خەڵاتی ساخارۆڤ بۆ ئازادی بیر خەڵاتێکە لەلایە پەرلەمانی ئەورووپا دەبەخشرێت بەو کەسانەی لەپێناو مافی مرۆڤ و ئازادی بیروڕا دەجەنگن. ناوی خەڵاتەکە لە زانا و بەرھەڵستیکاری ڕووسی ئەندرێی ساخارۆڤەوە ھاتووە. چەندین کەسایەتی وەکو ماندێلا، لەیلا زانا، نادیە موراد وە لەمیا بەشار لەسەر کار و چالاکییە مرۆییەکانییان ئەم خەڵاتەیان بردۆتەوە.

بەخشینی خەڵاتی ساخارۆڤ لەساڵی ١٩٩٠ لە پەرلەمانی ئەورووپا

براوەکان دەستکاری

کلیل
  نیشانەی وەرگرتنی خەڵات دوای مردنیان
ساڵ Image براوە وڵات تێبینی ژێدەر
١٩٨٨   ماندێلا, نێڵسۆننێڵسۆن ماندێلا   ئەفریقای باشوور چالاکوان کەدواتر بوو بە سەرۆککۆماری باشووری ئەفریقیا [١]
-
ئاناتۆلی مارچینکۆ

 

  یەکێتیی سۆڤیەت نووسەر و چالاکوانی مافی مرۆڤ [١]
١٩٨٩   ئەلێکساندەر دوبچیک   چێکۆسلۆڤاکیا سیاسی چیکۆسلۆڤاکی, بەشداربوو لە ڕاپەڕینی پڕاگ بۆ گۆڕینی ڕۆژێمی کۆمۆنیزم [١]
١٩٩٠   ئون سان سو چی   میانمار سیاسیی بەرهەڵستیکار [٢][٣][٤][٥]
١٩٩١
-
ئەدەم دێماسی   Socialist Federal Republic of Yugoslavia سیاسییەک کەماوەیەک زیندانی کرابوو [١]
١٩٩٢   دایکانی پلازا دی مایۆ   ئەرژەنتین ڕێکخراوی ئەو ژنانەی کە منداڵەکانییان لەشەڕی وڵاتەکە ونکردبوو [٢]
١٩٩٣   ڕۆژنامەی ئۆسلۆبۆدینی   بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا ڕۆژنامەیەکی ناسراو کە بانگەشەی جیاوازی نەتەوەیی نێوان بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا دەکرد [٢]
١٩٩٤   تەسلیمە ناسرین   بەنگلادێش پێشتر کاری پزیشکی کردووە و لەپاشان بووەتە نووسەرێکی فێمینیزم [٢]
١٩٩٥   لەیلا زانا   تورکیا پەرلەمانتاری کورد کە بۆماوەی ١٠ ساڵ زیندانیکرا لەسەر ئەوەی بەزمانی کوردی لەپەرلەمانی تورکیا قسەی کرد. [١]
١٩٩٦   وی جینگشنگ   چین چالاکوانی بزووتنەوەی دیموکراسیخوازی چینی [٢]
١٩٩٧   سەلیمە غەزالی   جەزائیر نووسەر و ڕۆژنامەنووس, وە چالاکوانی مافی مرۆڤ و ژنان لە جەزائیر [٢]
١٩٩٨   ئیبراهیم ڕوگۆڤا   Federal Republic of Yugoslavia سیاسی یەلبانی، یەکەم سەرۆککۆماری کۆسۆڤۆ [١]
١٩٩٩   شانانا گۆسمۆ   تیمۆری ڕۆژھەڵات سەربازی کاری پێشووی بووە و یەکەمین سەرۆککۆماری تیمۆری ڕۆژھەڵات بوو. [٦]
٢٠٠٠
-
بزووتنەوەی بەسە !   ئیسپانیا ڕیکخراوێک لەدژی تیرۆریزم [٧]
٢٠٠١   نوریت پێلێد-ئێلهانان   ئیسرائیل چالاکوانی ئاشتی [١]
-
عیزەت غەزاوی   فەلەستین نووسەر و پڕۆفیسۆر
  دۆم زاکاریاس کاموێنهۆ   ئەنگۆلا چالاکوانی و ئاشتیخواز
٢٠٠٢
-
ئۆسوالدۆ پایا   کووبا چالاکوانی سیاسی و بەرهەڵستیکار [٨]
٢٠٠٣   کۆفی عەنان   گانا براوەی خەڵاتی نۆبێل لەئاشتی و سکرتێری گشتی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان [١]
  نەتەوە یەکگرتووەکان N/A (International)
٢٠٠٤
-
