زیندەوەرە سەرەتایییەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

سەرەتاییەکان (بە[[ئینگلیزی]]: Protozoa) وردبینە زیندەوەری [[تاکخانەیی|تاکخانەن]]، زۆربەیان [[زیندەوەری خۆنەژێن|خۆنەژێنن]]، گەردە بچووکەکان یان [[خانە]]کان [[قووتدان|قووت]] دەدەن، ئەم گەردانە لە [[خۆراکە بۆشایی]]دا هەڵدەوەشێنن،ھەڵدەوەشێنن، کە بۆشایین بە پەردە دەورەدراون و [[ئەنزیمی هەرسکەرھەرسکەر]]ییان تێدایە. زۆر لە جۆرە سەرەتاییەکان سەربەست دەژین، لەژینگە ئاوییەکاندا یان لە خاکدا. زۆر جۆرییان [[پلانکتۆنی گیانەوەری|پلانکتۆنە گیانەوەرییەکان]] پێک دەهێنندەھێنن. زۆر لە سەرەتاییە [[مشەخۆری|مشەخۆرەکان]] دەبنە هۆیھۆی نەخۆشیی ترسناکی هەچەشنھەچەشن بۆ [[مرۆڤ]]، وەک [[مەلاریا]]، [[سکچوونی ئەمیبی|سکچوونی ئەمیبیی]]، [[خەوە نەخۆشیی ئەفریقی|خەوە نەخۆشیی ئەفریقیی]]. ئەو سەرەتاییانەی کە لە [[ئاوی سازگار|ئاوە سازگارەکاندا]] دەژین، پارێزگاریی [[هاوسەنگییھاوسەنگیی ناوەکی|هاوسەنگییھاوسەنگیی ناوەکییان]] دەکەن، و خانەکە لە ئاوی زیادە ڕزگار دەکەن لەڕێگەی [[گرژۆکە بۆشایی]]ەوە.

ڕەگەپێیەکان (بەئینگلیزی: Sarcodina) سەدان جۆری ئەمیبادەگرێتەوە کە لە ئاوە سازگار و سوێرەکاندا یان لە خاکدا دەژین، بەڵام هەندێکھەندێک جۆرەکانی وەک ئەمیبای سکچوون بەمشەخۆریی لەو ڕیخۆڵەی مرۆڤدا دەژین.

کوڵکدارەکان (بەئینگلیزی: Ciliophora) کوڵکییان هەیە،ھەیە، کە دەرپەڕیووی سایتۆپلازمی کورتن، لە شێوەی گەندەموودا، پەردەی خانەکە دادەپۆشن، کوڵکەکان بۆ جووڵە لە ئاودا یان بۆ پاڵپێوەنان لە هەواداھەوادا بەکاردەهێننبەکاردەھێنن.

قامچیدارەکان (بەئینگلیزی: Zoomastigina) قامچییەک یان کۆمەڵە قامچییەکییان هەیە،ھەیە، کە پێکهاتوویپێکھاتووی شێوە زیادەی درێژن، بۆ جووڵە بەکاردێت. جووڵەی قامچیی (شەپۆلییە) پاڵ بە زیندەوەرەکەوە دەنێت یان بەرەو ئاوەکەی ڕادەکێشێت.