حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
پێداچوونەوە هێنرایەوە 766505 لەلایەن AramBot (وتووێژ): ویکیپیدیا کۆگەیەک نییە بۆ بەستەرە دەرەکییەکان! ئەم وتارە بەو شێوەیەی ئێستای شیاوی قبوڵکردن نییە.
تاگەکان: توینکڵ لەجیاتیدانان پووچەڵکردنەوە
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Diagrojhelat.jpg|وێنۆک]]
{{خاوێنکردن}}
'''حیزبەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|رۆژهەڵاتی کوردستان]]''' بەو حیزب و ڕێکخراوە سیاسیانە دەگوترێ کە لە ناوخۆ یان لە دەرەوەی رۆژهەڵاتی کوردستان (''[[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ئێران]]'') خەباتی سیاسی و \یان چەکداری لە پێناو مافەکانی گەلی کورد لە ڕۆژهەڵات دەکەن. بە هۆی ئەوەی هەبوونی حیزبی سیاسی کوردی لە چوارچێوەی رژیمی ئێراندا رێگەی پێ نەدراوە، نزیک بە تەواوی حیزبە سیاسییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە دەرەوەی رژهەڵاتی کوردستان کار و چالاکی دەکەن و خەباتی خۆیان بە شێوەی نەهێنی لە نێو رۆژهەڵاتی کوردستان درێژە پێ دەدەن.<ref>http://www.rudaw.net/sorani/middleeast/iran/040120172 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170106204403/http://rudaw.net/sorani/middleeast/iran/040120172 |date= ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ }}</ref><ref name=":0">http://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/1307201624 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161018020347/http://rudaw.net/sorani/kurdistan/1307201624 |date=١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ }}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.politiste.com|title=بە لاڕێدا چوونی دۆزی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان|last=|first=|date=|website=politiste.com|publisher=|access-date=14/11/2018|ڕێکەوتی ئەرشیڤ=١٩ی شوباتی ٢٠١٩|ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20190219190600/http://politiste.com/|بەستەری شکاو=yes}}</ref>
[[پەڕگە:لۆگۆ حیزبەکانی ڕۆژهەڵات.jpg|alt=حیزبەکانی ڕۆژهەڵات|وێنۆک|[https://www.rojikurd.net/%d8%ad%db%8c%d8%b2%d8%a8%db%95%da%a9%d8%a7%d9%86%db%8c-%da%95%db%86%da%98%da%be%db%95%da%b5%d8%a7%d8%aa%db%8c-%da%a9%d9%88%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86/ حیزبەکانی ڕۆژهەڵات]]]
 
== حیزب،ناوی ڕێکخراوەحیزبەکانی و پارتە سیاسییەکانی ڕۆژھەڵاتیرۆژهەڵاتی کوردستان ==
* [[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دێموکراتی کورستان (حدک)]]
حیزبەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] بەو [[حیزب]] و [[ڕێکخراوە]] سیاسیانە دەگوترێ کە لە ناوخۆ یان لە دەرەوەی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] (''[[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ئێران]]'') خەباتی [[سیاسی]] و یان [[چەکداری]] لە پێناو مافەکانی گەلی [[کورد]] لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژھەڵات]] دەکەن. بەھۆی ئەوەی ھەبوونی [[حیزبی سیاسی]] کوردی لە چوارچێوەی ڕژیمی [[ئێران]]<nowiki/>دا ڕێگەی پێ نەدراوە، نزیک بە تەواوی حیزبە سیاسییەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] لە دەرەوەی ڕژھەڵاتی کوردستان کار و چالاکی دەکەن و خەباتی خۆیان بە شێوەی نەھێنی لە نێو ڕۆژھەڵاتی کوردستان درێژە پێ دەدەن.<ref>http://www.rudaw.net/sorani/middleeast/iran/040120172 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170106204403/http://rudaw.net/sorani/middleeast/iran/040120172|date=٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧}}</ref><ref name=":0">http://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/1307201624 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161018020347/http://rudaw.net/sorani/kurdistan/1307201624|date=١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=|date=|title=بە لاڕێدا چوونی دۆزی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان|url=http://www.politiste.com|access-date=14/11/2018|website=politiste.com|publisher=|ڕێکەوتی ئەرشیڤ=١٩ی شوباتی ٢٠١٩|ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20190219190600/http://politiste.com/|بەستەری شکاو=yes}}</ref>
* [[کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان]]
 
* [[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران]]
 
* [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران|حیزبی دێموکراتی کورستانی ئێران (حدکا)]]
ڕێکخراوە و [[پارتە سیاسییەکان]] یان چەکدارییەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] بریتین لە:<ref>{{بیرخستنەوەی وێب|ناونیشان=https://www.kurdistanpost.nu/?mod=news&id=87823&eid=85059|سەردێڕ=حیزب، ڕێکخراوە و پارتە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان|بڵاوکەرەوە=کوردستانپۆست|ڕێکەوت=١١ی ئایاری ٢٠٢٠|ڕێکەوتی سەردان=١٩ی نیسانی ٢٠٢٢}}</ref><ref>https://www.kurdhsk.com/</ref><ref>https://www.kurdipedia.org/default.aspx?q=20200507111150383789</ref>
===* [[حیزبیکۆمەڵەی دێموکراتیشۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران|حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران، حدکا]] ===
* [[کۆمەڵە|کۆمەڵە ڕێکخراوی حیزبی کۆمۆنیستی کوردستانی ئێران]]
لێپرسراوی گشتی [[حدکا]]: [[مستەفا ھیجری]]
* [[پارتی ئازادیی کوردستان|پارتی ئازادی کوردستان]]
 
* بزوتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان
- [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]] لە [[٢٥ی گەلاوێژ]]<nowiki/>ی ساڵی ١٣٢٤ی ھەتاوی لەسەر بناغەی کۆمەڵەی [[کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان|ژێ کاف]] دامەزرا، ڕێبەر و سەرکردەکانی حدکا بریتی بوون لە:
* [[پارتی سەربەستیی ڕۆژهەڵاتی کوردستان]]
 
* [[پارتی سەربەستیی کوردستان]]
- [[قازی محەممەد|پێشەوا قازی محەممەد]] کە لەلایەن ڕژیمی پاشایەتی لە ڕۆژی [[١٠ی خاکەلێوە]]<nowiki/>ی ساڵی ١٣٢٦ی ھەتاوی لە سێدراە درا.
*[[پارتی ژیانی ئازادی کوردستان|پژاک]] ـ [[پارتی ژیانی ئازادی کوردستان]]
 
*یەکیەتیی شۆڕشگێڕانی کوردستان (لەگەڵ پارتی ئازادی کوردستان تێکەڵ بوونەوە)
- شەھید [[ﻋﻪﺑﺪوڵڵا ﺋﯿﺴﺤﺎﻗﯽ|ئەحمەد تۆفیق]] کە گومان لەسەر چۆنییەتی شەھید بوونی ھەیە.
* بزووتنەوەی هیوا
 
- شەھید د. [[عەبدولڕەحمان قاسملوو|عەبدوڕڕەحمان قاسملوو]] کە ڕێکەوتی [[٢٢ی پووشپەڕ]]<nowiki/>ی ساڵی ١٣٦٨ی ھەتاوی لەسەر مێزی وتووێژ و دانوستان بە مەبەستی چارەسەرکردنی پرسی کورد لە [[ئێران]] لەلایەن ڕژیمی تارانەوە لە [[نەمسا|ڤییەنی پایتەختی ئۆتریش]] تیرۆر کرا.
 
