ویکیپیدیا

تیشکەچالاکی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
No edit summary
ھێڵی ٦:
 
== مێژوو ==
لە ساڵی [[١٨٩٦]] "بیکۆڕێڵ" ئەوەی دۆزییەوە کە یەکێک لە خوێکانیخوێیەکانی یۆڕانیۆم تیشک دەردەدات، لەو کاتەدا سروشتی ئەو تیشکانە ڕوون نەبوو، وە ھەروەھا سەلماندی کە ئەو تیشکەی دۆزییەوە؛ لە ھەموو ئاوێتەکانی یۆڕانیۆم دەردەچێت. بەو مانایەی سەرچاوەی ئەو تیشکانە بریتییە لە ناوکی "یۆڕانیۆم" و بۆی ڕوونبوویەوە کە ئەو تیشکدانە ڕوو دەدات بە شێوەیەکی خۆکارانەی بەردەوام؛ کە ھیچ کاریگەرییەکی پەستانی ھەوا و پلەی گەرمیشی لەسەر نەبێت.
ھەر لەبەر ئەو ھۆیەشەوە تیشکی "یۆڕانیۆم"ی ناونا "تیشکەچالاکی _- Radioactive Radiation" و ئەو دیاردە چالاکییە تیشکییە پێی دەوترێت "Radioactivity".▼
لەو کاتەدا سروشتی ئەو تیشکانە ڕوون نەبوو، وە ھەروەھا سەلماندی کە ئەو تیشکەی دۆزییەوە، لە ھەموو ئاوێتەکانی یۆڕانیۆم دەردەچێت. بەو مانایەی سەرچاوەی ئەو تیشکانە بریتییە لە ناوکی "یۆڕانیۆم" و بۆی ڕوونبوویەوە کە ئەو تیشکدانە ڕوو دەدات بە شێوەیەکی خۆکارانەی بەردەوام کە ھیچ کاریگەرییەکی پەستانی ھەوا و پلەی گەرمیشی لەسەر نەبێت.
▲ھەر لەبەر ئەو ھۆیەشەوە تیشکی "یۆڕانیۆم"ی ناونا "تیشکەچالاکی _ Radioactive Radiation" و ئەو دیاردە چالاکییە تیشکییە پێی دەوترێت "Radioactivity".
لە ساڵی [[١٨٩٨]] "بیر کۆری" و ژنەکەی "ماریا سکلۆدۆفسکایا" ھەڵسان بە دۆزینەوەی تیشکەچالاکی "پۆریۆم"، ھەروەھا لە ھەمانساڵدا دوو ڕەگەزی نوێیان دۆزییەوە کە لە "یۆڕانیۆم"ی خاودا ھەن.
ڕەگەزی یەکەمیان ناونا "ڕادیۆم" کە ڕەگەزێکە چالاکییەکەی لە ھی "یۆڕانیۆم" بەھێزترە بە ملیۆن جار.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/تیشکەچالاکی»