سیامەنسوور
سیامەنسوور (واتە: ڕەشە مەنسوور)، یەکێک لە هۆزە کوردەکانی ناوچەی گەڕووس بووە. ئەم هۆزە لە سەدەی دەهەمی کۆچی واتە سەردەمی سەفەوییەکان، زۆرترین هێز و دەسەڵاتیان بووە.[١] مینۆرسکی، ناوی هۆزی سیامەنسوور لەگەڵ فەیلییەکان، بەختیاری، ئەردەڵان، چەگینی، گەڕووس، زەنگەنە و هەتد وەک هۆزی کورد دەهێنێ .[٢]
پێشینە
دەستکاریئەم هۆزە لە باکووری ڕووباری قەزڵ ئوزون لە ناوچەی گەڕووس نیشتەجێ بوون و تا نزیکی ئەنگوورانی زەنجان دەچوون و ناوەندی سەرکییان جافرئاوا ناوەندی ناحیەی سیامەنسووری هەنووکە بوو کە ئێستا بەشێک لە شارستانی بیجاڕی پارێزگای سنەیە. هۆزی سیامەنسوور لە هۆزە گرنگەکانی سەردەمی سەفەوییەکان بوو کە لە سەرەتای سەفەوی حکومەتی گەڕووس و ئازەرباینجان و هەندێک ناوچەی وڵاتی عەجەمیان بەدەستەوە بوو.[٣]
میرانی سیامەنسوور
دەستکاری- خەلیل خانی سیامەنسوور - میری نجاس و سیورلق.
- ئیمام قولی سیامەنسوور - میری ئێسفەرایێن.
- ڕەزا قولی سیامەنسوور - میری قەڵای بست، زەمین داوەر لە کەندەهار.
- میرزا قولی سوڵتان - میری کەرەشک.
- دەوڵەتیار خانی سیامەنسوور - میری ئازەرباینجان، گەڕووس و هەندێک ناوچەی تر.
سەبارەت بە سیامەنسوور
دەستکاریلە شەرەفنامە سەبارەت بە میرانی کوردیی ئێران هاتووە: بە گشتی میرانی کوردی ئێران سێ دەستەن، سیامەنسوور، چەگینی و زەنگەنە، لە سەر زارانە و دەڵێن ئەوان لە بنەڕەت سێ برا بوون کە لە وڵاتی لوڕان هاتوون و بە قسەیەک لە گۆران و ئەردەڵانەوە، بە ئامانجی هاوڕێی شایانی وڵاتی عەجەم زێدی خۆیان بەجێ هێشتووە.پێگەیان پێ دراوە و هەر سێ برا گەیشتوونەتە پلەی میرایەتی و خەڵکانێ کە وەک ڕەعیەت لە دەوریان کۆوە بوون، بە ناوی ئەوان ناسراون و ناوبانگیان دەرکردووە.[٤]
کۆچی زۆرەملی
دەستکاریلە سەردەمی سەفەوییەکان، دەوڵەتیار خانی سیامەنسوور، لە ئازەرباینجان و گەڕووس حکومەتێکی پێک هێنابوو و توانی بۆ چەند جار سپای شا عەبباس تێک بشکێنێ، بەڵام پاشان بە دیل گیرا و شا بە مەبەستی پێش گرتن لە یەکێتی دووجارە و یا ئەگەری شۆڕشێکی تر لە لایەن ئەوانەوە، لێکیانی جیا کردەوە و بەشێکی زۆر کەمیانی لە زێدی خۆیان واتە سیامەنسووری گەڕووس هێشتەوە و زۆرینەیانی بۆ وەرامین، خوار و خۆراسان گواستەوە و یەکێک لەو شوێنانەی لە خۆراسان سیامەنسووری تێدا نیشتەجێ بوون، شوێنێکی ناسراو بە چەشمەی(کانی) سیامەنسوور بووە کە جێی ئاژەڵداری کوردانی سیامەنسووری خۆراسان بوو.[٥]
بابەتی پیوەندیدار
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ روحانی، بابامردوخ، تاریخ مشاهیر کرد (امرا و خاندان‌ها)، بخش دوم، جلد سوم، ص ۴۲۳، ۴۲۴، ۴۲۵، ISBN 964-376-042-1 شابک
- ^ مینورسکی ولادیمیر، سازمان اداری حکومت صفوی، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۸، ص ۲۴ و ۲۵
- ^ بررسی نقش قبایل کُرد در دوره حکمرانی شاه طهماسب اول/ نصرالله پورمحمدی املشی، برومند سورنی ٣ی حوزەیرانی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ بدلیسی، امیر شرف خان، شرفنامه تاریخ مفصل کردستان، ص ۴۲۳، ۴۲۴
- ^ دهخدا، لغت‌نامه، جلد ۸ص ۱۲۲۳۲