کۆمەڵەی ڕۆژنامەنووسانی بیلاروسیا   بیلاڕووس ڕێکخراوی ناحکوومی ئامانجی بڵاوکردنەوە و نووسینی بابەتی ڕۆژنامەوانی بوو ستاندارد [٩]
٢٠٠٥   بزووتنەوەی خانمان بە جلی سپییەوە   کووبا بزووتنەوەی بەرهەڵستیکاران لەدژی گیرانی کۆمەڵێک بەرهەڵستیکار [١٠]
  پەیامنێرانی بێ سنوور N/A (International) ڕێکخراوێک بۆ داکۆکیکردن لە ڕاگەیاندن و ڕۆژنامەوانی [١٠]
  حوا ئیبراهیم   نێجیریا پارێزەری مافی مرۆڤ [١٠]
٢٠٠٦   ئەلێکساندەر میلینکڤیچ   بیلاڕووس بەربژێری براوەی هێزە دیموکراتەکانی بیلاڕوسیە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی بیلاڕوسیە لە ساڵی ٢٠٠٦ [١١]
٢٠٠٧   صالح مەحمود عوسمان   سوودان پارێزەری مافی مرۆڤ [٢]
٢٠٠٨   هو جیا   چین چالاکوان و بەرهەڵستیکار [١٢]
٢٠٠٩   کۆمەڵگای میمۆریال   ڕووسیا مافی مرۆڤی نێودەوڵەتی و ڕێکخراوی کۆمەڵگەیی [١٣]
٢٠١٠   گیلەرمۆ فەریناس   کووبا پزیشک, ڕۆژنامەنووس و سیاسیی بەرهەڵەستیکار [١٤]
٢٠١١[ئ]   ئەسما مەحفوز   میسر پێنج لە نوێنەرانی عەرەب بۆ هەوڵەکانیان لە پێناو ئازادی و مافەکانی مرۆڤ [١٥]
  ئەحمەد سێنوسی   لیبیا
  ڕازان زەیتوون   سووریا
  علی فەرزات
-
محەممەد ئەلبووعەزیزی   توونس
٢٠١٢   جەعفەر پەناهی   ئێران چالاکوانی ئێرانی, ستودە ئەکتەرە وە پەناهی دەرهێنەری فیلمە. [١٦][١٧]
  نەسرین ستۆدە
٢٠١٣   مەلالە یووسفزای   پاکستان سازکردنی کەمپەین بۆ مافی ژنان و خوێندن [١٨]
٢٠١٤   دەنیس موکویج   کۆماری دیموکراتیی کۆنگۆ دژی هەڕەشەی چەتەکان [١٩]
٢٠١٥   ڕایف بەدەوی   عەرەبستانی سعوودی نووسەر و چالاکوانی سعودی کە سایتێکی کردەوە بۆ سعودییە لیبڕاڵەکان [٢٠][ا]
٢٠١٦   نادیە موراد   عێراق چالاکوانی مافی مرۆڤی ئێزیدی کە پێشتر لەلایەن دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام گیرابوون. [٢١]
  لەمیا بەشار
٢٠١٧   بزووتنەوەی دیموکراسی ڤێنیزوێلا   ڤێنیزوێلا تێمێکی سیاسی و بەرهەڵستکار [٢٢]
٢٠١٨   ئۆڵگ سێنتسۆڤ   ئوکراینا دەرهێنەری فلیم [٢٣]
٢٠١٩   ئیلهام تۆختی   چین ئابوریناسی ئۆیغووری، توێژەر و چالاکوانی مافی مرۆڤ [٢٤]
٢٠٢٠   بزووتنەوەی دیموکراسی لە بیلاڕووس   بیلاڕووس ئەنجومەنی ھاوئاھەنگی، دەستپێشخەری کەمپەینی ژنانی ئازا و کەسایەتییە سیاسییەکان و مەدەنییەکان [٢٥][ب]
٢٠٢١   ناڤاڵنی, ئەلێکسیئەلێکسی ناڤاڵنی   ڕووسیا سیاسەتمەداری ئۆپۆزسیۆن و چالاکوانی دژە گەندەڵی لە ڕووسیا [٢٦]
٢٠٢٢   خەڵکی ئوکراینا   ئوکراینا خەڵاتەکە دەدرێتە ئەو ئوکراینییانەی کە «دیموکراسی و ئازادی و سەروەریی یاسا دەپارێزن» دوای ھێرشی ڕووسیا بۆ ئوکراینا لە ٢٠٢٢.[٢٧] [٢٨]
٢٠٢٣   ژینا ئەمینی     ئێران کوژرانی ژینا ئەمینی کە بووە ھۆی دەستپێکی خۆپیشاندانەکانی ٢٠٢٢ی ئێران لەژێر دروشمی ژن، ژیان، ئازادی.[٢٩] [٢٩]
  بزووتنەوەی ژن، ژیان، ئازادی

