دەروازە:شیعر
دەروازەی شیعر شیعر، ھۆنراوە، ھۆزان یان ھەڵبەست (بە ئینگلیزی: Poetry) وتەیەکی ھۆنراوی سیحراوییە، کە کار دەکاتە سەر ھەست و ھزری مرۆڤ. لایەنگرانی ھۆنراوەی عەرووزی، کێشی عەرووزی، سەروا و دیکەی تایبەتمەندییەکانی شیعری کۆن بە پێناسەی شیعر دەزانن و تا ڕادەیەک شیعری ئازاد کە ڕەھا لەم بەندانەیە بە شیعر نازانن. شاعیرانی بەرەی نوێ، بە ڕێزگرتن لە ھەر دوو شیعری کۆن (عەرووزی) و شیعری ئازاد، سنووری دژایەتی نێوانیان بەزاندووە و دەلاقەیەکی تازە و بازتریان بە ڕووی شیعردا کردۆتەوە. ھەنووکە ٦٠٢ وتار لە دەروازەی شیعردا ھەیە.  وتاری ھەڵبژێردراو نزار تۆفیق قەبانی (بە عەرەبی: نزار توفیق قبانی) (٢١ی ئازاری ١٩٢٣ - ٣٠ نیسانی ١٩٩٨) سیاسەتوان و شاعیری خەڵکی سووریایە. شعرەکانی ئەو زۆرتر سەبارەتن بە ئەڤین و دڵداری، ناسییۆنالیزمی عەرەبی، ئیسلام و فێمینیزم. قەبانی یەکێکە لە بە ڕێزترین شاعیرانی عەرەب لە ناو خەڵکی عەرەبدا. نزار بەشاعیری نەتەوەیی لەسوریا دادەنرێت. نزار قەبانی لەشاری دەمیشق، لەخێزانێکی بازرگانی کەلەچینی ناوەند لەدایکبوو. لەساڵانی ١٩٣ تاکوو ١٩٤١، لە کۆلێژی زانستی نەتەوەیی خوێندوویەتی کە قوتابخانەیەکبووە لەلایەن ھاوڕێیەکی باوکی بەناوی ئەحمەد مونیف ئەلعیدییەوە بەڕێوەدەبرا. دواتر نزار چووە زانکۆی دیمەشق کەتاکوو ساڵی ١٩٥٨ پێی دەگوترا زانکۆی سوریا. نزار لەساڵی ١٩٤٥، بڕواننامەی لەیاسا وەرگرت. لەوکاتەی قوتابی بووە لەزانکۆ، کۆکراوەی شیعرەکان لەژێر ناونیشانی ئەسمەرەکە پێی گوتم (قالت لی السمراء) بڵاوکردەوە. ئەم بەرھەمە کۆکراوەیەکی دڵداری بوو و لەچەند شوێنێک ئاماژەی بەجەستەی ئافرەتدابوو ئەمەش بووە شۆکێک بۆنێو کۆمەڵگەی کۆنەپەرستی لە دیمەشق. بۆئەوەی ئەم بەرھەمە قبووڵبکرێت، قەبانی کۆکراوە شیعرەکەی پشانی وەزیری پەروەردە مونیر عەجلانی دا. مونیریش یەکێکبوو لەدۆستەکانی باوکی نزار. کە سەرکردایەتی بزووتنەوەیەکی ناسیۆنالیزمی سوریای دەکرد. عەجلانی بەرھەمەی نزاری زۆر پەسەندبوو وە پێشەکییەکیشی بۆ نزار نووسی بۆبڵاوکردنەوەی یەکەم کتێبی. وێنەی ھەڵبژێردراو ئایا زانیوتە؟
ژیاننامەی ھەڵبژێردراو ساموێل بارکلەی بێکیت (بە فەڕەنسی: Samuel Beckett، یەکێکە لە بەناوبانگترین نووسەرەکانی ئێرلەندا و جیھان، ساموێل ڕۆماننووس و سیناریۆنووس و دەرھێنەری شانۆگەرییە. ساموێل بێکیت لە ساڵی ١٩٣٠ یەکەم کۆمەڵە شیعری خۆی بڵاوکردەوە، ئەم کۆمەڵە شیعرەی لەژێرکاریگەری نووسینەکانی فەیلەسوفی گەورە (ڕێنیە دیکارت)دا نووسیوە، بیکێت تاوەکوو کۆتایی ژیانی لەژێر کاریگەری ئەم فەیلەسوفە بووە. و جگە لە نووسینی شیعر، چەندین شیعری ئیتاڵی و فەرەنسی وەرگێڕاوە، ئەوەی جێگای سەرسوڕمانە ئەوەیە کە ڕەنگە بیکێت یەکەم کەس بوبێت ھەندێک شیعری شاعیرانی سوریالی فەرەنسی وەرگێڕابێتە سەر زمانی ئینگلیزی، وەک ئەندرێ بریتۆن و پۆل ئێلوار. ھەروەھا بیکێت کۆمەڵە شیعری ڕامبۆ و شاعیری ئیتاڵی (ئۆجینیۆ مۆنتالی) وەرگێڕاوە. بیکێت لە پیریدا سەبارەت بە قۆناغەکانی ژیانی و قۆناغی وەرگێڕانی شیعری شاعیران دەڵێ: لەو سەردەمەدا من گەنج بووم و لە توانامدا نەبووە خۆم ھیچ بکەم، بەم کارە ویستومە شتێک ئەنجام بدەم. کتێب مەسنەوی یان مەسنەوی مەعنەوی دیوانێکی شیعری مەولانا جەلالەددینی رۆمییە. ئەم کتێبە بە چەندین زمان وەرگێڕاوە و لە پرۆژەی مۆزەخانی قۆنیایە کە وەریبگێرێتە سەر ٥٠ زمانی دیکەیش. مەسنەوی چاپی جۆراوجۆری نووسراوی ھەیە کە لە زۆربەی کتێبخانە نێودەوڵەتیەکاندا پارێزراون، ژمارەی دێڕەکانی نێو مەسنەوی ٢٥٦٣٢ دێرن، کە دابەشبوونەتە سەر ٦ بەرگ، ھەروەرھا ٤٢٤ی چیرۆکی تێدایە کە شیکەرەوەی مانای مرۆڤ و چۆنیەتی گەیشتن بە خۆشەویستی بەڕاست و ئەڤینی خودایین. دوو بۆچون ھەیە لەسەر نووسینی ئەم کتێبە. بۆچوونی یەکەم بە گێرانەوە لە موریدانەوە دەڵێت: مەسنەوی لەسەر داوا و بیرۆکەی حوسامەدین چەلەبی قوتابی کوردی مەولانا نوسراوە کە کاریگەرێکی زۆری ھەبووە لەسەر کەسایەتی مەولانای رۆمی. مەولانا شیعرەکانی لەبەرخۆیدا وتووە و حوسامەدینیش نوسیویەتی. یارمەتیت پێویستە؟ئایا پرسیارێکت سەبارەت بە شیعر ھەیە و ناتوانیت وڵامەکەی بدۆزیتەوە؟ سەیری مێزی زانیاری بکە و پرسیارەکەت لەوێ بپرسە. پۆلەکانوتەی ھەڵبژێردراوشاعیرە پێنەگەیشتووەکان لاسایی دەکەنەوە؛ شاعیرە پێگەیشتووەکان دەدزن.
دەروازە پەیوەندیدارەکانئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت
پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیاویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:
دەروازەکان |