شەھید د، [[سادق شەرەفکەندی|سادق شەڕەفکەندی]] کە بۆ کۆبوونەوە سەردانی [[بەرلین|بێرلینی ئاڵمانی]] کردبووە لە [[تێرۆری میکۆنۆس|ڕێستوورانی میکۆنۆس]] لەلایەن تیرۆریستانی [[کۆماری ئیسلامیی ئێران|کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە]] تیرۆر کرا.
 
حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بۆ دامەزرانی سیستمێکی دێموکرات و [[فێدراڵیزم|فیدراڵ]] لە ئێران خەبات دەکا و خۆی وەک پارتێکی کوردستانی و ئێرانی پێناسە دەکا.
 
دروشم: پێکھێنان و دامەزرانی حکوومەتێکی دێموکرات و فیدراڵ بۆ سەرجەم [[نەتەوەکانی ئێران]] و ھەروەھا پێکھێنانی کۆمەڵگایەکی دێموکرات و [[سۆشیالیزم|سوسیالیستی]] بۆ [[کوردستان]]
 
ماڵپەڕ [https://kurdistanmedia.com/ kurdistanmedia.com]
 
=== [[حیزبی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] ===
سکرتێری گشتی: [[عەبدوڵڵا موھتەدی]]
 
کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران حیزبێکی سیاسیی [[چەپی سیاسی|چەپی]] ڕۆژھەڵاتی کوردستانە.
 
ڕێکەوتی ٢٦ی ڕێبەندانی ١٣٥٧ی ھەتاوی چالاکی ئاشکرای خۆی لە تۆی ڕاگەیاندنێک ڕوو لە خەڵکی کوردستان، لەژێر ناوی کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران دەستپێکرد.
 
ئەو حیزبە ساڵی ٢٠٠٠ لە کۆمەڵە، [[حیزبی کۆمۆنیستی ئێران|ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران]] جیا بۆوە.
 
کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران بۆ بە دەستھێنانی مافی [[کرێکاران و ڕەنجدەرانی کوردستان]] و ھەروەھا مافی نەتەوایەتیی گەلی کورد لە کوردستانی ئێران خەبات دەکا.
 
کۆمەڵە تا ئێستا چەندین جار تووشی لێکدابڕان و ئینشعاب هاتووە و [[کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان]] بە ڕێبەریی [https://www.kurdipedia.org/default.aspx?q=20081216094954774&lng=21 عومەر ئیلخانیزادە] دوایین جیابوونەوە لە کۆمەڵە بووە.
 
کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران بۆ دامەزرانی سیستمێکی دێموکرات و [[فێدراڵیزم|فیدراڵ]] لە ئێران خەبات دەکا و خۆی وەک پارتێکی کوردستانی و ئێرانی پێناسە دەکا.
 
دروشم: پێکھێنان و دامەزرانی حکوومەتێکی دێموکرات و فیدراڵ بۆ سەرجەم نەتەوەکانی ئێران و ھەروەھا پێکھێنانی کۆمەڵگایەکی [[دیموکراسی|دێموکرات]] و [[سۆشیالیزم|سوسیالیستی]] بۆ [[کوردستان]].
 
ماڵپەڕ http://www.komala.org/
 
=== [[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دێموکراتی کوردستان، حدک]] ===
سکرتێری گشتی: [[خالید عەزیزی|خالد عەزیزی]]
 
حیزبی دێموکراتی کوردستان لە ٢٥ی گەلاوێژی ساڵی ١٣٢٤ی ھەتاوی لەسەر بناغەی کۆمەڵەی [[کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان|ژێ کاف]] دامەزراوە و دێسامبری ساڵی ٢٠٠٦ لە [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران|حدکا]] جیا بووەتەوە.
 
[[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دیموکراتی کوردستان]]، حیزبێکی ڕزگاریخوازی نەتەوەیی و دێموکراتە، کە وڵاتپارێزان و ئازادیخوازانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] لە ڕیزەکانی خۆی دا کۆ دەکاتەوە.
 
[[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حدک]] حیزبێکی [[سێکۆلاریزم|سێکولارە]] و بروای بە جیایی دین لە دەسەڵاتی سیاسی ھەیە.
 
ئامانجی حیزبی دێموکراتی کوردستان وەدیھێنانی [[مافی دیاریکردنی چارەنووس|مافی دیاریکردنی چارەنووسی]] [[نەتەوەی کورد]] لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|رۆژهەڵاتی کوردستانە]].
 
دروشمی ستراتیژیکی حیزبی دێموکراتی کوردستان دامەزراندنی [[کۆماری کوردستان]] لە چوارچێوەی ئێرانێکی دێموکراتیکی [[فێدراڵیزم|فیدڕاڵ]]<nowiki/>دایە.
 
خۆی وەک پارتێکی کوردستانی و ئێرانی پێناسە دەکا.
 
ماڵپەڕ https://kurdistanukurd.com/
 
=== [[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران]] ===
سکرتێری گشتی: [[بابەشێخ حوسێنی|کاک بابە شێخ حوسێنی]]
 
[[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران]] یەکێکە لە ھیزە ناسراوەکانی کوردستانی ئێران کە لە ساڵی (١٣٥٩)ی ھەتاوی لەسەر دەستی [[شێخ جەلال حوسێنی|مامۆستا شیخ جەلال حسێنی]] دامەزرا.
 
سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران دەستەبەرکرانی [[مافی دیاریکردنی چارەنووسی]] پێ پەسەندە، بەڵام لە ئێستادا دەستەبەرکرانی [[خودموختاری]] لەچوارچێوەی ئێرانێکی [[دیموکراتیک]] و [[حکوومەتی پارڵمانی|پارڵمانی]] بە ڕەوا دەزانێ.
 
[[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران|سازمانی خەباتی کوردستان]]، باوەڕی وایە کە ئایینی پیرۆزی ئیسلام وەک یەکێک لە سەرچاوەکانی [[یاسا|قانوون]] دانان کەڵکی لێ وەرگیرێ و دەبێ مافی ئەدیان و بیروبۆچوونەکانی دیکە لە کوردستان لە بەرچاو بگیرێ.
 
سازمانی خەبات لە [[ڕێکخراوەی موجاھیدینی خەلقی ئێران|شووڕای میللی موقاومەت]] دایە و لە [[ڕێکخراوەی موجاھیدینی خەلقی ئێران|ڕیکخراوی موجاھیدین]] نزیکە.
 
[[دروشم]]<nowiki/>ی ڕووخانی ڕژیم یەکێک لە دروشمە سەرەکی و نەگۆڕەکانی سازمانی خەباتە.
 
جارێک تووشی ئینشعاب هاتووە و [[ڕێکخراوەی خەباتی شۆڕشگێڕی کوردستان|ڕێکخراوی خەباتی شۆڕشگێڕی کوردستانی]] لێ جیا بۆتەوە.
 
ئامانج: دامەزراندنی حکوومەتێکی ھەڵبژێردراو، [[خودموختار]] و [[دیموکراتیک]] و [[پەرلەمان|پارلمانی]] لە [[کوردستانی ئێران]].
 
دروشم :تا ستەمم لەسەرە رِێی خەباتم لەسەرە (پەژار)
 
ماڵپەڕ http://www.sazmanixebat.org/
 
=== [[پارتی ئازادیی کوردستان|پارتی ئازادیی کوردستان (پاک)]] ===
فەرماندەی گشتی: [[حوسێن یەزدانپەنا]]
 
[[پارتی ئازادیی کوردستان]] کە لە ساڵی ١٩٩١ تا کۆنگرەی یەکەمی بە ناوی [[یەکیەتی شۆڕشگێڕان|یەکێتی شۆڕشگێڕانی کوردستانەوە]] لە خەبات دابووە ، درێژەدەری تێکۆشانی ڕابردووی نەتەوەکەمانە بۆ ئازادیی و سەربەخۆیی کوردستان تێدەکۆشێ.
 
