕۆژی ٨ی دێسامبر ساڵی ١٩٨٠ سەعات دەور وبەری ١٠.٤٥ی شەو لە کاتی گەڕانەوەی بۆ ماڵ جان لێنۆن لە لایان [[مارک دەیڤید چاپمەن]] Mark David Chapman ی جوولەکە چوار جار تەقەی لێکرا و کوژرا. زۆربەی خەڵک پێیان وایە کوشتنی جان لێنۆن پیلانێک بوو کە لە لایان [[CIA]]یەوە داڕێژرابوو بۆ خنکاندنی دەنگێک کە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ بە نەیارانی دەوڵەتی [[ئەمریکا]]ی زیاد ئەکرد.

{{Commons|John Lennon}}