دەرمانە پێویستەکانی ڕێکخراوەی جیھانیی تەندروستی
(لە دەرمانە پێویستییەکانی ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانیەوە ڕەوانە کراوە)
ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
دەستکاریکردنی دەوا زەروورییەکانی ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی پێڕستێکە لە لایەن ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی بۆ تۆمار کردنی ئەو دەوایانەی کە پێویستە هەموو کاتێک لە هەموو وڵاتێکدا ببێت، درووست کراوە.
بێهۆشکەرەکان دەستکاری
بێهۆشکەرە گشتییەکان و ئۆکسیجن دەستکاری
دەوا هەڵمژییەکان دەستکاری
دەوا وەشانییەکان دەستکاری
بێهۆشکەرە خۆجێییەکان دەستکاری
دەوا پێش نەشەتەرگەرییەکان و بێهۆشکەرەکان بۆ نەشتەرگەرییە کورتەکان دەستکاری
دەوای ئێش و دەرمانی تەواوکەر دەستکاری
ناهۆشبەرەکان و دەوا دەژە هەوە ناسترۆییدییەکان(NSAIDs) دەستکاری
دژە ئێشە هۆشبەرەکان دەستکاری
دەوا بۆ دیکەی سیمپتۆمە باوەکان لە دەرمانی تەسکینی دەستکاری
دژە هەستۆکییەکانو دەواکانی ئانافیلاکسی دەستکاری
دژە ژەهرەکان و ماددەکانی تر کە لە ژەهراوی بووندا بەکاردێن دەستکاری
ناتایبەتەکان دەستکاری
تایبەتەکان دەستکاری
دەوای دژە فێ دەستکاری
دەوا دژە چڵکەکان دەستکاری
Antihelminthics دەستکاری
Intestinal antihelminthics دەستکاری
Antifilarials دەستکاری
دەوا دژە شیستۆزۆماکان و دژە نێماتۆدەکان دەستکاری
Antibiotics دەستکاری
Beta Lactam medicines دەستکاری
- Amoxicillin
- Amoxicillin/clavulanic acid (amoxicillin + clavulanic acid)
- Ampicillin
- Benzathine benzylpenicillin
- Benzylpenicillin
- Cefalexin
- Cefazolin[note ١]
- Cefixime[note ٢]
- Ceftriaxone[note ٣]
- Cloxacillin
- Phenoxymethylpenicillin (penicillin V)
- Procaine benzylpenicillin[note ٤]
- Cefotaximeα[note ٥]
- Ceftazidimeα
- Imipenem/cilastatinα[note ٦]
Other antibacterials دەستکاری
- Azithromycin[note ٧]
- Chloramphenicol
- Ciprofloxacin
- Clarithromycin[note ٨]
- Doxycycline
- Erythromycin
- Gentamicin
- Metronidazole
- Nitrofurantoin
- Spectinomycin
- Trimethoprim/sulfamethoxazole
- Trimethoprim
- Clindamycinα
- Vancomycinα
دەوای دژە گولی دەستکاری
Antituberculosis medicines دەستکاری
- Ethambutol
- Ethambutol/isoniazid (ethambutol + isoniazid)
- Ethambutol/isoniazid/pyrazinamide/rifampicin (ethambutol + isoniazid + pyrazinamide + rifampicin)
- Ethambutol/isoniazid/rifampicin (ethambutol + isoniazid + rifampicin)
- Isoniazid
- Isoniazid/pyrazinamide/rifampicin (isoniazid + pyrazinamide + rifampicin)
- Isoniazid/rifampicin (isoniazid + rifampicin)
- Pyrazinamide
- Rifabutin[note ٩]
- Rifampicin
- Rifapentine[note ١٠]
- Amikacinα
- Bedaquilineα
- Capreomycinα
- Cycloserineα[note ١١]
- Delamanidα
- Ethionamideα[note ١٢]
- Kanamycinα
- Levofloxacinα[note ١٣]
- Linezolidα
- p-aminosalicylic acidα
- Streptomycinα
Antifungal medicines دەستکاری
دەوا دژە ڤایرۆسەکان دەستکاری
دەوا دژە هێرپێسەکان دەستکاری
دژە رێترۆڤایرۆسەکان دەستکاری
Nucleoside/nucleotide reverse transcriptase inhibitors دەستکاری
- Abacavir (ABC)
- Lamivudine (3TC)
- Stavudine (d4T)
- Tenofovir disoproxil fumarate (TDF)
- Zidovudine (ZDV or AZT)
Non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors دەستکاری
- Efavirenz (EGV or EFZ)
- Nevirapine (NVP)
Protease inhibitors دەستکاری
200mg.jpg)
- Atazanavir
- Darunavir
- Lopinavir/ritonavir (LPV/r)
- Ritonavir
- Saquinavir (SQV)
Fixed-dose combinations دەستکاری
- Abacavir/lamivudine (abacavir + lamivudine)
- Efavirenz/emtricitabine/tenofovir[note ١٤]
- Emtricitabine/tenofovir[note ١٤]
- Lamivudine/nevirapine/stavudine
- Lamivudine/nevirapine/zidovudine
- Lamivudine/zidovudine
Other antivirals دەستکاری
Antihepatitis medicines دەستکاری
Medicines for hepatitis B دەستکاری
Nucleoside/Nucleotide reverse transcriptase inhibitors
Medicines for hepatitis C دەستکاری
Nucleotide polymerase inhibitors