[[پارتی ئازادیی کوردستان]] ڕاماڵینی سەر لەبەری ھێز و دامودەزگای [[دەوڵەتی ئێران]] لە [[کوردستان]] و وەدیھێنانی سەرەوەریی نەتەوەیی و ڕاگەیاندنی [[کۆماری کوردستان]] و داگرتنی ئاڵای داگیرکەر و ھەڵکردنی [[ئاڵای کوردستان]] لە ھەموو خاکی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] بە ئەرکی سەرەکی و لە پێشی خۆی دادەنێ.
 
[[پارتی ئازادیی کوردستان]] لەسەر دامەزراندنی [[بەریەکی یەکگرتووی کوردستانی]] لەسەر بنەمای وەدەسھێنانی [[مافی دیاریی کردنی چارەنووس|مافی دیاری کردنی چارەنووس]] لە ڕێگای [[ڕێفراندۆم|ڕێفراندۆمێکی گشتیی]] ئازادەوە، پێداگرە.
 
لە [[پارتی دیموکراتی کوردستان|پارتی دێموکراتی کوردستان]] نزیکە و ھەندێ لایەن بە لقێک لە پارتی بۆ ڕۆژھەڵاتی کوردستانی دەزانن.
 
دروشم: لەپێناو دامەزراندنەوەی [[کۆماری کوردستان]]
 
ماڵپەڕ: https://www.pazadik.net/
 
=== [[کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان]] ===
سکرتێری گشتی: [[عومەر ئیلخانی زادە]]
 
ڕێکەوتی ٢٦ی ڕێبەندانی ١٣٥٧ی ھەتاوی چالاکی ئاشکرای خۆی لە تۆی ڕاگەیاندنێک ڕوو لە خەڵکی کوردستان، لەژێر ناوی [[کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی]]
 
[[کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران|ئێران]] دەستپێکرد.
 
ئەم حیزبە لە ئینشعاب لە [[کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] پێکھاتووە.
 
بۆ بە دەستھێنانی [[مافی کرێکارانی کوردستان]] و ھەروەھا مافی نەتەوایەتیی گەلی کورد لە [[کوردستانی ئێران]] خەبات دەکا بۆ دامەزرانی سیستمێکی [[دێموکرات]] و [[فێدراڵیزم|فیدراڵ]] لە [[ئێران]] خەبات دەکا و خۆی وەک [[پارتێکی کوردستانی]] و ئێرانی پێناسە دەکا.
 
[[کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان]] حیزبێکی سیاسیی [[چەپی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە]].
 
ئامانج: ڕوخاندنی [[کۆماری ئیسلامی ئێران|ڕژیمی کۆنەپەرەستی ئیسلامی ئێران]] و بەدیھێنانی [[عەداڵەت]] و [[یەکسانیی جێندەری|یەکسانی]] و [[بەرابەری]] [[دادپەروەری]] بۆ [[کوردستان]]
 
ئیدئۆلۆژی: [[سۆشیالیزم|سۆسیالیزم]]
 
ماڵپەڕ http://www.komala.com/
 
=== [[بزووتنەوەی سەربەخۆیی خوازانی کورستان]] ===
سەرۆکی گشتی: [[جەماڵ پوورکەریم]]
 
[https://www.rojikurd.net/%D9%BE%DB%8E%DA%95%DB%95%D9%88-%D9%88-%D9%BE%DA%95%DB%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D9%88%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C-%D8%B3%DB%95%D8%B1%D8%A8%DB%95%D8%AE%DB%86%DB%8C/ بزووتنەوەی سەربەخۆییخوازانی کورستان]، گۆڕەپانی خەباتەکەی لە چوارچێوە و [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|جوگڕافیای ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] دایە و لەژێر دروشمی [[ئازادی]] و [[سەربەخۆیی]] بۆ [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژهەڵاتی کوردستانی]] داگیرکراو لەلایەن [[ئێران]]<nowiki/>ەوە، خەبات دەکا.
 
لە ڕوانگەی [[مافی دیاریکردنی چارەنووس]]، وەک مافێکی نێونەتەوەیی ھەوڵ بۆ سڕینەوە و وەدەرنانی داگیرکەر دەدا و ئامانجی سەرەکی گەیشتنە بە [[سەربەخۆیی کوردستان]].
 
بۆ گەیشتن بە [[سەربەخۆیی]] و دامەزراندنی [[دەوڵەتی کوردستان]] لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژھەڵات]]، ھەموو شێوەکانی [[خەبات]] لە [[بەرگری مەدەنییەوە]] تا [[بەرگری چەکدارانە]] بە مافی ڕەوا و بێ ئەملاو ئەولای [[بزووتنەوەی ڕزگاریخوازیی کوردستان]] دەزانێ و ھەوڵی بۆ دەدا.
 
[[بزووتنەوەی سەربەخۆییخوازانی کورستان]] باوەڕی بە جوگڕافیایەک بە ناوی [[ئێران]] نییە و لەو باوەڕە دایە کە ئەو جوگڕافیایە دەستکردە و لەسەر خاکی نەتەوەکانی دیکە بنیات نراوە و ھەروەھا نەتەوەیەک بە ناوی ئێرانی، بێ مانایە و تەنیا بە مەبەستی سڕینەوەی شوناسی نەتەوەیی [[نەتەوەکانی غەیرە فارس]] ساز کراوە.
 
[[بزووتنەوەی سەربەخۆییخوازانی کوردستان]] بۆ ئەو خاکە خەبات دەکا کە لەلایەن ئێرانەوە داگیرکراوە و بریتییە لە ئوستانەکانی [[ئیلام]]، [[کرماشان]]، [[سنە]]، [[ورمێ]]، [[پارێزگای لوڕستان|لوڕستان]] و [[چوار مەحاڵی بەختیاری]] و بەشێک لە [[پارێزگای خۆراسانی باکوور|خوراسانی باکوور]] و شاری [[کرماشان]] وەک [[پایتەختی دەوڵەتی کوردستان]] پێشنیار دەکا.
 
لە ڕۆژی ٩ی جەنیوەری ٢٠٢٢ لە گەڵ سێ حیزب و لایەنی دیکە هاوپەیمانیەکیان لە ژێر ناوی [https://www.kurdhsk.com/ هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان] پێکهێنا.
 
ماڵپەڕ https://www.kurdnation.com/
 
https://www.rojikurd.net/
 
https://bsk.kurdhsk.com/
 
=== [[کۆمەڵە ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران|کۆمەڵە، ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران]] ===
دەبیری یەکەم: [[برایم عەلیزادە|سەید برایم عەلیزادە]]
 
[[کۆمەڵە ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران|کۆمەڵە]]، ڕێکخراوی کوردستانی [[حیزبی کۆمۆنیستی ئێران|حیزبی کۆمۆنیستی ئێرانە]] و لە ڕاستیدا لقی چەکداریی ئەو ڕێکخراوەیە و ساڵی ١٩٦٧ دامەزراوە.
 
باوەڕی بە [[فێدراڵیزم|سیستمی فیدراڵی]] و مانەوە لە چوارچێوەی [[ئێران]] دا ھەیە.
 
