|
|ناو_خۆماڵی = Turkmenistan Türkmenistan
|ناو_فەرمی = تورکمانستان
|ناوی_باو =
|ئاڵا_وێنە = Flag_of_Turkmenistan.svg
|نیشانی_نەتەوەیی_وێنە = Coat_of_Arms_of_Turkmenistan.svg
|دروژمی_نەتەوەیی =
|سروودی_نیشتمانی =
|سروودی_پاشایی =
|نەخشە_وێنە = LocationTurkmenistan.svg
|نەخشە_سەردێڕ =
|پایتەخت = [[عیشق ئاباد]]
|latd=|latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|شار_گەورەترین =
|زمانەکان_فەرمی =
|زمانەکان_ناوچەیی =
|جۆری_زمانەکان =
|زمانەکان =
|ڕەگەز_گرووپەکان =
|جۆری_دەسەڵات =
|پلەی_سەرۆک١ =
|ناوی_سەرۆک١ =
|پلەی_سەرۆک٢ =
|ناوی_سەرۆک٢ =
|جۆری_وەرگرتنی_دەسەڵات =
|زانیاریی_وەرگرتنی_دەسەڵات =
|ڕووداوی_سەربەخۆیی٢ =
|ڕێکەوتی_سەربەخۆیی٢ =
|پلە_ڕووبەر =
|ڕووبەر_ک. م. ٤گ = 491210٤٩١٢١٠
|مەزەندەی_ژمارەی_دانیشتوانمەزەندەی_ژمارەی_دانیشتووان = ٦،٠٣١،١٨٧٦٬٠٣١٬١٨٧ [https://population.un.org/wpp/]
|پلە_مەزەندەی_دانیشتووان =
|پلە_مەزەندەی_دانیشتوان =
|ساڵی_مەزەندەی_دانیشتوانساڵی_مەزەندەی_دانیشتووان = [[٢٠٢٠]]
|سەرژمێریی_دانێشتوان =
|ساڵی_سەرژمێریی_دانێشتوان =
|چڕیی_دانیشتوان_کچڕیی_دانیشتووان_ک. م. ٤گۆش =
|پلە_چڕیی_دانیشتوانپلە_چڕیی_دانیشتووان =
|دراو =
|کۆدی_دراو =
|کاتی_ناوچەیی =
|قەرەبووی_کات =
|لای_لێخوڕین = ڕاست
|پاشگر_دۆمەین =
|کۆدی_تەلەفوون = ٩٩٣
}}
'''تورکمانستان''' [[وڵات|وڵاتێکە]] لە [[ئاسیای ناوەندی|ئاسیایی ناوەڕاست]] ولە [[باکوور|باکوورەوە]] دراوسێی‌دراوسێی [[ئۆزبەکستان]] و [[کازاخستان|کازاخستانە]] و لە [[باشوور|باشوورەوە]] [[سنوور|ھاوسنوری‌ھاوسنوری]] [[ئێران]] و [[ئەفغانستان|ئەفغانستانە]] ولە [[ڕۆژھەڵات|ڕۆژھەڵاتیشەوە]] بە [[تاجیکستان|تاجیکستانەوە]] لکاوەو لە [[ڕۆژاوا|رۆژاواش]] سنوریسنووری [[ئاو|ئاوی]]ی ھاوبەشیی ھەیە لە گەڵلەگەڵ وڵاتانی [[ڕووسیا]] و [[ئازەربایجان]]. [[تورکمانستان]] یەکێکە لەو وڵاتانەی کە رێگەیڕێگەی بە سەر دەریا ئازادەکانەوە نیەنییە. سارای قەرەقوم کە وشک و بێ ئاوە، نزیکەی ٨٠%٨٠٪ روبەریڕووبەری تورکمانستانی داگیرکردوە. بەڵام داوێنی زنجیرە چیای کۆپی داغ لە باشوریباشووری ئەو وڵاتە، کەشوھەوایەکی لە باری ھەیە و لەبەر ئەوەش زۆربەی شارە گرنگە کانی تورکمانستان بە عیشق ئابادی پایتەختیشەوە لەو ناوچەیە دروستکراون. ئەو وڵاتە لە ساڵی ١٨٨١بەپێی رێکەوتنامەیڕێکەوتنامەی ئاخاڵ لەنێوان روسیایڕووسیای قەیسەری و دەوڵەتی قاجار بە فەرمانڕەوایی‌فەرمانڕەوایی ناسرەدین شا لە ئێران جیاکرایەوەو خرایە سەر ئیمپراتوری ڕووسیا.
