سیاسەت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
ب پووچەڵکرنەوەی پیاچوونەوەی 105203 بەدەستی 109.127.113.250 (وتووێژ)
ھێڵی ٢:
'''سیاسەت''' پرۆسەیەک یا شیوازێکی وەرگرتنی بڕیارە بۆ گروپەکان. ھەرچەند باوە کە سیاسەت بە حکومەتەوە وابەستە بێ، بەڵام سیاسەت لە ھەموو چاڵاکییەکانی مرۆڤدا و لە دامەزراوە ئەکادیمیایی و ئایینی و بازرگانیەکاندا بەدی دەکرێ.
 
زانستی اسیسیاسی بریتیە لە دیراسەکردنی ھەڵس و کەوتی سیاسی و پشکنینی چۆنیەتی وەدەستھێنان و کۆمەڵگەیپێرەوکردنی دەسەڵاتە، بۆ نمونە توانای سەپاندنی ئیرادەی خۆت مرۆڤـبەسەر پیشانکەسێکی دەداتتر.
تیۆرزانێک بەناوی ھارۆڵد لاسوێڵ بەم شێوەیە پێناسەی سیاسەتی کردووە "کێ چی وەدەست دێنی و کەی و چۆن".
 
 
== دەوڵەتێکی سروشتی ==
 
لە ساڵی ١٦٥١ دا تۆماس ھۆبز بەناوبانگترین کتێبی خۆی بو ناوی Leviathan بە چاپ گەیاند و، لەو کتێبە بۆ بەھانە ھێنانەوە بۆ ھاتنەکایەوەی کۆمەڵگەکانی مرۆڤـ مودێلێکی پەرەسەندنی سەرەتایی مرۆڤـ خستە روو. ھۆبز لەو مودێلە باسی لە دەوڵتێکی نایابی سروشت دەکرد کە تیایدا ھەموو تاکەکان بەیەکسانی سود لە سەرچاوەکانی سروشت وەدەگرن و لە بەکارھێنانی ھەر ئامرازێک بۆ گەیشتن بەو سەرچاوانە ئازادن. بۆ ھۆبز دەرکەوت کە ئەمجۆرە رێکخستنە بووە ھۆی پەیدابوونی "شەڕی ھەمووان دژی ھەمووان" یاخود بە لاتینی "bellum omnium contra omnes". جگە لەوەش بۆی دەرکەوت کە پیاوان لەو حاڵتەدا دەچنە نێو حاڵتێکی گرێبەستی کۆمەڵایەتی و دەستبەرداری مافی رەھای خۆیان بۆ ھەندێ جۆری پاراستن دەبن.
لەکاتێکدا وا دیارە کە ھەرەمەکانی زاڵبوون و ھاوکاری کۆمەڵایەتی بونیان بۆ سەردەمی بەر لە ھاتنەکایەوەی کۆمەڵگەکانی مرۆڤـ دەگەڕێتەوە. مودێلی ھۆبز لۆژیکی ھێنانەکایەوەی کۆمەڵگەی مرۆڤـ پیشان دەدات.
 
== مێژوو ==