ھادێس

(لە هادێسەوە ڕەوانە کراوە)

هادێس (بە ئینگلیزی: Hades) لە ئایینی یۆنانی کۆندا و میتۆلۆژیای یۆنانیدا، خوداوەندی مردووەکان و پاشای جیهانی ژێرزەوییە، کە ناوەکەی بووە هاوواتای.[١] هادێس کوڕە گەورەکەی کرۆنۆس و ڕیا بوو، هەرچەندە ئەمەش وای لێکرد کە دوا کوڕ بێت کە لەلایەن باوکیەوە گەڕێنرایەوە.[٢] ئەو و براکانی زیووس و پۆسێدۆنە، نەوەی خوداوەندەکانی باوکیان کە تایتانیەکان بوون شکستیان هێنا و بانگەشەی حوکمڕانییان بەسەر گەردووندا کرد. هادێس جیهانی ژێرزەوی و زیووس ئاسمان و پۆسێدۆن دەریای وەرگرت، لەگەڵ زەوی ڕەق، بەدرێژەی پارێزگای گایا، کە لە یەک کاتدا بۆ هەر سێ خوداوەندەکە بەردەست بوو. لە وێناکردنی هونەریدا، بە شێوەیەکی تایبەت هادێس وێنا دەکرێت کە باڵندەیەکی بەدەستەوەیە و کلاو لەبەردایە و سێربێرۆس، سەگی پاسەوانی سێ سەری جیهانی ژێرزەوی، کە لە تەنیشتی وەستاوە.

‎خوداوەندی ئیترۆسکان ئایتا و خوداوەندە ڕۆمانییەکان دیس پاتەر و ئۆرکوس لە کۆتاییدا وەک هاوتای هێدێس وەرگیران و تێکەڵ بە پلۆتۆ بوون کە بە لاتینکردنی پلۆتۆن بوو.[٣] خۆی نازناوێکی ئیفێمیستییە کە زۆرجار بە هادێس دەدرێت.

سەرچاوەکان‎ دەستکاری

  1. ^ Cartwright, Mark, "Hades", World History Encyclopedia, retrieved 29 June 2015.
  2. ^ Reckoning by this reverse order is preferred by Poseidon in his speech at Homer, Iliad 15.187.
  3. ^ Tripp, p. 256.