یاساکانی جووڵەی نیوتن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.1) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی as:নিউটনৰ গতিৰ সুত্ৰ |
*چاککاری |
||
ھێڵی ٢:
'''یاساکانی جووڵەی نیوتن''' یان '''بنەماکانی جووڵەی نیوتن''' (بە ئینگلیزی: ''Newton's laws of motion'') سێ [[یاسای فیزیکی]]ن کە بناغەی [[میکانیکی کلاسیک]] پێکدێنن. یاساکان ئەمانەن:
#
# '''یاسای دووەمی نیوتن''' : ھێزی دەرەکیی سافیی لە سەر تەنێک بەرانبەرە لەگەڵ بەرھەمی لێکدانی [[بارست]]ی ئەو تەنە و [[لەز]]ی. (=بارست جار لەز)؛ '''F''' = ''m'''''a'''. بە واتایێکی دی، ھێز ھاوڕێژەیە لەگەڵ [[گرتەی کات]]ی [[ڕاوەش]].
# '''یاسای سێهەمی نیوتن''' : هەموو هێزێکی کار کاردانەوەی هەیە بە دوو ئاراستەی جیاواز .
ئەم یاساگەلە پەیوەندی نێوان ئەو ھێزانەی کە لە سەر تەنێک کار دەکەن و جووڵەی ئەو تەنە وەسف دەکەن و یەکەمجار لەلایەن [[ئیساک نیوتن]]ەوە ساڵی ١٦٨٧ لە پەڕتووکی [[پرەنسیپە بیرکارییەکانی فەلسەفەی سروشتی]]دا کۆکراونەتەوە. نیوتن بۆ ڕاڤە و تاوتوێکردنی جووڵەی زۆر شت و سیستەمی فیزیکی کەڵکی لێیان وەردەگرت. وەکوو نموونە، لە بەرگی سێھەمی پەڕتووکەکەدا، نیوتن نیشانیدا کە ئەم سێ یاسایە ھاوڕێ لەگەڵ [[یاسای ڕاکێشانی گەردوونی]]یەکەی، [[یاساکانی کێپلێر بۆ جووڵەی ھەسارەیی]] دەدەن بە دەستەوە.
| |||