کۆردۆبا (ئیسپانیا): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

{{مێژووى ئەندەلوس}}

===قوڕتوبەی ڕۆمانی===

قوڕتوبە دامەزراوە وەک جێگەیەکی ڕۆمانی لە باکوری ڕووباری وادی گەورە (ڕووباری بیتیسی کۆن) لە سەردەمی کۆماری ڕۆما ساڵی ٢٠٦ی پێش زاینی، پاشان بووە پایتەختی ولایەتی بیتیکا لە باشوری [[ئیسپانیا]] ھەر لە چوارچێوەی ئیمپراتۆریەتی ڕۆمانیدا، قوڕتوبە شارێکی ڕۆمانی بوو زیاتر لە حەوت سەدە، لەبەر ئەوە تاکو ئێستا ئاسەواری حوکمی ڕۆمانی ماوەتەوە تیایدا، دیارترینیان پەرستگەی ڕۆمانی و پردی ڕۆمانیە کە دۆڵی گەورە ئەبرێت، ھەروەھا ئارامگەیەکی ڕۆمانی ھەیە کە بەم دواییانە دۆزرایەوە، ھەروەھا لەو سەردەمانەدا لە قوڕتوبە فەیلەسوف سینیکا دەرکەوتووە.

 

===قوڕتوبەی ئیسلامی===

====سەردەمی والیەکان====

موسڵمانانە [[دەوڵەتی ئەمەوی|ئەمەوییەکان]] فەتحی قوڕتوبەیان کرد لە سەردەمی خەلیفە وەلیدی کوڕی عەبدول مەلیک لە ساڵی ٧١٠ز لە سەر دەستی سەرکردە موغیس ڕۆمی، دوای ئەوەی کە بە ھێزەکانیەوە بەرەو ئیبریا ڕۆیشت کە موسڵمانان ناویان نابوو ([[ئەندەلوس]]) وپاشاکەیانی کوشت وئەمەوییەکان ئەندەلوسیان کرد بە ویلایەتێکی سەر بە مەغریب، ھەتاکو خەلیفە [[عومەری کوڕی عەبدول عەزیز]] ویلایەتی ئەندەلوسی خستە پاڵ پایتەختی ئەمەوی لە [[دیمەشق]] بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ، وئەمەوییەکان قوڕتوبەیان کردە بنکەیەک بۆ والیەکانیان لە ئەندەلوس وبەو شێوەیە مایەوە تاڕوخانی [[دەوڵەتی ئەمەوی]] لەسەر دەستی [[دەوڵەتى عەبباسى|عەباسیەکان]] ساڵی ٧٥٠ز.

====سەردەمی ئەمەوی====

 

==سەیری ئەم بابەتانەش بکە==

==سەرچاوەکان==

* سلسلة تاريخ العرب والإسلام: دراسات في تاريخ المدن العربية الإسلامية (2001). د. عبد الجبار ناجي. شركة المطبوعات للتوزيع والنشر: بيروت.

* [http://www.alarabimag.com/arabi/Data/2005/2/1/Art_67816.XML استطلاع مجلة العربي المصور عن قرطبه]