Protease inhibitors
NS5A inhibitors
Non-nucleoside polymerase inhibitors
Other antivirals
Fixed-dose combinations
Antiprotozoal medicines دەستکاری
Antiamoebic and antigiardiasis medicines دەستکاری
Antileishmaniasis medicines دەستکاری
Antimalarial medicines دەستکاری
For curative treatment دەستکاری
- Amodiaquine[note ١٩]
- Artemether[note ٢٠]
- Artemether/lumefantrine[note ٢١]
- Artesunate[note ٢٢]
- Artesunate/amodiaquine[note ٢٣]
- Artesunate/mefloquine
- Chloroquine[note ٢٤]
- Doxycycline[note ٢٥]
- Mefloquine[note ١٩]
- Primaquine[note ٢٦]
- Quinine[note ٢٧]
- Sulfadoxine/pyrimethamine[note ٢٨]
بۆ بەرگری دەستکاری
Antipneumocystosis and antitoxoplasmosis medicines دەستکاری
Antitrypanosomal medicines دەستکاری
African trypanosomiasis دەستکاری
1st stage دەستکاری
2nd stage دەستکاری
American trypanosomiasis دەستکاری
دەوا دژە میگرێنەکان دەستکاری
هێرشی خێرا دەستکاری
بەرگری دەستکاری
Antineoplastic and immunosuppressives دەستکاری
Immunosuppressive medicines دەستکاری
Cytotoxic and adjuvant medicines دەستکاری
- All-trans retinoic acid (tretinoin)α
- Allopurinolα
- Asparaginaseα
- Bendamustineα
- Bleomycinα
- Calcium folinateα
- Capecitabineα
- Carboplatinα
- Chlorambucilα
- Cisplatinα
- Cyclophosphamideα
- Cytarabineα
- Dacarbazineα
- Dactinomycinα
- Daunorubicinα
- Docetaxelα
- Doxorubicinα
- Etoposideα
- Fludarabineα
- Fluorouracilα
- Filgrastimα
- Gemcitabineα
- Hydroxycarbamideα
- Ifosfamideα
- Imatinibα
- Irinotecanα
- Mercaptopurineα
- Mesnaα
- Methotrexateα
- Oxaliplatinα
- Paclitaxelα
- Procarbazineα
- Rituximabα
- Thioguanineα
- Trastuzumabα
- Vinblastineα
- Vincristineα
- Vinorelbineα
هۆرمۆنەکان و دژەهۆرمۆنەکان دەستکاری
دەوا دژە پارکینسۆنەکان دەستکاری
دەوا کاریگەرەکان لە سەر خوێن دەستکاری
Antianaemia medicines دەستکاری
Medicines affecting coagulation دەستکاری
Other medicines for haemoglobinopathies دەستکاری
بەرهەمەکانی خوێن و جێگرەوەی پلازما کە سەرچاوەی مرۆڤن دەستکاری
خوێن و پێکھاتەکانی خوێن دەستکاری
Plasma-derived medicines دەستکاری
Human immunoglobulins دەستکاری
- Rho(D) immune globulin
- Anti-rabies immunoglobulin
- Anti-tetanus immunoglobulin
- Human normal immunoglobulinα
Blood coagulation factors دەستکاری
Plasma substitutes دەستکاری
Cardiovascular medicines دەستکاری
Antianginal medicines دەستکاری
Antiarrhythmic medicines دەستکاری
- Bisoprolol[note ٣٥]
- Digoxin
- Epinephrine (adrenaline)
- Lidocaine
- Verapamil
- Amiodaroneα
Antihypertensive medicines دەستکاری
- Amlodipine
- Bisoprolol[note ٣٥]
- Enalapril
- Hydralazine[note ٣٦]
- Hydrochlorothiazide
- Methyldopa[note ٣٧]
- Sodium nitroprussideα
Medicines used in heart failure دەستکاری
Antithrombotic medicines دەستکاری
Anti-platelet medicines دەستکاری
- Acetylsalicylic acid (aspirin)
- Clopidogrel
Thrombolytic medicines دەستکاری
Lipid-lowering agents دەستکاری
Dermatological (topical) دەستکاری
Antifungal medicines دەستکاری
Anti-infective medicines دەستکاری
Anti-inflammatory and antipruritic medicines دەستکاری
Medicines affecting skin differentiation and proliferation دەستکاری
Scabicides and pediculicides دەستکاری
Diagnostic agents دەستکاری
دەوا چاوییەکان دەستکاری
Radiocontrast media دەستکاری
Disinfectants and antiseptics دەستکاری
Antiseptics دەستکاری
Disinfectants دەستکاری
Diuretics دەستکاری
Gastrointestinal medicines دەستکاری
Antiulcer medicines دەستکاری
Antiemetic medicines دەستکاری
Anti-inflammatory medicines دەستکاری
Laxatives دەستکاری
Medicines used in diarrhea دەستکاری
Oral rehydration دەستکاری
Medicines for diarrhea in children دەستکاری
Hormones, other endocrine medicines, and contraceptives دەستکاری
Adrenal hormones and synthetic substitutes دەستکاری
ئاندرۆجینەکان دەستکاری