لە کۆمەڵە دا چەندین جیابوونەوە ڕوویداوە
 
مێژوو: دامەزرێنەرانی سەرەکیی کۆمەڵە بریتی بوون لە سێ گەنجی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، [[چاوە]] (کوڕی ئیمامی جومعەی مەریوان) و [[فوئاد مستەفاسوڵتانی|فواد مستەفاسوڵتانی]] (کوڕی خانی ئاڵمانە) و [[سدیق کەمانگەر|سدێق کەمانگەر]] (مالکێکی کامیارانی) بوون.
 
تا ساڵی ١٩٧٨ ژمارەی ئەندامەکانی ئەم لایەنە گەشتبوو بە ٤٨ کەس لە [[مەریوان]] و ١٠٠ کەس لە [[سنە]].
 
ئەم گرووپە خۆیان بە ناوی [[شیرین بەھارە]] بە بیروڕای [[مائۆیستی|مائۆئیستی]] دەناساند.
 
لە [[سەقز]]، [[محەممەد حوسێن کەریمی|محەممەدحسێن کەریمی]] ڕێکخراوێکی بە ناوی [[یەکێتی جووتیاران]] دامەزراند کە لەگەڵ ئایینییەکان و بنەماڵەی شێخەکان پێوەندییەکی باشی بوو.
 
بنەماڵەی حسێنی کە [[عێزەدین حوسێنی|شێخ عیزەدین حسێنی]] (ئیمامی جومعەی [[مەھاباد]]) و [[شێخ جەلال حوسێنی|شێخ جەلال حسێنی]] (لە [[بانە]]) لە گەورەکانیان بوون دوای کوژرانی [[محەممەد حوسێن کەریمی|محەممەدحسێن کەریمی]] لە ٢٦ی ڕێبەندانی ١٣٥٧ لە [[پادگانی سەقز]] بوون بە کەسایەتییە سەرەکییەکانی ئەم ڕێکخراوە.
 
[[شێخ عیزەدین حسێنی|شێخ عیزەدین]] بوو بە ڕێبەری ئەم ڕەوتە.
 
لە یەکگرتنەوەی سێ گرووپی [[ڕێکخراوی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشان]] و [[شیرین بەھارە]] و [[یەکێتی جووتیاران]] لە ساڵی ١٩٧٩ دا (١٣٥٧) حیزبی [[کۆمەڵە]] بە ڕێبەریی [[شێخ عیزەدین حسێنی]] دامەزرا.
 
ئایدۆلۆژیا: [[کۆمۆنیزم]]، [[مارکسیزم]]
 
ماڵپەر https://komalah.org/
 
=== [[ڕێکخراوی یاری کورد و یارسان]] ===
ڕێبەری گشتی: [[عەلی فەزڵی کەواڵی]]
 
ڕێکخراوی [https://yarikurd.kurdhsk.com/ یاری کورد] ساڵی ٢٠١٠ لەلایەن کۆمەڵێک لە چالاکانی سیاسیی [[یارسان|یارسانی]]<nowiki/>یەوە بە مەبەستی داکۆکی و پشتیوانی لە [[ئایینی یارسان]] و وەستانەوە بەدژی ئەو زوڵم و زۆرانەی لەلایەن ڕژیمی ئێرانەوە دەرحەق بەو کەمینە ئایینە دەکرێ، دامەزراوە.
 
ئەو ڕێکخراوەیە، ڕێکخراوێکی [[ئایین|ئایینی]] و [[ناسیۆنالیزم|نەتەوەیییە]] و لەو باوەڕە دایە کە گەلی [[کورد]] و ئایینی یاری دوو شتی لێک گرێدراون و لێک جیا نین.
 
[[یاری کورد]] باوەڕی بە [[سەربەخۆیی]] گەلی کورد ھەیە و لەو باوەڕە دایە کە [[ئایینی یاری]] ئایینێکی بە ڕەچەڵەک کوردییە.
 
[[ڕژیمی ئێران]] جیا لەوەی دان بە ئایینی یاری دا نانێ، چالاکان و باوەڕمەندانی ئەو ئایینە [[بەندیخانەی ئەوین|زیندانی]]، [[شکەنجە]] و [[سێدارە|ئێعدام]] دەکا.
 
ئایینی یاری یەکێکە لە ئایینە پیرۆزەکانی گەلی کورد
 
ماڵپەر<nowiki/>https://yarikurd.kurdhsk.com/
 
=== [[ڕێکخراوی کوردی کورمانجی خۆراسان|ڕێ]]<nowiki/>[[ڕێکخراوی کوردی کورمانجی خۆراسان|کخراوی کوردی کورمانجی خۆراسان]] ===
وتە بێژ و سکرتێری گشتی: [[ئافراسیاب شکوفتە]]
 
ڕێکخراوی کوردی [[کورمانجی خۆراسان]]، ساڵی ٢٠٠٩ دەستی بە چالاکی کرد.
 
سەرەتا وەک ڕێکخراوێکی فەرھەنگی خۆی پێناسە کرد و زیاتر کاری [[کلتووری کوردی|کلتووری]] بەڕێوە دەبرد، لە [[کۆنگرەی نەتەوەکانی ئێرانی فیدراڵ]] دا کرا بە ئەندام و چالاکیی سیاسی دەستپیکرد.
 
باوەڕی بەمانەوەیە لە چوارچێوەی [[ئێران]] و دامەزرانی سیستمیکی [[فێدراڵیزم|فیدراڵ]] بۆ [[کوردانی خۆراسان|کوردەکانی خۆراسان]].
 
ناوەند و بنکەی سەرەکییەکەی لە وڵاتی [[بەریتانیای مەزن|بریتانیایە]].
 
[[پارێزگای خۆراسانی باکوور|کوردەکانی کورمانجی خۆراسان]] لە شار و گوندەکانی سەر بە باکووری [[پارێزگای خۆراسانی ڕەزەوی|خوراسانی ڕەزەوی]] و [[خۆراسانی باکوور|خوراسانی باکوور]] نیشتەجێن.
 
شارە گرینگەکانی [[قووچان کورد|قووچان]]، [[نەیشابوور]]، [[شیرڤان (شارستان)|شیروان]]، [[بوجنوورد|بجنوورد]]، [[ئێسفەرایێن|ئەسفەراین]]، [[فارووج خوراسان|فارووج]]، [[ئاشخانە خوراسان|ئاشخانە]]، [[چناران شار|چناران]]، [[کەلات شار|کەلات]] و [[دەرگەز شار|دەرگەز]]، شوێنی نیشتەجێ بووونی [[کوردەکانی خوراسان|کوردەکانی خوراسانە]].
 
لە گەورەترین تایفەکانی [[کوردانی خۆراسان|کوردانی خوراسان]] دەکرێ ئاماژە بە [[تووپکانلوو]]، [[قارەمانلوو عەشیرە|قارەمانلوو]]، [[زەفەرئانلوو]]، [[بیچرانلوو]]، [[ئیزانلوو]]، [[قاچکانلوو]]، [[شادلوویی]]، [[ئیسماعیلی عەشیرە|ئیسماعیلی]] و [[ڕەجەبیان]] و … بکەین.
 
ماڵپەڕ<nowiki/>https://kurmanj.org/
 
=== [[پارتی سەربەستیی ڕۆژھەڵاتی کوردستان|پارتی سەربەستیی کوردستان]] ===
سەرۆکی گشتی: [[عارف باوەجانی]]
 
لە ٢٨ی ڕێبەندانی ٢٧٠٥ی کوردی و ١٧ی شوباتی ٢٠٠٦ زایینی، وەک پارتێکی [[ناسیۆنالیزم|نەتەوەیی]] و [[سەربەخۆخوازی کوردستانی]]، دامەزراوە وھەوڵ بۆ پێکھێنانی [[دەوڵەتێکی سەربەخۆ]] و دیمۆکرات لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] دەدا.
 