لە سەردەمی یەکیەتییەکییەتی سوڤیەتی‌سوڤییەتی جارانیشدا بوە یەکێک لە کۆمارەکانی سۆڤیەت، بەڵام پاش روخانیڕوخانی ئەو یەکێتیەیەکێتییە لە ساڵی ١٩٩١دا تورکمانستانیش سەربەخۆیی راگەیاندڕاگەیاند. جگە لە سامانێکی بەرچاوی نەوت،لەنەوت، رووی‌لە ڕووی یەدەگی‌یەدەگی غازی سروشتیشەوە پلەی پێنجەمی لە جیھاندا ھەیە . لەگەڵ ئەمەشدا وڵاتێکی ھەژارە و لە گۆڕانکاری وپەیوەندیەوپەیوەندییە جیھانیەکانداجیھانییەکاندا خۆی گۆشەگیر کردوە. لە راستی داڕاستیدا سیستەمی سیاسی ئەم وڵاتە تاک حیزبییەو سەفەر موراد نیازۆف رێبەریڕێبەری پارتی دیموکراتیکی تورکمانستان تاکاتی مردنی لە سالی ٢٠٠٦ رێبەریڕێبەری بێ رکابەریڕکابەری وڵات بوبوو. نیازۆف لەساڵەکانی کۆتایی تەمەنیدا،خۆیتەمەنیدا، وەک"تورکمانباشی"خۆی وک «تورکمانباشی»یان سەرۆکی تورکمانەکان دەناساند. سەفەر موراد نیازۆف لە ساڵی ١٩٩٩دا خۆی وەک سەرکۆماری ھەتاھەتایی تورکمانستان راگەیاندڕاگەیاند و بەشێکی زۆری داھاتی ئەو وڵاتەی لە جیاتی پرۆژەی‌پرۆژەی ئابوری و کۆمەڵایەتی بۆ پرۆژەی جوانکاری و رازاندنەوەڕازاندنەوە تەرخان کرد. لە سەرجەم شار وگوند وناوچە جیاجیاکاندا شەقام و خوێندنگەو مەیدان وخەستەخانە و،،،،و،، زۆر شوێنی دیکە بە ناوی تورکمانباشی سەفەر موراد نیازۆفەوە ناونراون. لەسەردەمی دەسەڵاتیدا،فەرماندەسەڵاتیدا، ورێنماییەکانی‌فەرمان ورێنمایییەکانی نیازۆف لە سەرجەم بوارەکانی ژیانی کۆمەڵگادا برەویان ھەبو. ئەمەشە لە ئاستێکدا بوبوو کە ماوەیەک بڕیاردرا کتێبێکی سەفەر موراد نیازۆف بە ناوی "«رێنما"» ببێتە رێنیشاندەرڕێنیشاندەر و رێبەریڕێبەری بەڕێوەبردنی وڵات. ئەم کتێبە ھەڵبژاردەیەکە لە بیرۆکەکانی نیازۆف سەبارەت بە ژیان و کەلتور ومێژووی تورکمانەکان. لە رویڕووی نەژادییەوە تورکمانەکان زۆرینەی‌زۆرینەی دانیشتوانیدانیشتووانی ئەو وڵاتە پێکدێنن. ھەڵبەت لەگەڵ ئەوانیشدا کەمە نەتەوەی دیکەی وەک ئوزبەک،روسئوزبەک، وکازاخی‌روس وکازاخی و… و...بەرێژەیەکی کەم لەم وڵاتە دەژین. ھەربۆیە بەپێچەوانەی کۆمارەکانی پێشوی‌پێشوی سۆڤیەت ئەم وڵاتە دوربوە لەشەڕ وگرژی وئاڵۆزی ئەتنیکی،بەڵامئەتنیکی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا لەوانەیە پەیوەندیەپەیوەندییە توندە خێلەکیەکانخێلەکییەکان لە ناو تورکمانەکاندا رێگەڕێگە بۆ پێکدادانی‌پێکدادانی ئەو خێڵانە خۆش بکا. لەبەرئەوەی تا ئێستا بیانیەکانبیانییەکان سەرمایەی خۆیان لەو وڵاتەدا نەخستوەتە گەڕ،ئابوریگەڕ، ئابوری تورکمانستان پێشکەوتنێکی‌پێشکەوتنێکی ئەوتۆی بەخۆوە نەبینیوە. تورکمانستان لەسالێکدا ٦٠ ملیوَن مەتری سێ جا غازی سروشتی بەرھەم دەھێنی.