خولانەوە بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر

خولانەوە بەدەوری تەوەرێکی جێگیر یان دەربارەی تەوەرێکی جێگیری شۆڕش یان جوولە دەربارەی تەوەرێکی جێگیری خولاوە لە حالەتێکی تایبەتیی جوولەی خولانەوەیە. تەوەرەی جێگیر وا دادەنێت کە خۆی دورخاتەوە لەو ئەگەرانەی کە تەوەرە دەگۆرن و ڕیزدەکەن، ناتوانێت دیاردەی ئەوھا باس بکات ھەروەک لەقەلەق پی کردن یان پرێسکردن. بەگوێرەی بیردۆزی خولانەوەی ئۆیلەر، خولانەوەی لەھەمان کات بەناو ژمارەیەک لە تەوەری جێگیر لە ھەمان کات مەحاڵە. ئەگەر دوو خولانەوە لە ھەمان کات زۆریان لە یەکترکرد، ئەوا تەوەرێکی نوێی خولانەوە دەردەکەوێت.

خولانەوەی گۆ بە دەوری یەک لە تیرەی بازنەکانی

ئەم نوسراوە وا دا دەنێت کە خولانەوەکە ھەروەھا جێگیرە، ئەوھا کە ھیچ سورانەوەیەکی پێویست نیە تا ئەو بھێڵێتەوە لە بەردەوام بوون. جوڵەزانیی خولانەوەی دەوروبەر تەوەرێکی جێگیر لە بۆدیەکی توند لە بیرکاریی زۆر سادەترە لە وانەی خولانەوەی ئازادی بۆدیەکی توند؛ ئەوان بەتەواوی ھاوشێوەن بۆ ئەوانەی جوولەی ھێڵی بەناو تاکێکی جێگیر لە ئاراستە، کە ئەمەش ڕاست نیە بۆ خولانەوەی ئازادی بۆ بۆدیەکی توند. دەربڕینەکان بۆ وزەی جووڵەیی ئەو شتەی کە بەرھەلستی دەکا، وە بۆ ھێزەکان لەسەر بەشەکانی ئەو شتەی کە بەرھەلستی دەکا، وە ھەروەھا زۆر سادەترە بۆ خولانەوە بە دەوروی تەوەرەیەکی جێگیر بۆ جوولەی خولانەوەیی گشتی. وە بۆ ئەم ھۆیانە، خولانەوە بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر بە شێوەیەکی نموونەیی فێر دەکرێت لە کۆرسی فیزیای دوای ئەوەی قوتابی جولەی ھێلی شارەزا دەبێت. پریەتی لە جولەی خولانەوەی گشتی عادەتەن فێرناکرێت لە پۆلی فیزیای سەرەتای.

وەرگێران و خولانەوە

لەم نموونەی خولانەوە. ھەر بەشێک لە لێخوڕینی کرم — ھەردووک کرمەکە و ددانەی کرم — دەخولێنەوە لەسەر تەوەرەی خۆی.

لەبۆدیەکی توند شتێکی ڕادەی بەرسوورە کە تێیدا ھەموو دووریەکان لە نێوان تەنۆچکەی پێکھاتە نەگۆڕن. نەخێر بەراستی بۆدیەکی توندی ھەیە؛ ھێزی دەرەکی دەتوانێت ھەرشتێکی ڕەق بێ بیشکێنێ. بۆ مەبەستەکانمان، پاشان، بۆدیەکی پتەوی ڕەق پێویستی بە ھێزێکی زۆر ھەیە تە وەکو بشکێت بە تەواوی

گۆڕانێک لە شوێنی تەنۆچکەیێک لە بۆشایی سێ -دووری دەتوانرێت بەتەواوی دیاری بکرێت لەلایەن سێ تەوەرە. ھەر گۆڕانێک لە شوێنی بۆدیەکی توند ڕوبدات ئەوا زۆر ئاڵۆزترە بۆ باسکردن. وا دەتوانرێت تەماشا بکرێت ھەروەک تێکەڵەیێکی دوو جۆری جیاوازی جوولە: جوولەی وەرگێڕانی و جوولەی سووڕی