[[پارتی سەربەستیی کوردستان]]" [[نیشتمانی کورد]] بە ھەموو پارچەکانییەوە بە یەک وڵات و نەتەوەی کوردیش بە یەک نەتەوە دەناسێ، ئەو سنوورانەش کە خراونەتە نێوان بەشەکانی [[کوردستان]] و بە ڕواڵەت لەتیان کردووە، بە دەستکردی داگیرکەر وسنووری زۆرەملییان دادەنێ و بە ڕەسمییەتیان ناناسێت، بەڵام لەم ھەلومەرجە ناسکەدا، [[پارتی سەربەستیی کوردستان|پاڕتی سەربەستیی کوردستان]] بەپێێ چەندین ھەڵسەنگاندنی [[ڕامیاری]] ([[سیاسەت|سیاسی]]) وستراتیژیکی ڕۆژ لە ناوچەکەدا، خەبات وتێکۆشانی ئێستای تەرخان دەکات بۆ بەشی داگیرکراوی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]، واتە کوردستانی بندەستی ڕێژیمی ئێران.
 
[[پارتی سەربەستیی کوردستان]]، بەگوێرەی توانا لە تێکۆشانی ھەموو بەشەکانی داگیرکراوی کوردستان پشتیوانی دەکات.
 
پارتی سەربەستیی کوردستان لە جووڵانەوەی شۆڕشگێڕی و دیمۆکراتیکی و ئازادیخوازیی سەرانسەری گەلانی بندەستی ئێران پشتیوانی دەکات.
 
پارتی سەربەستی کوردستان ماوەی ١٤ ساڵە لە لایەن سەرۆکی گشتی ئەو پارتە عارف باوەجانی بەڕێوە دەچێ.
 
جارێک تووشی ئینشعاب هاتووە و سێ کەس لە هاوڕێیانی ڕێبەری لەو پارتە جیا بوونەوە و پارتێکی نوێیان بە ناوی پارتی سەربەستی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دامەزراند.
 
ماڵپەڕ https://www.psk2006.org/kurdish/
 
=== [[پارتی ژیانی ئازادی کوردستان|پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)]] ===
ھاوسەرۆکەکان: [[سیامەند موعینی]] و [[زیلان ڤەژین]]
 
[[پارتی ژیانی ئازادی کوردستان]] ([[پژاک]]) حیزبێکی سیاسیی چەپگەرایی [[عەبدوڵڵا ئۆجەلان|ئاپۆ]]<nowiki/>یستە کە ساڵی ٢٠٠٤ دامەزراوە و لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژھەڵاتی کوردستاندا]] چالاکی دەکا.
 
[[پژاک]] ئەندامی [[کۆنفیدراسیۆنی دیموکراتیی کوردستان|کۆنفیدراسیۆنی دیموکراتیی کوردستانە]] ([[کۆما جڤاکێن کوردستان|کۆما چڤاکێن کورستان]] - [[کۆما جڤاکێن کوردستان|KCK]])، کە ھاوپەیمانێتییەکی گرووپە [[ئاپۆیستە کوردەکانە]].
 
پژاک لقی [[پارتی کرێکارانی کوردستان|پەکەکە]] یە بۆ [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|کوردستانی ڕۆژھەڵات]] و بۆ خۆی خاوەن [[سەربەخۆیی]] سیاسی نییە لە بڕیاردان دا.
 
ھەر بەم ھۆیەوە ھیچ کام لە [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران|حیزبەکانی ڕۆژھەڵات]] بە ڕەسمی ناناسن و تەنانەت پێوەندییەکانیان تەنیا لەگەڵ [[پەکەکە]] چر کردووەتەوە و کەمتر لایەنێک ھەیە کە لەگەڵ [[پژاک]] دانیشتن و کۆبوونەوە بگرێ.
 
باوەڕی بە [[کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیک]] ھەیە و لەسەر بناغەی [[ئاپۆیزم]] و [[سۆشیالیزم|سوسیالیزم]] دامەزراوە
 
ماڵپەر https://pjak.eu/
 
=== [[بزووتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژھەلاتی کوردستان]] ===
سکرتێری گشتی: [[مستەفا شەمامی]]
 
بنەمای فیکری و فەلسەفییەکانی بزووتنەوە، لەسەرئەم خاڵانە دامەزراوە:
 
[[ئازادیی و عەداڵەت]]، / [[کۆمارییەت و دەسەڵاتی خەڵک]]/ [[گەشەسەندن و ئاڵوگۆڕە کۆمەڵایەتییەکان]] / [[ئاشتی و ئاسایش]]، و [[ھاۆژینی بەئاشتی]].
 
ئامانجی ئیستراتیژیکی بزووتنەوە: دەستەبەرکردنی [[سەروەری سیاسی]] و [[ناسیۆنالیزم|نەتەوەیی]]، واتە دابینکردنی مافی دەسەڵاتی سیاسیی بۆ نەتەوەکەمان لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|رۆژھەڵاتی کوردستان]]، بەئامانجی ئیستراتیژیکی بزووتنەوە پێناسەدەکرێ.
 
ئەو مافە لەسەر بنچینەو بناخەی «[[مافی دیاریکردنی چارەی خۆنووسین]]، لە شکلی موومکینی خۆێدا» و لەچوارچێوەی [[ڕێئالیزمی سیاسی]] و ھەلومەرجی سەردەم چەقدەبەستێ.
 
(مەبەست لە شکڵی موومکین و گونجاوی [[ئۆتۆنۆمی|مافی دیاریکردنی چارەنووس]]، قۆستنەوەی دەرفەت و ھەلومەرجی گونجاوە، بەچەشنێک کە ڕەخسێنەری دەستەبەربوونی [[مافی چارەی خۆنووسین]] لە یەکێک لەو چوار شێوازانەدا دەبێ، کە ھەرکامیان بەگوێرەی ھەلوومەرجی سەردەم، شکلێک لە سەروەری سیاسی و ئاست و ڕادەی دەسەلاتی [[خۆبەرێوەبەری گەلان]] تاریف و پێناسە دەکەن.
 
ئەو چوار شێوازە بریتین لە: ١. [[خودگەردانی]] ٢. [[ئۆتۆنۆمی|ئوتۆنۆمی]]. ٣. [[فێدراڵیزم|فێدراڵی]]. ٤. [[سەربەخۆیی]] .
 
بزووتنەوە باوەڕی بە [[وتووێژ و دانوستان]] و مانەوە لە چوارچێوەی [[کۆماری ئیسلامیی ئێران|سیستمی دەسەڵاتدارێتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران]] ھەیە و لەو پێوەندییە دا و گومان لەسەر ئەوەی کە ھاوکاریی [[ڕژیمی ئێران]] دەکا لە [[باشووری کوردستان]] بۆ ماوەیەک سکرتیر و بەرپرسی بزووتنەوە لە دەستبەسەری دابوو.
 
ماڵپەڕ http://www.komarixwaz.com/ku/
 
=== [[ڕێکخریاێ دەموکراتیک یارسان]] ===
وتە بێژ: [[ئەمیر سەلیمی]]
 
ڕێکخراوی دێموکراتیکی یارسان ڕێکخراوێکی سیاسیی سەربەخۆیە و داکۆکی لە مافی سیاسی و کۆمەڵایەتیی خاڵکانی [[یارسان|یارسانی]] لە [[ئێران]] و [[عێراق|عێڕاق]] دەکا.
 
دروشمی ئەو ڕێکخراوە: [[ئازادی]]، [[یەکسانیی جێندەری|یەکسانی]]، [[ئاڕمانی یارسانی]] یە.
 