Contraceptives دەستکاری
Oral hormonal contraceptives دەستکاری
Injectable hormonal contraceptives دەستکاری
Intrauterine devices دەستکاری
Barrier methods دەستکاری
Implantable contraceptives دەستکاری
Intravaginal contraceptives دەستکاری
ئینسۆلینەکان و دەواکانی تر بۆ دیابێت دەستکاری
Ovulation inducers دەستکاری
پرۆجیستۆنەکان دەستکاری
هۆرمۆنە تیرۆییدیەکان و دەوا دژە تیرۆییدەکان دەستکاری
Immunologicals دەستکاری
Diagnostic agents دەستکاری
- Tuberculin, purified protein derivative (PPD)
Sera and immunoglobulins دەستکاری
Vaccines دەستکاری
- ڤاکسینی ب. س .ژ.
- ڤاکسینی وەبا
- ڤاکسینی دیفتێری
- ڤاکسینیڤاکسینی هێمۆفیلووس ئینفلوازای جۆری ب
- ڤاکسینی هێپاتیتی ئا
- ڤاکسینی هێپاتیتی ب
- ڤاکسینی ڤایرۆسی بالووکە
- ڤاکسینی ئینفلوێنزا
- ڤاکسینی ئێنسێفالیتی ژاپۆنی
- ڤاکسینی سوورک
- ڤاکسینی مێنەنژیتی مێنەنگۆکۆکی
- ڤاکسینی ئۆریۆن
- ڤاکسینی کۆکە ڕەشە
- ڤاکسینی نۆمۆکۆکی
- ڤاکسینی شەپڵەی مناڵان
- ڤاکسینی هاربوون
- ڤاکسینی رۆتاڤایرووس
- ڤاکسینی سووریجە
- ڤاکسینی کۆزاز
- ڤاکسینی ئێنسێفالیتی گەنەیی
- ڤاکسینی تیفۆئید
- ڤاکسینی ڤاریسێلا
- ڤاکسینی تای زەرد
Muscle relaxants (peripherally-acting) and cholinesterase inhibitors دەستکاری
Eye preparations دەستکاری
Anti-infective agents دەستکاری
Anti-inflammatory agents دەستکاری
Local anesthetics دەستکاری
Miotics and antiglaucoma medicines دەستکاری
Mydriatics دەستکاری
- Atropine[note ٤١]
- Epinephrine (adrenaline)α
Anti-vascular endothelial growth factor (VEGF) دەستکاری
Oxytocics and antioxytocics دەستکاری
Oxytocics and abortifacients دەستکاری
- Ergometrine
- Misoprostol
- Oxytocin
- Mifepristone used with misoprostolα[note ٤٢]
Antioxytocics (tocolytics) دەستکاری
Peritoneal dialysis solution دەستکاری
- Intraperitoneal dialysis solution (of appropriate composition)α
Medicines for mental and behavioural disorders دەستکاری
Medicines used in psychotic disorders دەستکاری
Medicines used in mood disorders دەستکاری
Medicines used in depressive disorders دەستکاری
Medicines used in bipolar disorders دەستکاری
- Carbamazepine
- Lithium
- Valproic acid (sodium valproate)
Medicines for anxiety disorders دەستکاری
Medicines used for obsessive compulsive disorders دەستکاری
Medicines for disorders due to psychoactive substance use دەستکاری
Medicines acting on the respiratory tract دەستکاری
Antiasthmatic and medicines for chronic obstructive pulmonary disease دەستکاری
- Beclometasone
- Budesonide
- Epinephrine (adrenaline)
- Ipratropium bromide
- Salbutamol (albuterol)
Solutions correcting water, electrolyte and acid-base disturbances دەستکاری
خۆراکی دەستکاری
Parenteral دەستکاری
- Glucose
- Glucose with sodium chloride
- Potassium chloride
- Sodium chloride
- Sodium hydrogen carbonate
- Sodium lactate, compound solution
Miscellaneous دەستکاری
Vitamins and minerals دەستکاری
دەواکانی گوێ، لووت و قوڕگ بۆ مناڵان دەستکاری
Specific medicines for neonatal care دەستکاری
Medicines administered to the neonate دەستکاری
- Caffeine citrate
- Chlorhexidine
- Ibuprofenα
- Prostaglandin Eα
- Surfactantα
دەواگەلێک کە دەدرێن بە دایک دەستکاری
دەوا بۆ نەخۆشینی جومگەکان دەستکاری
دەوا بۆ دەرمانی نقرس دەستکاری
Disease-modifying agents used in rheumatoid disorders دەستکاری
Juvenile joint diseases دەستکاری
Notes دەستکاری
- ^ An α indicates the medicine is only on the complementary list. For these items specialized diagnostic or monitoring or specialist training are needed. An item may also be listed as complementary on the basis of higher costs or a less attractive cost-benefit ratio.[١]
- ^ For surgical prophylaxis
- ^ Only listed for single‐dose treatment of uncomplicated ano‐genital gonorrhoea
- ^ Do not administer with calcium and avoid in infants with hyperbilirubinemia.