بەتەواوی جوولەی وەرگێڕانی ڕوو دەدات کاتێک ھەر تەنۆچکەی لەشەکە ھەمان خێراییە ساتێی ھەیە ھەروەک ھەر تەنۆچکەیە دیکە؛ پاشان ڕێچکەکە چوە دەرەوە لەلایەن ھەر تەنۆچکەیێک کە تەریبە لەگەل ڕێچکەکە وە ئەوانەش چونە دەرەوە ھەر تەنۆچکەیەک لە بۆدیەکە. لەژێر جوولەی وەرگێڕانی، گۆڕانەکە لە شوێنی بۆدیەکی توند بەتەواوی دیاری دەکرێت لەلایەن سێ تەوەرە وەکو ئێکس، وای، زێد جێگۆڕکێیەکە لە ھەر خاڵێک ڕودەدات، وەکو بنکەی بارستە، چاکی کردەوە بۆ بۆدی توند

بەتەواوی جوولەی خولانەوەی ڕوو دەدات ئەگەر ھەر تەنۆچکەیەک لە بۆدی بجوڵێتەوە لە بازنەیێک دەربارەی خەتێکی تاک. ئەم خەتە ناوی تەوەری خولانەوەیە. پاشان ئاڕاستەکراوی نیوە تیرەی بازنە لە تەوەرەوە بۆ ھەموو تەنۆچکەکان لە ھەمان کاتەدا ھەمان جێگۆڕکێ گۆشەیی ئەنجام دەدەن. تەوەری خولانەوە پێویستی نابێت بروات بە ناو بۆدی. بەگشتی، ھەر خولانەوەیێک دەتوانێت بەتەواوی دیاری بکرێت لەلایەن سێ جێگۆڕکی گۆشەیی لەگەل ڕێز بۆ تەوەرەی لاکێشە و تەوەرەی ئێکس، وای، زێد. ھەر گۆڕانێک لەھەر شوێنێکی بۆدی توند بەم جۆرە بەتەواوی باس دەکرێت لەلایەن سێ وەرگێڕانی و سێ تەوەرەی خولانەوەی

ھەر جێگۆڕکیێکی بۆدی توند لەوانەیە بگوازرێتەوە لە لەلایەن یەکەم کەوتنە بەر بۆدی بۆ جێگۆڕکێیەک کە شوێنی کەوتبێت لەلایەن خولانەوەیێک، یان بەپێچەوانەوە، بۆ خولانەوەیێک شوێنی جیگۆڕکیێک بکەوێت ئێمە ھەرئێستا ئەوەمان زانی بۆ ھەریەکە لە کۆکردنەوە تەنۆچکە — بۆ ھەسانەوەو ڕێز گرتن لە یەکتری، ھەروەک لە بۆدیەکی توند، یان لە جوولەی ڕێژەیی، وەک تەقینەوە پارچە توێکڵێک، تاودانی بنکەکەی بارستە دەدرێت لەلایەن تاودانی بنکەکەی بارستەیە. لەوێ بابەتی باس کردنی خولانەوەی بۆدی

$F_{\mathrm {net} }=Ma_{\mathrm {cm} }\;\!$

لە کاتێکدa بارستەی تەواوی سیستەمەکەیە وە تاودانی بنکەکەی بارستەیە.

جولەزانی جێگۆر

جیگۆڕکیی گۆشەیی

تەنۆچکەیێک دەجولێت لە بازنەێکدا $r$ نیوە تیرەی بازنەکەیە. کاتێک درێژیێکی کەوانەکە $s$ . شوێنی گۆشەیی $\theta$ دەگەرێتەوە بۆ شوێنی سەرەتا لە کاتێکدا کە

لە بیرکاری و فیزیادا ئاساییە گۆشەی نیوە تیرەیی سروشتی بەکار بھێنن پلە یان ڕاد یان ڕاڤ. یەکەکان دەگۆڕدرێن بەم شێوانەی خوارەوە

${\begin{aligned}1{\text{ revolution }}&=360^{\circ }=2\pi {\text{ radians, and}}\\1{\text{ rad}}&={\frac {180^{\circ }}{\pi }}\approx 57.27^{\circ }.\end{aligned}}$

جیگۆڕکیێکی گۆشەیی گۆڕانێکە لە شوێنی گۆشەیی

$\Delta \theta =\theta _{2}-\theta _{1},\!$

لە کاتێکدا $\Delta \theta$ جیگۆڕکیی گۆشەییە، $\theta _{1}$ شوێنی گۆشەی سەرەتا، وە $\theta _{2}$ شوێنی گۆشەی کۆتا.