کۆمپانیای روسیکۆمپانیای ڕوسی گاز پرۆم دودوو لەسەر سێی ئەم رێژەیەڕێژەیە دەکڕێت وناکۆکی درێژخایەنی ئەوکۆمپانیایە لەلەگەڵ گەڵ حکومەتیحکوومەتی تورکمانستاندا لە سەرلەسەر نرخی غاز لە سالی ٢٠٠٦ کۆتایی پێھات.گازپرۆمی روسی‌گازپرۆمی ڕوسی دواجار رازیڕازی بوبوو ٥٤%٥٤٪ نرخی غاز زیاد بکات. بە ھۆیبەھۆی نەبونی ھێلی بۆری ھەناردەکردنی نەوت وغاز و ناکۆکیەکانیناکۆکییەکانی وڵاتانی کەناری دەریای خەزەر لە سەرلەسەر چۆنیەتیچۆنییەتی کەڵک وەرگرتن لە سامانە نەوتی وغازیەکانیوغازییەکانی خەزەرخەزەر، ،تورکەمەنستانتورکەمەنستان نەیتوانیوە سودی‌سودی زیاد لە دەرھێنانی غاز ونەوت وەربگرێت. ھەر لەبەر ئەوھۆیەش کۆمپانیا بیانیەکانبیانییەکان سڵ دەکەنەوە لە سەرما گوزاری‌گوزاری لەو وڵاتەدا کە ئەنجامەکەیشی‌ئەنجامەکەیشی سست بونی‌بوونی ئابوری‌ئابوری تورکمانستانە.
* پایتەختی تورکمانستان: عیشق ئاباد ▼* رێژەی دانیشتوانەکەی: ٦ ملیۆن کەسە ▼* روبەری خاکی ئەو وڵاتە : ٤٨٨،١٠٠کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و دانیشتوانەکەی بەزمانی تورکمانی قسە دەکەن وئایینەکەیان ئیسلامە. ▼* یەکەی دراوی تورکمانستان مەناتە وھەناردەی سەرەکیی ئەو وڵاتە نەوت وغازی سروشتی وقوماش وپەموە. ▼* داھاتی ساڵانەی تورکمانستان بۆھەرتاکێک بڕی١٣٤٠ دۆلارە ▼* ھێمای ئینتەرنێتکەی:tm وکۆدی تەلەفۆنەکەیش:٩٩٣+ ▼
رێبەران:
سەرۆک کۆمار : [[گوربانگولی بێردیموهادۆو|قوربان قولی بێردی محمدۆف]] ▼
قوربان قولی بێردی محەمەدۆف دوای بە دەست ھێنانی رێژە ٨٩%دەنگەکان،لە مانگی شوباتی٢٠٠٧ وەک سەرۆک کۆماری تورکمانستان سوێندی یاسایی خوارد. لەم ھەڵبژاردنەدا شەش پاڵێوراو کە ھەمویان سەر بە پارتی دەسەڵاتدار،واتە پارتی دیموکراتیکی تورکمانستان بون بەشداریان کرد ورێگە نەدرا سیاسەتمەدارە بەرھەڵستکارە دورخراوەکان بەشداری تێدا بکەن. ▼▲* پایتەختی‌پایتەختی تورکمانستان: عیشق ئاباد
کاربەدەستە حکومیەکان باس لەوەدەکەن ٩٥% لەدەنگدەرانی ئەو وڵاتە بەشداری ھەڵبژاردنیان کردوە لە ساڵی ٢٠٠٧دا،بەڵام رێکخراوەکانی لایەنگری ئازادی مافی مرۆڤ ودیپلۆماتە رۆژئاواییەکان ئەم ھەڵبژاردنە بە ھەڵبژاردنێکی نمایشی وەسف دەکەن. ▼▲* رێژەیڕێژەی دانیشتوانەکەی‌دانیشتووانەکەی: ٦ ملیۆن کەسە
بێردی محەمەدۆف وەک جێگری سەرۆک وەزیران لە دوای مردنی سەفر موراد نیازۆف لە مانگی کانونی یەکەمی٢٠٠٦ دا بو بەسەرکۆماری کاتیی ئەو وڵاتە.لەماوەی پانزە ساڵی دوای سەربەخۆیی تورکمانستاندا،سەفەر موراد نیازۆف سەرجەم دەسەڵاتەکانی وڵاتی بۆ خۆی قۆرخ کردبو. ▼▲* روبەریڕووبەری خاکی‌خاکی ئەو وڵاتە : ٤٨٨،١٠٠کیلۆمەتری٤٨٨٬١٠٠کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و دانیشتوانەکەی‌دانیشتووانەکەی بەزمانی‌بەزمانی تورکمانی قسە دەکەن وئایینەکەیان ئیسلامە.