- ^ Procaine benzylpenicillin is not recommended as first-line treatment for neonatal sepsis except in settings with high neonatal mortality, when given by trained health workers in cases where hospital care is not achievable.
- ^ Third-generation cephalosporin of choice for use in hospitalized neonates
- ^ Only listed for the treatment of life‐threatening hospital‐based infection due to suspected or proven multidrug‐resistant infection
- ^ Only listed for single‐dose treatment of genital Chlamydia trachomatis and of trachoma
- ^ For use in combination regimens for eradication of H. pylori in adults
- ^ For use only in patients with HIV receiving protease inhibitors
- ^ For treatment of latent TB infection (LTBI) only
- ^ Terizidone may be an alternative.
- ^ Prothionamide may be an alternative.
- ^ Ofloxacin and moxifloxacin may be alternatives based on availability and programme considerations.
- ^ ئ ا FTC is an acceptable alternative to 3TC, based on knowledge of the pharmacology, the resistance patterns and clinical trials of antiretrovirals.
- ^ Potentially severe or complicated illness due to confirmed or suspected influenza virus infection in accordance with WHO treatment guidelines
- ^ For the treatment of viral haemorrhagic fevers and in combination with pegylated interferons for the treatment of hepatitis C
- ^ For the treatment of hepatitis C, in combination with peginterferon or direct acting anti-viral medicines
- ^ To be used in combination with ribavirin
- ^ ئ ا To be used in combination with artesunate 50 mg
- ^ For use in the management of severe malaria
- ^ Not recommended in the first trimester of pregnancy or in children below 5 kg
- ^ To be used in combination with either amodiaquine, mefloquine or sulfadoxine + pyrimethamine
- ^ Other combinations that deliver the target doses required such as 153 mg or 200 mg (as hydrochloride) with 50 mg artesunate can be alternatives.
- ^ For use only for the treatment of P. vivax infection
- ^ For use only in combination with quinine
- ^ Only for use to achieve radical cure of P. vivax and P. ovale infections, given for 14 days
- ^ For use only in the management of severe malaria, and should be used in combination with doxycycline
- ^ Only in combination with artesunate 50 mg
- ^ To be used for the treatment of Trypanosoma brucei gambiense infection
- ^ To be used for the treatment of the initial phase of Trypanosoma brucei rhodesiense infection
- ^ To be used for the treatment of T. b. gambiense infection
- ^ Only to be used in combination with eflornithine, for the treatment of T. b. gambiense infection
- ^ Deferasirox oral form may be an alternative, depending on cost and availability.
- ^ Polygeline, injectable solution, 3.5% is considered as equivalent.
- ^ ئ ا ب پ Includes metoprolol and carvedilol as alternatives
- ^ Hydralazine is listed for use in the acute management of severe pregnancy‐induced hypertension only. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the availability of more evidence of efficacy and safety of other medicines.
- ^ Methyldopa is listed for use in the management of pregnancy‐induced hypertension only. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the availability of more evidence of efficacy and safety of other medicines.
- ^ For use in high‐risk patients
- ^ In acute diarrhoea, zinc sulfate should be used as an adjunct to oral rehydration salts
- ^ Exact type to be defined locally
- ^ Or homatropine (hydrobromide) or cyclopentolate (hydrochloride)
- ^ Requires close medical supervision
- ^ Ergocalciferol can be used as an alternative.
References دەستکاری
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی
<ref>ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریWHO2015Listنەدراوە
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە دەرمانە پێویستەکانی ڕێکخراوەی جیھانیی تەندروستی تێدایە. |