خێرایی تەوژمی گۆشەیی

گۆڕان لە جیگۆڕکیی گۆشەیی لە یەکەی کاتدا پێی دەوترێت خێراییی گۆشەیی لەگەڵ ئاڕاستە بەناو تەوەری خولانەوە. دروشمەکە بۆ خێراییی گۆشەییە $\omega$ یەکەکان بە شێوەیەکی نموونەییrad s⁻¹. خێراییی گۆشەیی بڕەکەی خێراییی گۆشەییە.$\omega$

${\overline {\omega }}={\frac {\Delta \theta }{\Delta t}}={\frac {\theta _{2}-\theta _{1}}{t_{2}-t_{1}}}.$

خێراییی گۆشەیی بریتیە لە

$\omega (t)={\frac {d\theta }{dt}}.$

بەکارھێنانی ھاوکێشەکە بۆ شوێنی گۆشەیی ڕێ دەدات بە $v={\frac {ds}{dt}}$ ، وە ھەروەھا ھەمانە

$\omega ={\frac {d\theta }{dt}}={\frac {v}{r}},$

لە کاتێکدا $v$خێراییی وەرگێڕانیی تەنۆچکەکەیە

خێرایی گۆشەیی وە لەرەلەر پەیوەندیان ھەیە لەلایەن

$\omega ={2\pi f}\!$

گۆشە تاودان

گۆڕان گۆشە خێرایی گۆران لە گۆشە تاودان نیشان دەدات لە بۆدی توند، بە شێوەیەکی نموونەیی پێوانە دەکرێت بە rad s⁻² تێکرایی گۆشە تاودان ${\overline {\alpha }}$ لەسەر ماوەی کاتدا Δt دەدرێت لە لایەن ${\overline {\alpha }}={\frac {\Delta \omega }{\Delta t}}={\frac {\omega _{2}-\omega _{1}}{t_{2}-t_{1}}}.$

تاودانی ساتی (a(t دەدرێت لەلایەن

$\alpha (t)={\frac {d\omega }{dt}}={\frac {d^{2}\theta }{dt^{2}}}.$

بەم جۆرە، گۆشە تاودان ڕێژەی گۆڕانی گۆشە خێراییە، بە ھەمان شێوەی تاودان ڕێژەی گۆڕانی خێراییە.

تاودان وەرگێڕانیی خاڵێک لەسەر شتێکی خولاوە دەدرێت لەلایەن

$a=r\alpha ,\!$

لە کاتێکدا کە r نیوە تیرەی بازنەکەیە یان مەودا لە تەوەرەی خولانەوە. ئەمە ھەروەھا پێکھاتەی سێگۆشیەکەی تاودانە: ئەم سێگۆشەییە بۆ ئاراستەی جولەی خالەکەیە. ئەگەر یەکێک لە پێکنەرەکان سفر، جوولەکی تایبەتی جولەی سورەکەیە، وە خێراییەکە تەنھا دەگۆڕێت لە ئاڕاستەکەدا

تاودانی ڕاد (ئەستونە بۆ ئاڕاستەی جوولە) کە دەدرێت بە

$a_{\mathrm {R} }={\frac {v^{2}}{r}}=\omega ^{2}r\!$

ئەوە ئاڕاستە دەکرێت بەرەو ناوەندی جوولەی خولانەوە، وە زۆرجار تاودانی بەرەو ناوەند پێ دەوترێت.

گۆشە تاودان دەبێتە ھۆی خولانەوە، لە کاتێکدا کە بەھایەکی موجەب یەن سالبی ھەیە بە ڕێکەوتن لەگەل موجەب و سالبی گۆشە و لەرەلەر. ڕێژەی خولانەوە لەگەل گۆشە تاودان (چەند زەحمەتە ئەوە تا دەست پێ بکات، بوەستێت، یان بە پێچەوانەوە گۆڕان لە خولانەوە)

ھاوکێشەی جولەی جێگۆر

کاتێک کە گۆشە تاودان نەگۆرە، پێنج بر جیگۆڕکیی گۆشەیی، گۆشە خێرایی سەرەتایی، گۆشە خێرایی کۆتا، گۆشە تاودان، وە ھەروەھا کات دەدرێت کە بە چوار ھاوکێشەی جولەی جێگۆر دەدرێت:

${\begin{aligned}\omega _{f}&=\omega _{i}+\alpha t\\\theta &=\omega _{i}t+{\frac {1}{2}}\alpha t^{2}\\\omega _{f}^{2}&=\omega _{i}^{2}+2\alpha \theta \\\theta &={\frac {1}{2}}\left(\omega _{f}+\omega _{i}\right)t\end{aligned}}$

جووڵەزانی

زەبری بارنەگۆری

زەبری بارنەگۆری بابەتێک، بە I دەنوێنرێت، پێوانەی بەرگری مادەیەکە بۆ گۆرانی بۆ خولانەوە. زەبری بارنەگۆری پێوانەدەکرێت بە کیلۆگرام مەتر دوجا (کگم م²). ئەو پشتدەبەستێت بە بارستایی مادەکە: ھەر کاتێک بارستایی مادەکە زیاد بکات ئەوا زەبری بارنەگۆرین زیاد دەکات. وە ھەروەھا پشتدەبەستێت بە دابەشکردنی بارستایی: دەبەشکردنی بارستایی لە لە ناوەراستی خولانەوە دەبێتە ھۆی زیاد بونی زەبری بارنەگۆرین لەلایەن گەورەتر بە پلە. بۆ یەک تاک تەنۆچکەی بارستە دوری لە تەوری خولانەوە، ئەوا زەبری بارنەگۆرین دەدرێت بە

$I=mr^{2}.$

زەبر

کاریگەری خولانەوەیە لەسەر ئەو ھێزەی کە بۆ بۆ خولانەوەی مادەکە. کە لە شوێنی لە تەوەرەی خولانەوە بیرکاریانە

${\boldsymbol {\tau }}=\mathbf {r} \times \mathbf {F} ,$

× ئەوە واتا جاران کاتێک زەبر کاردەکاتە سەر مادەیەک ئەوا گۆشە تاودان بەرھەم دێت بە گوێرەی

${\boldsymbol {\tau }}=I{\boldsymbol {\alpha }},$

تەنیا F = ma ھێلی جوولەزانیە

کارکردن لە زەبر بەھۆی زەبر کاردەکاتە سەر مادەیەک کە یەکسانە بە بری کاتی زەبرەکە بە گۆشەیەک کە زەبرەکە دانرایە:

$W=\tau \theta .\!$

توانای زەبر یەکسانە بە کار بە یەکەی زەبر کات، لەبەر ئەوە:

گۆشە تەوژم

گۆشە تەوژم پێوانەیەکی قورسە بۆ خولانەوەی مادەیەک لە سەرەتا، دەدرێت لە لایەن

بۆ ھەموو تەنۆچکەکانی مادەیەک

گۆشە تەوژم دەکاتە جارانی زەبری بارنەگۆرین و گۆشە خێرایی:

$\mathbf {L} =I{\boldsymbol {\omega }},$

تەنھا p = mv ھێڵی جوڵەزانیە

ھاوتای ھێڵی تەوژم لە خولانەوەی جوولە گۆشەیی تەوژمە. گەورەترین گۆشە تەوژم بۆ خولانەوەی مادەکە ھەر وەکو سەرەوە، گەورەترەکە بۆ ئەوەیە تا وەکو بەردەوام بێت لە خولانەوە.

گۆشە تەوژم بۆ خولانەوەی بۆدیەک ھاورێژەیە لە بارستایی وە جەند بە خێرایی دەسورێتەوە. سەرەرای ئەوەش، گۆشە تەوژم پشت دەبەستێت بە چۆنیەتی بڵوبونەوەی بارستایی لەسەر تەوەرەی خولانەوە: دورترین بارستایی لە تەوەرەی خولانەوە دیاری دەکرێت، گەورەترین گۆشە تەوژمی ھەیە. دیسک کەمتر گۆشە تەوژمی ھەیە لە لولەکێکی ناوبۆش لە ھەمان بارستایی و خێرایی خولانەوە.

وەک ھێڵی تەوژم، گۆشەیی تەوژم ئاڕاستەکراو بڕە، وە پارێزگاری وا دەگەیەنێت کەئاڕاستەی تەوەرەی خولانەوەکە چاودێری بکات تاوەکو بە نەگۆری بمێنیتەوە. لەبەر ئەم ھۆیە، خولانەوەکە ڕاستەو ڕاست دەمێنێتەوە لە کاتێک کە شتێکی نەجولاو بکەوێتە سەر.