ساڵی ٢٠٠٧ دامەزراوە و باوەڕی بە [[پلۆرالیسم|پلۆرالیسمی سیاسی]] و دامەزرانی نیزامێکی [[سێکۆلاریزم|سێکۆلار]] و [[دێموکرات]] لە [[ئێران]] دا ھەیە.
 
ئامانجەکانی ئەو ڕێکخراوە لە ١٢ بەند و ماددە گونجێندراوە کە بریتین لە: بەڕێوەبردنی [[مافەکانی مرۆڤ|بڕیارنامەکانی مافی مرۆڤی جیھانی]]، بەڕیوەبردن و ئیدارە کردنی [[ناوچە ئیتنیکییەکان]] لەلایەن خەڵکی ئەو ناوچانەوە، [[سێکۆلاریزم|جیایی دین و دەوڵەت]] و نەبوونی ئایینیک وەک ئایینی ڕەسمی، خوێندن بە ز[[زمانی زگماکی|مانی زگماکی]] و ھەروەھا بوونی نوێنەرانی [[یارسان|یارسانی]] لە پارلمانی یاسا دانەر و …
 
ئەو ڕێکخراوە بە شێوەی ئاشتیخوازانە و پێبەند بە [[پلووراڵیزم (فەلسەفەی سیاسی)|پلۆرالیسمی]] [[چاندی کوردی|فەرھەنگی]] و [[سیاسەت|سیاسی]] خۆی بە ھاوپەیمانی ڕەوتە ئازادی خواز و دێموکراتە کوردستانی و ئێرانییەکان دەزانێ.
 
ماڵپەڕ http://www.yarsanmedia.org/ku/
 
=== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=2010110516405710577 پارتی سەربەخۆیی کوردستان] ===
سکرتێری گشتی: [[ئەمیر قازی]]
 
لە ساڵی ١٩٩٠ لەسەر بنەمای [[سەربەخۆییخوازی بۆ کوردستان]] دامەزراوە.
 
ئامانجی [[سەربەخۆیی کوردستان]] و دامەزرانی دەوڵەتی نەتەوەیی کوردستانە.
 
[[پارتی سەربەخۆیی کوردستان]] لەو باوەڕە دایە کە: کورستان وڵاتێکە بەپێی نە خشە ی [[ئیمپریالیزم|ئیمپریالیستی]] دوای [[جەنگی جیھانیی یەکەم|جە نگی جیھانی یە کە م]] داگیر ودابە ش کراوە.
 
ئە وداگیر و دابە ش کردنە لە شێواز و فۆرمی سەربازی، سیاسی، ئابووری و فە ڕ ھە نگییە و بەرچاوە ولە ڕێگای ڕژیمە داگیر کەرەکانی [[تورکیا]]، [[ئێران]]، [[عێراق]] و [[سووریا|سووریە]] و ھەتا ئێستەش درێژەی ھەیە.
 
[[کوردستان]] یک وڵات و [[کورد]] یک نەتەوەیە.
 
ئەم سنوورە دەستکرانەی ھەنووکیی بە فەڕمی ناناسین.
 
خەبات لە کوردستاندا، خەباتی ڕزگاریخوازی یەکجارییە وناکۆکی سەرەکی ناکۆکی بەینی نەتەوەی کورد و داگیر کەرانی کوردستانە.
 
خە باتی ڕزگاریخوازی نەتەوەی کورد، خەباتێکە ئینسانی، [[ئازادیخوازی|ئازادی خواز]]، [[دیموکراتیک]] و پێشکەوتوو، خەباتێکی یەکسانیخوازە دژ بە دواکەوتویی وکۆنە پەرەستی و چەوسانەوەی ئینسان بە دەستی ئینسان.
 
[[پارتی سەربەخۆیی کوردستان]] لە ئیستا دا ھیچ چەشنە چالاکییەکی نییە.
 
[[ماڵپەر: نییە|ماڵپەر:]] https://www.pskurdistan.com/
 
=== [[یەکێتیی دێموکراتیکی کوردستان]] ===
سکرتێری گشتی :[[عوسمان جەعفەری]]
 
[[یەکێتیی دیمۆکراتیکی کوردستان]] یان [[YDK]] ڕێکخراوێکی سیاسییە کە ساڵی ٢٠٠٥ دامەزراوە و ئامانجە سەرەکییەکانی خۆی ھەوڵ دان بۆ تێپەڕبوون لە سیستەمی دین سالاری دەسەڵاتداریی [[ئێران]] و چارەسەری کێشەی کورد و لە ناو بردنی کاریگەرییەکانی سیستەمی [[فیودالی|فیۆداڵی]] و پێشخستنی ژیانێکی ئازاد و دیمۆکراتیک لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ھەوڵ بۆ دەستەبەر کردنی ماف و ئازادییەکانی ھەموو چینە کۆمەڵایەتییەکان و پێشخستنی پەیوەندی و یەکێتیی دیمۆکراتیک لەگەڵ گەلی کوردی نیشتەجێی پارچەکانی دیکەی کوردستان و ھەوڵ و تێکۆشان بۆ پەیوەندی ئازادانە لە نێوان گەلانی ئێران بە گونجاو دەزانێ.
 
[[یەکێتیی دیمۆکراتیکی کوردستان]] باوەڕی بە مانەوە لە چوارچێوەی ئێران و خەبات بۆ [[ئێرانێکی دێموکرات]] و [[فێدراڵیزم|فێدراڵە]].
 
ئەو پارتە لە [[یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان|یەکێتی نیشتمانیی کوردستان]] نزیکە و لە [[سلێمانی|شاری سلێمانی]] بنکە و بارەگای هەیە.
 
ماڵپەڕ<nowiki/>http://www.ydkurd.org/
 
=== [[پارتی لیبراڵ دێموکراتی کوردستان]] ===
وتەبێژ: [[محەممەد جەمشیدی]]
 
«[[پارتی لیبراڵ دێموکراتی کوردستان|پارتی لیبراڵ دێمۆکراتی کوردستان]]» لە ڕێکەوتی ٠٦ی تەممووزی ٢٠٠٩ دامەزراوە و پاش لێکترازان و پەرتەوازە بوونی ئەندامانی ڕێبەری لە ئێستا دا ھیچ چەشنە چالاکییەکی سیاسی نەماوە.
 
چەندین جار بەشێک لە ئەندامانی ڕێبەرییان ھەڵوەشانەوە و تێکەڵبوونیان بە لایەنێکی کوردستانی ڕاگەیاندووە و دواتر ئەندامێکی ڕێبەریان ڕەتی کردووەتەوە کە پێوەست بە لایەنی دیکەوە بووبن.
 
لە ئێستا دا هیچ چالاکییەکیان نییە.
 
ماڵپەڕ http://www.rojhelatnews.com/
 
=== [[یەکێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان]] ===
ڕێبەری گشتی: [[ڕۆستەم ئەڵماسی]]
 
ئەو ڕێکخراوە تا ئێستا چەندین جار ھەڵوەشاوە ڕاگەیەندراوە و وتراوە کە لەگەڵ حیزب و لایەنی دیکەی کوردستانی تێکەڵ بووە، بەڵام ھەر جارە یەکێک لە ئەندامانی ئەو ڕێکخراوە لەژێر ھەمان ناو دا درێژە بە کار و چالاکی دەدا و ڕایدەگەیەنێ کە ڕێکخراوەکە بەردەوامە.
 
لە ئێستا دا بەشێکیان تێکەڵ بە [[پارتی ئازادیی کوردستان]] بوون و بەشێکیان تێکەڵ بە [[ڕێکخراوی یاری کورد]] بوون.
 