تێبینییەکان دەستکاری


ژێدەرەکان دەستکاری

  1. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح "20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation". European Parliament. 28 تشرینی یەکەم 2008. Archived from the original on 12 December 2010. Retrieved 22 October 2010.
  2. ^ ئ ا ب پ ت ج چ "Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990". Reporters Without Borders. 15 May 2009. Archived from the original on 16 October 2012. Retrieved 23 October 2010.
  3. ^ Merlin Sugue, EU Parliament suspends Aung San Suu Kyi from Sakharov Prize Community, Politico (September 10, 2020).
  4. ^ Press release, Aung San Suu Kyi suspended from the Sakharov Prize Community, European Parliament (September 10, 2020).
  5. ^ Myanmar's Aung San Suu Kyi suspended from rights prize community, Deutsche Welle (September 10, 2020).
  6. ^ "Gusmão receives EU Sakharov prize". BBC News. 15 December 1999. Retrieved 21 October 2010.
  7. ^ "Basque group wins peace prize". BBC News. 26 تشرینی یەکەم 2000. Archived from the original on 1 April 2007. Retrieved 21 October 2010.
  8. ^ "Cuban dissident collects EU prize". BBC News. 17 کانوونی یەکەم 2002. Archived from the original on 7 May 2004. Retrieved 21 October 2010.
  9. ^ "The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus". European Parliament. 9 November 2004. Archived from the original on 18 February 2015. Retrieved 18 February 2015. ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  10. ^ ئ ا ب Gibbs, Stephen (14 کانوونی یەکەم 2005). "Cuba 'bars women from prize trip'". BBC News. Archived from the original on 17 November 2006. Retrieved 21 October 2010.
  11. ^ "Belarussian takes EU rights award". BBC News. 26 October 2006. Retrieved 21 October 2010. ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  12. ^ "China dissident wins rights prize". BBC News. 17 کانوونی یەکەم 2008. Archived from the original on 30 December 2008. Retrieved 21 October 2010.
  13. ^ "Russia rights group wins EU prize". BBC News. 22 October 2009. Retrieved 21 October 2010. ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  14. ^ "Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU". BBC News. 21 تشرینی یەکەم 2010. Archived from the original on 22 October 2010. Retrieved 21 October 2010.
  15. ^ "Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011". European Parliament. Archived from the original on 23 October 2011. Retrieved 27 October 2011. ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  16. ^ Dehghan, Saeed Kamali (26 October 2012). "Nasrin Sotoudeh and director Jafar Panahi share top human rights prize". The Guardian. Archived from the original on 26 October 2012. Retrieved 26 October 2012.
  17. ^ "Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize" (PDF). European Parliament. Archived (PDF) from the original on 22 December 2015. Retrieved 27 October 2012.
  18. ^ Jordan, Carol (10 تشرینی یەکەم 2013). "Malala wins Sakharov Prize for freedom of thought". CNN. Archived from the original on 15 October 2013. Retrieved 10 October 2013.
  19. ^ "DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize". BBC News. 21 تشرینی یەکەم 2014. Archived from the original on 22 October 2014. Retrieved 22 October 2014.
  20. ^ "Raif Badawi wins Sakharov human rights prize". The Guardian. Brussels. Associated Press in. Archived from the original on 29 October 2015. Retrieved 29 October 2015.
  21. ^ "Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize". BBC News. 27 تشرینی یەکەم 2016. Archived from the original on 27 October 2016. Retrieved 27 October 2016.
  22. ^ "Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela". European Parliament. 26 تشرینی یەکەم 2017. Archived from the original on 28 October 2017. Retrieved 27 October 2017.
  23. ^ "Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov". European Parliament. Retrieved 25 October 2018.
  24. ^ "Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize". European Parliament. 24 تشرینی یەکەم 2019. Retrieved 24 October 2019.
  25. ^ "The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus". europarl.europa.eu. October 22, 2020. Retrieved November 15, 2020.
  26. ^ "Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize". europarl.europa.eu. October 20, 2021. Retrieved October 20, 2021.
  27. ^ "Ukrainian people win European parliament's Sakharov prize". The Guardian. 2022-10-19. Archived from the original on 31 October 2022. Retrieved 2022-10-19.
  28. ^ "The Ukrainian people awarded the European Parliament's 2022 Sakharov Prize". europarl.europa.eu. 19 October 2022. Archived from the original on 19 November 2022. Retrieved 19 October 2022.
  29. ^ ئ ا "Jina Mahsa Amini and Iranian women protest movement win the 2023 Sakharov Prize". europarl.europa.eu (بە ئینگلیزی). 19 October 2023. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 19 October 2023.

بەستەری دەرەکی دەستکاری


ھەڵەی ژێدەرەکان: <ref> tags exist for a group named "kurdish-alpha", but no corresponding <references group="kurdish-alpha"/> tag was found