ھاوکێشەی گۆشە تەوژم بەکاردێت بۆ پەیوەندی تەوژم بۆ بەرئەنجامی ئەو ھێزانەی کە خراوەتە سەر بۆدیەک لە تەوەرەیەک (ھەندێک جار پێی دەوترێت زەبر)، وە ڕێژەی خولانەوە دەربارەی کە تەوەرەکە.

زەبر و گۆشە تەوژم پەیوەندیدارن بە گوێرەی

${\boldsymbol {\tau }}={\frac {d\mathbf {L} }{dt}},$

تەنھا ھێلی جوولە زانیە. لە نەبونی دەرەوەی زەبر، گۆشە تەوژمی بۆدیەکە بە نەگۆری دەمێنێتەوە. . پارێزگاریی گۆشە تەوژم بە شێوەیەکی دیار دەردەخەرێت لە وێنەی خلیسکێنەرەکە: کاتێک کە باڵ نزیکتر ڕا دەکێشێت بۆ لەش لەکاتی خولانەوە، زەبری بارنەگۆرین کەم دەکات، وا ھەروەھا گۆشە خێرایی زیاد دەکات.

جووڵەی جێگۆر

جووڵەی جێگۆر K_rot لە کاتی خولانەوەی بۆدیەک دەدرێت بە

$K_{\text{rot}}={\frac {1}{2}}I\omega ^{2},$

تەنھا K_trans = ¹/₂mv² ھێلی جوولە زانییە.

جوڵەی جێگۆر جوولەی خولانەوەیە. بڕی وەرگێڕانیجووڵەی جێگۆر دەدۆزرێتەوە لە دوو گۆڕاودا: بارستایی مادەکە وە خێرایی مادەکە کە لە ھاوکێشەی سەرەوەدا دیارە. جوولەی جێگۆر دەبێت ھەموو کات بەھایەکی مووجەب یاخود سفری ھەبێت. لە کاتێکدا کە خێرایی دەتوانێت بەھایەکی مووجەب یاخود سالبی ھەبێت. خێرایی ھەمیشە مووجەبە چونکە دووجاییە.

دەربرینی ئاراستە

لەسەر پەرەسەندن حالەتێکی تایبەتی گشتی جوولەی خولانەوەیە. لە حالەتی گشتی، جێگۆررکێی گۆشەیی، گۆشە خێرایی، گۆشە تاودان، وە زەبر کە وا دادەنرێت کە ئاراستەکراو بێت.

جیگۆڕکێی گۆشەیی ڕەچاو دەکرێت ئاڕاستەکراو بێت، خاڵێک ئاماژە دەکات بە درێژایی تەوەرەکە، کە برەکەی یەکسانە بە. یاسای دەستی ڕاست بەکاردێت بۆ دۆزینەوەی کام خاڵ بە درێژایی تەوەرەکەیە. ئەگەر پەنجەکانی دەستی ڕاست پێچی خواردبۆوە بۆ خاڵەکە ئەوا لەو ڕێگایەدا ئەم مادەیە خولاوەتەوە، دوای پەنجە گەورەکەی دەستی ڕاست کە ئاڕاستەیەکی ئاڕاستەکراوە.

ئاڕاستەکراوی گۆشەیی خێرایی بە درێژایی تەوەرەی خولانەوەدا دەروات بە ھەمان شێوەی جێگۆرکێی گۆشەیی. ئەگەر دیسک بە پێچەوانەی میلی کاتژمێر بخولێتەوە ھەروەک لە سەرەوە دەبینرێت، ئەوا ئاراستەکراوی گۆشە خێرایی بەرەو سەرەوەیە. بە ھەمان شێوە، ئاراستەکراوی گۆشە تاودان خاڵەکە بە درێژایی تەوەرەی خولانەوەیە بە ھەمان ئاراستەی گۆشە خێرایی لەوانەیە خاڵەکە گۆشە تاودانەکە بھێلێتەوە بۆ ماوەیەکی درێژتر.

