پەشتوونەکان
پەشتوون یان پەختوون (بە پەشتۆ: پښتانه) یان ئەفغان (بە پەشتۆ: افغان)[٣][٤] یەکێک لە نەتەوەکانی ئێرانن کە خەڵکی ئەفغانستان و پاکستانن. پشتوونەکان موسوڵمانی سوننەن و بە زمانی پەشتو قسە دەکەن. نزیکەی ٣٥٠–٤٠٠ ھۆزی پشتون ھەیە. پەشتوونەکان پەیوەندییان بە کوردەکان و بەلۆچەکان و فارسەکان و تاجیکەوە هەیە.[٥]
 | |
| ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان | |
|---|---|
| ٥٠ ملیۆن | |
 پاکستان ٣٥ ملیۆن[١] | |
 ئەفغانستان ١٥ ملیۆن[٢] | |
| زمانەکان | |
| زمانی پەشتۆ | |
| ئایین | |
| ئیسلام (سوننە) | |
| گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان | |
| کورد, بەلوچ, لوڕ, تاڵش, فارسەکان |
مێژوو دەستکاری
زۆربەی پەشتونەکان دەتوانرێت لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئەفغانستان تا باکووری ڕۆژاوای پاکستان بدۆزرێتەوە. لە ئێران پێکھاتەی بچووکتر ھەیە، لە وڵاتانی نیمچە دوورگەی عەرەبیش کۆمەڵگەیەکی گەورەی کرێکاری کۆچبەر ھەیە. ناوەندە گرنگەکانی شارە گەورەکانی کولتوری پشتوون بریتین لە پێشەوا و قەندەھار، لەکاتێکدا کابول و کوێتا، ھەرچەندە دانیشتووانی زۆری پشتوونیان ھەیە، بەڵام شارە تێکەڵاوەکانن کە گرنگییەکی کولتوورییان ھەیە. پەشتوونەکان نزیکەی ٤٢٪ی دانیشتووانی ئەفغانستان پێکدەھێنن کە کۆی گشتی ١٢٫٥ ملیۆن کەسە و زیاتر لە ١٥٫٤٢٪ی دانیشتووانی پاکستان یان ٢٨ ملیۆن کەسە. ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی بە گشتی نزیکەی ٤٠ ملیۆن کەس بێت. رێگای ژیانیان بە پەشتوونوالی ناسراوە.[٦][٧]
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/pakistan/
- ^ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/afghanistan/
- ^ Sims-Williams, Nicholas. "Bactrian Documents from Northern Afghanistan. Vol II: Letters and Buddhist". Khalili Collectins: 19.
- ^ "Afghan and Afghanistan". Abdul Hai Habibi. alamahabibi.com. 1969. Retrieved 24 October 2010.
- ^ "Pashtuns". Minority Rights Group (بە ئینگلیزی). 2015-06-19. Retrieved 2022-06-06.
- ^ "Who Are the Pashtun People of Afghanistan and Pakistan?". ThoughtCo (بە ئینگلیزی). Retrieved 2022-06-06.
- ^ "Pashtun people". www.cs.mcgill.ca. Retrieved 2022-06-06. ٢٢ی ئایاری ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
بەستەرە دەرەکییەکان دەستکاری
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پەشتوونەکان تێدایە. |