ناخچیڤانسکی
ناکچیڤانسکی (بە ڕووسی: Нахичеванский، ئازەربایجانی: Naxçıvanskilər)، بە ڕێنووسی ناکسیڤانسکی و ناخیتچێڤانسکی بنەماڵەیەکی بەرزە بە ڕەچەڵەک ئازەربایجانییە و دواتر لقەکانی لە ڕووسیا و ئێران دامەزراون. ئەوان ژەنەڕاڵە بەناوبانگەکان و کارمەندانی سەربازییان دابین کردووە، یەکێکیان - حوسێن خان ناخچیڤانسکی تاکە موسڵمان بوو کە وەک ژەنەڕاڵ-یاریدەدەری ڕیتینەی جەنابی ئیمپراتۆری کاری کردووە.
| ناخچیڤانسکی | |
|---|---|
 | |
پاشخان دەستکاری
بنەماڵەی ناخچیڤانسکی لقێکی کادێتی بنەماڵەی کەنگەرلییە، خۆیان بەشێکن لە ھۆزی ئوستاجلو قزیلباش. ئیحسان خان کەنگەرلی یەکەم ئەندامی ئەو بنەماڵەیە بوو کە ناوی بنەماڵەیەکی ڕووسیی گرتەبەر، بەم شێوەیە لقێکی تایبەتی خۆی دامەزراند. ئەوان لەگەڵ بنەماڵەی بەھمەنی سەر بە بنەماڵەی قاجار و بنەماڵەی ماکینسکی سەر بە خانەنشینی ماکو ھاوسەرگیریان کردووە. ئەوان گەورەترین خاوەن زەوی بوون لە ناخیچێڤان یوزد.[١]
لە ئێستادا دەستکاری
دوای دەستبەسەرداگرتنی سۆڤیەت لە ئازەربایجان، ئەندامانی مەسیحی بنەماڵەی ناخچیڤانسکی زیاتر کۆچیان کرد بۆ ئەورووپا و ئەودیو، لەکاتێکدا ئەندامانی موسڵمان لە دواوە مانەوە و ناوی بنەماڵەیان گۆڕی بۆ ئەوەی لە گۆشەگیری ھەڵبێن، وەک گۆرانیبێژی بەناوبانگی ئۆپێرا خورشید قاجار کە تەنانەت دوای ئەوە ناوی بنەماڵەی ھاوسەرەکەی وەرگرت مردنی ئەو؛ یان کۆچیان کردووە بۆ ئێران بۆ خزمەتکردن لە سوپای قاجار. لقێکی مەسیحی کە لە نەوەی حوسێن خان ناخچیڤانسکییەوە ھاتووە لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەژی.[٢]
ئەندامە دیارەکان دەستکاری
- حوسێن خان ناخچیڤانسکی – ژەنەڕاڵی سوارە، ژەنەڕاڵ-یاریدەدەری پۆلیسی ئیمپراتۆری.
- ئیحسان خان کەنگەرلی – دوا فەرمانڕەوای خانەنشینی ناخیچێڤان. باپیرەی حوسێن خان ناخچیڤانسکی لەلایەن باوکەوە.
- جەمشید خان ناخچیڤانسکی – فەرماندەی سەربازی ئیمپراتۆری ڕووسیا و ئازەربایجان و سۆڤیەت. لە سوپای سۆڤیەتدا بۆ پلەی کۆمبریگ (ھاوتای عەمید جەنەڕاڵ) بەرزبووەوە.
- جەعفەرگولو خان ناخچیڤانسکی – سەرۆکی شارەوانی ناخچیڤان، دواتر دادوەری فەخری ئێریڤان، بەرپرسی کۆماری ئاراس.[٣]
- فەیزوڵڵا میرزا قاجار – شازادەی بنەماڵەی قاجاری شازادەی فارس و فەرماندەی سەربازی ئازەربایجان. بەشێک لە فەوجەکەی حوسێن خان ناخچیڤانسکی لە کاتی جەنگی ڕووسیا و ژاپۆن.
- خورشید قاجار – گۆرانیبێژی ئۆپێرا ئازەربایجانی.
- ئیسگاندار مەشتەوا – فەرماندەی سوپای سۆڤیەت[٤] وەرگری فەرمانی ئاڵای سوور
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ Villari, Luigi (1906). Fire and Sword in the Caucasus (بە ئینگلیزی). T. F. Unwin. pp. 266.
- ^ Shasha, Dennis Elliott. (2002). Red Blues: voices from the last wave of Russian immigrants. Shron, Marina. New York: Holmes & Meier. ISBN 0-8419-1417-6. OCLC 48515865.
- ^ Andersen, Andrew. "Atlas of Conflicts: Armenia: Nation Building and Territorial Disputes: 1918-1920". www.conflicts.rem33.com. Archived from the original on 2016-12-28. Retrieved 2019-10-29.
- ^ "55-я гвардейская Иркутско-Пинская стрелковая дивизия". samsv.narod.ru. Retrieved 2019-10-29.