پێشەکی دەستکاری

 
وێنەیەک

ناوی FORTRAN لە FORmula TRANslationــەوە ھاتووە ئەم زمانە سەرەتا لە ساڵی ١٩٥٠ دروست کرا لە لایەن کۆمپانیای IBMـەوە بۆ مەبەستی زانستی و داوانامەی ئەندازیاری وە بوواری ماتماتیکی . کە ئێستا یەکێکە لەو زمانانەی کە زۆرترتین بەکارھێنەری ھەیە لە جیھاندا FORTRAN یەکەم زمانی پرۆگرامکردنی ئاست بەرز بوو کە دەرکەوت لە کاتی خۆیدا یەکەم وەشانی لە ساڵی ١٩٥٤ دەرکەوت ھەر لەلایەن کۆمپانیای IBMـەوە وە چەند وەشانی دیکەی بە دووای خۆیدا دەرکرد کە بریتی بوون لە FORTRAN ٥٤ ، FORTRAN ٦٦ ، FORTRAN ٧٧ ، FORTRAN ٩٠،FORTRAN ٩٥ ، FORTRAN ٢٠٠٣ ئەم زمانە بەکاردەھێنرێت لە زۆر زانکۆدا بە تایبەتی لە کۆلێژی زانست+زانستەکان وە کۆلێژی ئەندازیاری ئەم پرۆگرامە یارمەتیت دەدات لە دروست کردنی پرۆگرامێک بۆ دۆزینەوەی ڕووبەر یان شیکارکردنی نەخشەی ماتماتیکی . وە کاتێک کاتێک ئەو خوێندکارانەی ئەم پرۆگرامە دەخوێنن پێویستیان بە بەرنامەی fortran power stationــە بۆ جێ بەجێ کردنی داوانامەکان .

چۆنیەتی execute کردنی کۆدەکان دەستکاری

پرۆگرامەکەت کۆتای ھات دووای ئەوە لە بەرنامەی MICROSOFT DEVELOPER STUDIO دەچیتە سەر MENUBARــی بەرنامە:

BUILD > COMPILE 

دووای ئەوە لە بەشی خوارەوە ئەگەر ERRORـی دا چاکی کە ئەگەر نەبوو باشتر. ئینجا بە ھەمان کاری پێشوو ئەمجارە بچۆ سەر :

BUILD PHYSICS_DEPT

دووای ئەمە بچۆ جێبەجیکردنی کارەکەت ئەویش بە چوونە سەر :

EXECUTE PHYSICS_DEPT

نموونەیەک لە بەکارھێنانی Fortran دەستکاری

program average

! Read in some numbers and take the average
! As written, if there are no data points, an average of zero is returned
! While this may not be desired behavior, it keeps this example simple

  implicit none
  integer :: number_of_points
  real, dimension(:), allocatable :: points
  real :: average_points=0., positive_average=0., negative_average=0.

  write (*,*) "Input number of points to average:"
  read (*,*) number_of_points

  allocate (points(number_of_points))

  write (*,*) "Enter the points to average:"
  read (*,*) points

! Take the average by summing points and dividing by number_of_points
  if (number_of_points > 0) average_points = sum(points)/number_of_points

! Now form average over positive and negative points only
  if (count(points > 0.) > 0) positive_average = sum(points, points > 0.) &
        /count(points > 0.)
  if (count(points < 0.) > 0) negative_average = sum(points, points < 0.) &
        /count(points < 0.)

  deallocate (points)

! Print result to terminal
  write (*,'(''Average = '', 1g12.4)') average_points
  write (*,'(''Average of positive points = '', 1g12.4)') positive_average
  write (*,'(''Average of negative points = '', 1g12.4)') negative_average

end program average

دەتوانی ئەم کۆدانە لە بەرنامەی جێبەجێکردنەکەی دایبنێی و ئەنجامەکەی ببینی. یان ئەم نموونە سادەیە :

!FORTRAN

!THIS PROGRAM TO CALCULATE C OR FYSAR

PROGRAM PHYSICS_DEPT

READ*, w,y,z
c=w*y*z
print*,c

END PROGRAM PHYSICS_DEPT

بە سوود وەرگرتن لە دەستکاری

ویکی ئینگلیزی