کەسی یەکەمی ئەو ڕێکخراوەیە واتە [[سمکۆ یەزدانپەنا]] چەندین جار تێکەڵبوونەوە و جیابوونەوەی لە [[پارتی ئازادیی کوردستان]] ڕاگەیاندووە. ئەو لقەی [https://yshk.kurdhsk.com/ یەکێتی شۆڕشگێڕان]، ئێستا لەگەڵ ڕێکخراوی [https://yarikurd.kurdhsk.com/ یارسانیی یاری کورد] ھاوپەیمانە و وەک یەک حیزب چالاکی دەکەن.
 
لە ڕۆژی ٩ی جەنیوەری ٢٠٢٢ لە گەڵ سێ حیزب و لایەنی دیکە هاوپەیمانیەکیان لە ژێر ناوی [[هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان]] پێکهێنا،
 
ماڵپەر https://yshk.kurdhsk.com/
 
=== [[ڕێکخراوەی خەباتی شۆڕشگێڕی کوردستان|ڕێکخراوی خەباتی شۆڕشگێڕی کوردستان]] ===
ڕێبەری: [[عەبدوڕڕەحیم مەعریفەتی]]
 
ڕێکخراوی خەباتی شۆڕشگێڕی کوردستان، ساڵی ١٣٥٩ی ھەتاوی لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان وەک ڕێکخراوێکی ئایینی، نەتەوەیی دامەزراوە.
 
ئەو ڕێکخراوە لە ئەنجامی لێکترازانی ڕیزەکانی [[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران]] دروست بووە و لە پاش لێک جیابوونەوە تووشی نسکۆ بووە و بە کردەوە چالاکییەکی بەرچاو و شیاوی ئاماژەی نەماوە.
 
ماڵپەڕ http://www.khabat.org/News/
 
 
 
'''[[تەڤگەری ڕزگاریخوازانەی دێموکراتیکی کوردستان|<big>تەڤگەری ڕزگاریخوازانەی دێموکراتیکی کوردستان</big>]]'''
 
ڕێبەری و بەرپرسی گشتی: [[مێهران میرزاییان]]
 
[https://trdk.kurdhsk.com/ تەڤگەری ڕزگاریخوازانەی دێموکراتیکی کوردستان]، جووڵانەوەیەکی سیاسیی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژهەڵاتی کوردستانە]].
 
لە لایەن کۆمەڵێک لە چالاکانی سیاسیی دەڤەری ماکۆ، خۆی و سەڵماس و ورمێ دامەزراوە .
 
باوەڕی بە سەربەخۆیی کوردستان هەیە و پێی وایە تاکە ڕێگەی ئازادی و [[سەربەخۆیی]] لە ڕێگەی [[خەباتی چەکداریەوە]] مسۆگەر دەبێ.
 
لە ڕۆژی ٩ی جەنیوەری ٢٠٢٢ لە گەڵ سێ حیزب و لایەنی دیکە هاوپەیمانیەکیان لە ژێر ناوی [https://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/0801202223 هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان] پێکهێنا،
 
ماڵپەڕ: https://trdk.kurdhsk.com/
 
 
<big>'''[[هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان]]'''</big>
 
[https://www.kurdhsk.com/ هێز و لایەنە سەربەخۆییخوازەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان] و نووسینەوە و داڕشتنی [https://www.kurdhsk.com/hsk-perew/ دەستوور و بەرنامە و پێڕەوی هاوپەیمانی]، توانرا [https://kurdino.com/%DA%86%DB%95%D9%86%D8%AF-%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D9%86%DB%8E%D9%83%DB%8C-%D8%B1%DB%86%DA%98%D9%87%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%83%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%D9%88/ هاوپەیمانیی سەربەخۆییخوازانی کوردستان HSK] پێک بێ.
 
[https://esta.krd/122949/ لە ڕێکەوتی ٩ی ژانویەی ٢٠٢٢ی زایینی] و بە بەشداریی حیزب و لایەنە سیاسیەکانی کورد و بیانی و هەروەها بە بەشداریی میدیاکار و ڕۆژنامە نووسان کۆنفڕانسی ڕۆژنامەنووسی و راگەیاندنی [[هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان|هاوپەیمانی]] بەڕێوە چوو.
 
لەو هاوپەیمانییە دا بڕیار دراوە کاری هاوبەش(( [[سیاسەت|سیاسی]]،نیزامی، ئە[[ڕێکخراوەی لێبوردنی نێونەتەوەیی|منیەتی]]، میدیایی)) ، بەیان و گوتاری هاوبەش ، پێوەندی و لۆبیگەریی هاوبەش و کار بۆ پڕۆژەی هاوبەش بکرێ .
 
پێکهێنەرانی هاوپەیمانی لەو باوەڕە دان کە بەم چەشنە دەتوانن ببین بە ئادرەسێکی بە هێزی [[سەربەخۆییخوازی]] چ لە ناوخۆی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژهەڵات]] و [[کوردستان]] ، چ لە ئاستی دەرەوە بۆ دیالۆگ و لۆبیگەری و تەنانەت دانیشتن لە گەڵ دژبەرانی [[ڕژیمی ئێرانی]] و هەروەها هەوڵدان بۆ پێکهێنانی [[بەرەی کوردستانی|بەرە]] لە گەڵ سەرجەم هێز و لایەنەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان|ڕۆژهەڵاتی کوردستان]].
 
حیزب و لایەنەکانی پێکهێنەری ئەو هاوپەیمانییە بریتین لەم چوار لایەنە:
 
١ [[ڕێکخراوی یارسانیی یاری کورد]]
 
٢ [[یەکێتیی شۆڕشگێڕانی کوردستان]]
 
٣ [[تەڤگەری ڕزگاریخوازانەی دێموکراتیکی کوردستان]]
 
٤ [[بزووتنەوەی سەربەخۆییخوازانی کوردستان]]
 
پاش پێکهێنانی هاوپەیمانی لە لایەن ئەندامانی ئەو چوار لایەنە لە ڕێگەی دەنگدان و هەڵبژاردنەوە ١٧ کەس وەک ئەندامی ڕێبەریی گشتی هەڵبژێردران .
 
دواتر لە کۆبوونەوەی ڕێبەریی گشتی دا ٥ کەس وەک دەستەی سەرۆکایەتی هەڵبژێردران کە بریتین لەو کەسانە:
 
[[ڕۆستەم ئەڵماسی]]
 
[[مێهران میرزایی]]
 
[[عەلی فەزڵی کەواڵی]]
 
[[جەماڵ پوورکەریم]]
 
[[سەردار وەلەدبەیگی]]
 
پاشان لە لایەن دەستەی سەرۆکایەتییەوە بە کۆی دەنگ [https://balkesh.com/kurdistan/22803/ جەماڵ پوورکەریم] وەک سەرۆکی هاوپەیمانی بۆ ماوەی یەک ساڵ هەڵبژێردرا.
 
ماڵپەڕ و سەرچاوەکان: https://www.kurdhsk.com/
 
https://balkesh.com/kurdistan/22803/
 
https://www.westganews.net/dreja.aspx?=hewal&jmara=109763&Jor=1
 
[https://www.rojikurd.net/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%95%D8%B1%D8%A8%DB%95%D8%AE%DB%86%DB%8C%DB%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%95%DB%86%DA%98%D9%87%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA/ ڕۆژی کورد]
 
https://esta.krd/122949/
 
=== [[ناوەندی ھاوکاریی حیزبەکانی کوردستانی ئێران]] ===
لایەنە [[فێدراڵیزم|فیدراڵ]] خوازەکانی کورد وەک [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]]، [[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دێموکراتی کوردستان]]، [[حیزبی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] و [[کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان]] تێیدا ئەندامن و پێکەوە پێکیان ھێناوە.
 