ئاراستەکراوی زەبر بە درێژایی تەوەرەی خولانەوە کە وا دەکات زەبرەکە توشی خولانەوە دەبێت. بۆ ئەوەی خولانەوەکە بھێلێتەوە بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر، ئاراستەکراوی بەرئەنجامی زەبر دەبێت بە درێژایی تەوەرەکە بێت، وە بۆ ئەوە گۆرانەکە تەنھا برە و نەک ئاراستەی ئاراستەکراوی گۆشە خێرایی. لەم حالەتە دەوەستێت، تەنھا یەکێک لە پێکنەرەکانی زەبر بە درێژایی تەوەرەکە کاریگەری لەسەر خولانەوەکە دەبێت، ھێز و زەبرەکانی دی قەرەبو دەکرێنەوە لە پێکھاتەکان.

نمونە و بەکارھێنان

گۆشە خێرایی نەگۆر

سادەترین حالەتی خولانەوە بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر ئەوەیە کە گۆشە خێرایی نەگۆر بێت. وە بەرئەنجامی زەبر سفر بێت. بۆ نمونە خولانەوەی زەوی بەدەوری تەوەرەکانی، ئەوا کەمێک لێکخشاندن ھەیە. بۆ ھەواکە، کاتێک مۆتۆرەکە زەبر دەخاتە سەر ئەوا بۆ قەرەبو کردنەوەی لێکخشاندنەکەیە. وەکو ھەوایەکە، دۆزینەوەی ئامێر لە بەرھەم ھێنانی بارستایی لە پیشەسازی خولانەوە دروست دەکات بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر، بۆ نمونە، ئەو شتانەی کە سامپلەکە دەگرن بەکاردێن بۆ خولانەوەی مادەکە لەسەر تەوەرەی خۆی بۆ زیادبونی بەرھەم ھێنانی برین. شکان و تۆرنە کردن. گۆشەی خولانەوەی ھاوکێشەکی ھێلی لە کات، کە ٣٦٠ پلە مۆدولۆ خولی کارە.

نمونە دەربارەی ئەوە کێشەی دوو بۆدی وا سووری خولگە.

ھێزی بەرەو ناوەند

فشاری توندی ناوەخۆیی کە ھێزی بەرەو ناوەند جێبەجێدەکات کە وا دەکات شتە خولاوەکە بە یەکەوە بمێننەوە. مۆدێلی بۆدیەکی توند ئەو فشارە فەرامۆش دەکات کە لەگەڵیتی. ئەگەر بۆدیەکە توند نەبێت ئەوا فشارەکە وای لێدەکات کە شێوەکەی بگۆرێت. ئەوە وا دەردەبرێت کە مادەکە شێوەکەی بگۆردرێت لە کاتی چونەوەی ھێزەکە بەرەو ناوەند.

گەردوونی لەش دەخولێتەوە دەربارەی یەکتر زۆر جار خولگەی ئیلیپیتیکیان ھەیە. کە حالەتێکی تایبەتی سوری خولگەیە وە نمونەیەکە بۆ خولانەوە بە دەوری تەوەرەیەکی جێگیر:وە ئەو تەوەرەیە دەچیتە ناوەندی بارستایی کە ئەستونە لەسەر ڕووەکە بۆ خولانەوەکە. ھێزی بەرەو ناوەند پێویستی بە کێشی زەوی ھەیە، ھەروەھا کێشەی دوو بۆدی. وە ھەروەھا ئەمەش بۆ خولانەوەی بۆدیەکی گەردونی دەبێت، ئەوەندە پێویستی نیە کە ڕەق بیت بۆ ئەوەی پێکەوە بمێنێتەوە لە کاتێکدە کە گۆشە خێرایی زۆر بەرزە کە پەیوەندی بە چریەوە ھەیە. (ئەو، لەگەڵ ئەوەشدا، چاودێری دەکات بۆ ئەوەی ھەردوو سەرەکەی پان یا تەخت بێت) بۆ نمونە، بۆدیەکی گەردونی لە ئاو دەبێت بە لایەنی کەم ٣ کاتژمێر و ١٨ دەقەی بێ دەچیت تاوەکو بخولێتەوە، بێ گوێدانە قەبارەکەی، یاخوود ئاوەکە جیادەکاتەوە. ئەگەر چری شلەکە گەورەتر بێت لە کات ئەوا دەتوانرێت کەم بێت. سەیری ماوەی ۆربیتال بکە.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Rotation around a fixed axis»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ١٤ی نیسانی ٢٠٢٠.