ھەڵبژاردنی قوربان قولی بێردی محەمەدۆف بوە ھۆی سەرسورمانی شارەزایانی بواری سیاسی،چونکە بەپێی یاسای بنەڕەتی ئەو وڵاتە سەرکۆماری کاتی دەبێ بدرێتە سەرۆکی کۆمەڵی گەل.بەڵام ھەردوابەدوای مردنی نیازۆف سەرۆکی کۆمەلی گەل بەتاوانی کردەوەی نایاسایی دادگایی کرا و پۆستەکەی لێسەندرایەوە. ▼▲* یەکەی‌یەکەی دراوی‌دراوی تورکمانستان مەناتە وھەناردەی سەرەکیی ئەو وڵاتە نەوت وغازی‌وغازی سروشتی‌سروشتی وقوماش وپەموە.
سەرۆک کۆماری نوێ بەڵێنی ئەوەی داوەدرێژە بەرێبازی نیازۆف بدات وھەندێ چاکسازی و گۆڕانکاری بێنێتە ئاراوە.لەوانە:ئاسانکاری لەبەردەم ئازادیی ئینتەرنێت و چاکسازی لە بواری پەروەردەو بارودۆخی خانەنشینەکان. ▼▲* داھاتی ساڵانەی‌ساڵانەی تورکمانستان بۆھەرتاکێک بڕی١٣٤٠بڕی١٣٤٠ دۆلارە
قوربان قولی بێردی محەمەدۆف دوای ماوەیەکی کورت کاتێ کە جێی خۆی لەسەر کورسییەکەی سەفەر موراد نیازۆف خۆش کرد،دەسەجێ فەرمانێکی ساڵی پێشوی سەفەر موراد نیازۆفی ھەڵوەشاندەوە سەی‌بارەت بە بیمەو بەو ھۆیەشەوە سەدھەزارکەس سودیان لە بیمەی خانەنشینی حکومی وەرگرت. ▼▲* ھێمای ئینتەرنێتکەی‌ئینتەرنێتکەی:tm وکۆدی تەلەفۆنەکەیش:٩٩٣+
قوربان قولی بێردی محەمەدۆف نەشتەرەگەرێکی لێھاتوەو جاران دوکتۆری تایبەتی ددانی سەفەر موراد نیازۆف بو کە بە تورکمانباشی دەناسرا.نیازۆف لە ساڵی ١٩٩٧دا قوربان قولی کردە وەزیری تەندروستی و پاشانیش ھەر بە فەرمانی نیازۆف لە ساڵی ٢٠٠١ دابو بە جێگری سەرۆک وەزیران. دژوارترین ئەرکەکانی لە بواری چاکسازی دەگەڕێتەوە بۆ بەشی پزیشکی و تەندروستی ولەقۆناغی سەرەتایی ئەم چاکسازیەشدا زۆری نەمابو حکومەتی نیازۆف لەناو بچێ ▼قوربان قولی بێردی محمدۆف لەدایک بوی ١٩٥٧ ە و پێناچێت رکابەرێکی بەھێزی ھەبێت بۆسەرۆکایەتی وڵات. ▼
ڕێبەران:
== دانیشتوان ==
▲سەرۆک کۆمار : [[گوربانگولی بێردیموهادۆوبێردیموھادۆو|قوربان قولی بێردی محمدۆف]]
بەپێی ئامارەکانی ساڵی [[٢٠١٤]] ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی تورکمانستان ٥,٣٠٧,١٧١ کەس بووە کە دەکاتە ٠.٠٧ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٦ ساڵە. ھەروەھا ٥٠ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.<ref> {{بیرخستنەوەی وێب | سەردێڕ = Countries in the world (ranked by 2014 population)| ناونیشان = http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/ |ڕێکەوتی سەردان= ٥ی ئایاری ٢٠١٥ | بڵاوکەرەوە = ماڵپەڕی Worldometers |نووسەر = |زمان = ئینگلیسی}} </ref> ▼
▲قوربان قولی بێردی محەمەدۆفمحەممەدۆف دوای بە دەست ھێنانی رێژەڕێژە ٨٩%دەنگەکان،لە٨٩٪دەنگەکان، لە مانگی شوباتی٢٠٠٧شوباتی٢٠٠٧ وەک سەرۆک کۆماری تورکمانستان سوێندی یاسایی خوارد. لەم ھەڵبژاردنەدا شەش پاڵێوراو کە ھەمویان سەر بە پارتی دەسەڵاتدار،واتەدەسەڵاتدار، واتە پارتی دیموکراتیکی تورکمانستان بونبوون بەشداریان کرد ورێگە نەدرا سیاسەتمەدارە بەرھەڵستکارە دورخراوەکان بەشداری‌بەشداری تێدا بکەن.
▲کاربەدەستە حکومیەکانحکومییەکان باس لەوەدەکەن ٩٥%٩٥٪ لەدەنگدەرانی‌لەدەنگدەرانی ئەو وڵاتە بەشداری ھەڵبژاردنیان کردوە لە ساڵی‌ساڵی ٢٠٠٧دا،بەڵام٢٠٠٧دا، رێکخراوەکانیبەڵام ڕێکخراوەکانی لایەنگری ئازادی مافی‌مافی مرۆڤ ودیپلۆماتە رۆژئاواییەکانڕۆژاوایییەکان ئەم ھەڵبژاردنە بە ھەڵبژاردنێکی‌ھەڵبژاردنێکی نمایشی‌نمایشی وەسف دەکەن.
▲بێردی محەمەدۆفمحەممەدۆف وەک جێگری سەرۆک وەزیران لە دوای مردنی سەفر موراد نیازۆف لە مانگی کانونی‌کانوونی یەکەمی٢٠٠٦یەکەمی٢٠٠٦ دا بوبوو بەسەرکۆماری کاتیی ئەو وڵاتە. لەماوەی پانزەلەماوەی پازدە ساڵی دوای سەربەخۆیی تورکمانستاندا،سەفەرتورکمانستاندا، سەفەر موراد نیازۆف سەرجەم دەسەڵاتەکانی وڵاتی بۆ خۆی قۆرخ کردبو.
▲ھەڵبژاردنی قوربان قولی بێردی محەمەدۆفمحەممەدۆف بوە ھۆی سەرسورمانیسەرسوورمانی شارەزایانی بواری‌بواری سیاسی،چونکەسیاسی، چونکە بەپێی یاسای بنەڕەتی ئەو وڵاتە سەرکۆماری کاتی دەبێ بدرێتە سەرۆکی کۆمەڵی گەل. بەڵام ھەردوابەدوای مردنی نیازۆف سەرۆکی کۆمەلی گەل بەتاوانی کردەوەی نایاسایی دادگایی کرا و پۆستەکەی لێسەندرایەوە.
▲سەرۆک کۆماری نوێ بەڵێنی ئەوەی داوەدرێژە بەرێبازی نیازۆف بدات وھەندێ چاکسازی و گۆڕانکاری بێنێتە ئاراوە. لەوانە: ئاسانکاری‌ئاسانکاری لەبەردەم ئازادیی‌ئازادیی ئینتەرنێت و چاکسازی لە بواری پەروەردەو بارودۆخی خانەنشینەکان.
▲قوربان قولی بێردی محەمەدۆفمحەممەدۆف دوای‌دوای ماوەیەکی‌ماوەیەکی کورت کاتێ‌کاتێ کە جێی‌جێی خۆی‌خۆی لەسەر کورسییەکەی‌کورسییەکەی سەفەر موراد نیازۆف خۆش کرد،دەسەجێ‌کرد، دەسەجێ فەرمانێکی ساڵی پێشوی سەفەر موراد نیازۆفی ھەڵوەشاندەوە سەی‌بارەتسەیبارەت بە بیمەو بەو ھۆیەشەوە سەدھەزارکەس سودیان لە بیمەی خانەنشینی حکومی وەرگرت.
▲قوربان قولی بێردی محەمەدۆفمحەممەدۆف نەشتەرەگەرێکی‌نەشتەرەگەرێکی لێھاتوەو جاران دوکتۆری تایبەتی ددانی‌ددانی سەفەر موراد نیازۆف بوبوو کە بە تورکمانباشی‌تورکمانباشی دەناسرا. نیازۆف لە ساڵی ١٩٩٧دا قوربان قولی کردە وەزیری تەندروستی و پاشانیش ھەر بە فەرمانی نیازۆف لە ساڵی ٢٠٠١ دابو بە جێگری سەرۆک وەزیران. دژوارترین ئەرکەکانی لە بواری چاکسازی دەگەڕێتەوە بۆ بەشی پزیشکی و تەندروستی ولەقۆناغی سەرەتایی ئەم چاکسازیەشداچاکسازییەشدا زۆری نەمابو حکومەتیحکوومەتی نیازۆف لەناو بچێ
▲قوربان قولی بێردی محمدۆف لەدایک بوی ١٩٥٧ ە و پێناچێت رکابەرێکی‌ڕکابەرێکی بەھێزی‌بەھێزی ھەبێت بۆسەرۆکایەتی‌بۆسەرۆکایەتی وڵات.
== دانیشتووان ==
▲بەپێی ئامارەکانی ساڵی [[٢٠١٤]] ژمارەی دانیشتوانیدانیشتووانی وڵاتی تورکمانستان ٥,٣٠٧,١٧١ ٥٬٣٠٧٬١٧١ کەس بووە کە دەکاتە ٠.٠٧٠٫٠٧ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندیمامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٦ ساڵە. ھەروەھا ٥٠ لەسەدی دانیشتوانیدانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.<ref> {{بیرخستنەوەی وێب | سەردێڕ = Countries in the world (ranked by 2014 population)| ناونیشان = http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/ |ڕێکەوتی سەردان= ٥ی ئایاری ٢٠١٥ | بڵاوکەرەوە = ماڵپەڕی Worldometers |نووسەر = |زمان = ئینگلیسی}} </ref>
== ئایین ==
{{bar box
| title=ئایینەکان لە تورکمانستان <ref>{{Cite book|last=بەختیاری|first=سەعی|title=جوگرافیا|publisher=ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی|isbn=978-964-342-431-2|location=تاران}}</ref>
| titlebar=#ddd
| left1='''ئایینەکان'''
| float=left
| bars=
{{bar percent|ئیسلام (سوننە)|green|٩٤٫٠}}
{{bar percent|مەسیحی (ئۆرسۆدۆکس)|blue|٦٫٠}}}}
== بواری راگەیاندنڕاگەیاندن ==
راگەیاندنیڕاگەیاندنی تورکمانستان بەتەواوی لەلایەن دەسەڵاتەوە پاوان کراوە وکاربەدەستانی حکومی چاودێری راگەیاندنڕاگەیاندن وبڵاوکردنەوەی چاپەمەنیەکانچاپەمەنییەکان و رێبازڕێباز وسیاسەتەکانیان دەکەن. لە راپۆرتێکیڕاپۆرتێکی رێکخراویڕێکخراوی ئاسایش وھاوکاری ئەوروپائەورووپا کەلەساڵی ٢٠٠٢دا بڵاوکراوەتەوە ھاتوە:" «نەبونی ئازادی راگەیاندن لە تورکمانستان بەبەراورد لەگەڵ وڵاتانی دیکەدا بێ وێنەیە."»
ھەروەھا بەپێی راپۆرتێکیڕاپۆرتێکی پەیامنێرانی بێسنوریش سەفەر موراد نیازۆف سەرۆکی پێشوی ئەو وڵاتە راگەیاندنەکانیڕاگەیاندنەکانی کردبوە مینبەرێک بۆ پەسندانی‌پەسندانی خۆی‌خۆی.
چاپەمەنییەکان
چاپەمەنیەکان
•* نیتێرلێنی تورکمانستان-بە زمانی روسیڕوسی دەردەچێ‌دەردەچێ
•* تورکمانستان
•* وەتەن
•* گەلکەنیز-بڵاوکراوەی پارتی دەسەڵاتدار
•* تورکمان دونیاسی
•* عەداڵەت
•* ئەدەبیات وسانات (ھونەر)
لە تورکمانستان سێ کەناڵی‌کەناڵی تەلەفزیۆنی‌تەلەڤیزیۆنی حکومیی‌حکومیی ھەیە و دودوو کەناڵی‌کەناڵی رادیۆیی‌ڕادیۆیی حکومیش پەخش دەکەن. ئاژانسی‌ئاژانسی ھەواڵی‌ھەواڵی تورکمانستانیش لەوێ‌لەوێ کاردەکات کە ئەویش حکومییە. جگە لەوە ئاژانسی‌ئاژانسی ھەواڵی ئاسیای ناوەڕاست لەوێ‌لەوێ کاردەکات کە چالاکە نوسراوەی رەسمیڕەسمی کارکردنی لە ئەمریکا وەرگرتوە.
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
{{reflist}}
{{کۆڵکە}}
| 