ماڵپەڕ :
 
=== [[کۆنگرەی نەتەوەکانی ئێرانی فیدراڵ]] ===
لایەنە فیدراڵ خوازەکانی کورد وەک:
 
[[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]]، [[حیزبی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] تێیدا ئەندامن و لەگەڵ حیزبە [[فیدراڵ خوازەکانی]] سەر بە نەتەوەکانی [[بەلۆچەکان|بەلووچ]]، [[ئازەری|تورکی ئازەری]]، [[ئەھواز|عەڕەبی ئەھواز]]، [[بەختیاری|بەختیاری،]] پێکیان ھێناوە، [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران|حدکا]] ئیزن نادا کە حدک و کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران ئیجازە نادا کە کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان ببنە ئەندام.
 
[[شووڕای دێموکراسی خوازەکانی ئێران]]، لایەنە فیدراڵ خوازەکانی کورد وەک: [[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دێموکراتی کوردستان]]، [[حیزبی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] تێیدا ئەندامن و لەگەڵ حیزبە فیدراڵ خوازەکانی سەر بە نەتەوەکانی بەلووچ، تورکی ئازەری، عەڕەبی ئەھواز، بەختیاری، پێکیان ھێناوە، لە بەرامبەر بە [[کۆنگرەی نەتەوەکانی ئێرانی فیدراڵ]] پێکھاتووە و جیاوازی نییە لە نێوانیان دا شووڕای ھاوئاھەنگی بۆ ئازادی و بەرابەری لە [[ئێران]] لایەنە فیدراڵ خوازەکانی کورد وەک: [[حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)|حیزبی دێموکراتی کوردستان]]، [[حیزبی کۆمەڵەی کوردستانی ئێران|کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]] تێیدا ئەندامن و لەگەڵ حیزبە فیدراڵ خوازەکانی سەر بە نەتەوەکانی بەلووچ، تورکی ئازەری، عەڕەبی ئەھواز، بەختیاری، پێکیان ھێناوە، لەگەڵ کۆنگرەی نەتەوەکانی ئێرانی فیدراڵ و شووڕای دێموکراسی خوازانی ئێران جیاوازی و تەنیا بەھۆی ململانیی نێوان حیزبەکان و پێکەوە ھەڵنەکردنیان پێکھاتووە.
 
ماڵپەڕ: https://iran-federal.net/
 
=== [[شووڕای مودیرییەتی گوزار]] ===
لەلایەن ھەندێک [[پان ئێرانیستەوە]] دامەزراوە و ھەندێ لایەنی کوردستانی وەک کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران تێیدا ئەندامن، باوەڕیان بە [[یەکپارچەیی خاکی ئێران]] ھەیە.
 
ماڵپەڕ: http://iran-tc.com/
 
=== [[شووڕای میللی موقاومەتی ئێران]] ===
لەلایەن [[ڕێکخراوەی موجاھیدینی خەلقی ئێران|ڕێکخراوی موجاھیدینی خەڵقی ئێران]] دامەزراوە و ئێستا تەنیا لایەنی کوردی کە تێیدا ئەندامە [[سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران|سازمانی خەباتی کوردستانی ئێرانە]]، پێشتر [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]] لەو شووڕایە دا ئەندام بوو، بەڵام بەھۆی تاکڕەوییەکانی [[موجاھیدینی خەلقی ئێران|موجاھیدین]] و [[مەسعوود ڕەجەوی|ڕەجەوی]]، شەھید د. [[عەبدولڕەحمان قاسملوو|قاسملوو]] بڕیاری دا لەو شووڕایە بێتە دەرەوە.
 
ئەو شووڕایە باوەڕی بەدانی [[خودموختاری]] بۆ گەلی کورد ھەیە.
 
ماڵپەڕ: https://www.iranncr.org/
 
 
 
<big>'''[[UNPO|یوو ئێن پی ئۆ]]'''</big>
 
سازمانێکی جیھانییە بۆ [[نەتەوە بێ دەوڵەتەکان]] و سەرجەم ئەو ھێز و لایەنانەی سەر بەو نەتەوانەی بێ دەوڵەتن، تێیدا ئەندامن.
 
[[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]] لەو ڕێکخراوە دا ئەندامە.
 
ماڵپەڕ: https://www.unpo.org/
 
 
 
[[ئینتەرناسیۆنالی سۆشیالیستی|<big>'''ئەنتەرناسیۆنالی سۆسیالیست'''</big>]]
 
تێیدا سەرجەم ئەو حیزب و لایەنانە ئەندامن کە باوەڕیان بە [[سۆشیالیزم|سۆسیالیزم]] ھەیە و لە ھەموو جیھان ئەندامیان ھەیە و تەواوی حیزبە سوسیالیستەکانی دونیا سەر بەو ڕێکخراوەیەن.
 
حدک، حدکا و کۆمەڵەی شۆڕشگێری زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران و چەند لایەنێکی دیکەی کورد لەو ڕێکخراوە دا ئەندامن.
 
ئێستا ئەو ڕێکخراوەیە تووشی ئینشعاب بووە.
 
ماڵپەڕ: https://www.socialistinternational.org/
 
 
 
'''<big>[[ئاڵدە پارتی]]</big>'''
 
بریتییە لە سەرجەم ئەو حیزب و لایەنانەی جیھان کە باوەڕیان بە [[لیبرالیزم|لیبرالیسم]] ھەیە و چەند حیزب و لایەنی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] تییدا ئەندامن.
 
ماڵپەڕ: https://www.aldeparty.eu/
 
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
 
[[پۆل:وتارە ھەتیوەکان]]
# [[حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان#cite%20ref-:0%202-0|<small>حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان کار لەسەر پێکهێنانی لێژنەی ئەمنی دەکەن</small>]]
# [[پۆل:حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان#cite%20ref-:0%202-0|<small>حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە سلێمانی کۆبوونەوە</small>]]
# [https://www.kurdistanpost.nu/?mod=news&id=87823][[حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان#cite%20ref-3|<small>حیزب، ڕێکخراوە و پارتە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان</small>]]
# [https://www.kurdipedia.org/default.aspx?q=20200507111150383789 <small>حیزب و لایەنەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان</small>]
# [https://kurdishdc.org/ku/chalaki/14511/ ناوەندی ڕەوەندی کوردی]
# [https://www.kurdhsk.com/%d8%ac%db%95%d9%85%d8%a7%d9%84-%d9%be%d9%88%d9%88%d8%b1%da%a9%db%95%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%a8%db%86-%d8%a8%d8%a7%da%b5%d9%83%db%8e%d8%b4-%d9%83%d9%88%d8%b1%d8%af-%d9%86%d8%a7%d8%a8%db%8e%d8%aa-%d8%a6/ جەمال پوورکەریم بۆ باڵكێش كورد نابێت ئایندەی خۆی بە ئێرانەوە گرێ بدات]
# [https://www.kurdhsk.com/%da%a9%db%86%d9%86%d9%81%da%95%d8%a7%d9%86%d8%b3%db%8c-%d8%a8%db%95%d8%b1%db%95%d9%86%da%af%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d9%88%d9%88%d9%86%db%95%d9%88%db%95-%d9%84%db%95-%da%af%db%95%da%b5-%d8%aa%db%8c%d8%b1/ کۆنفڕانسی بەرەنگاربوونەوە لە گەڵ تیرۆریسمی دەوڵەتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران لە بروکسێل بەڕێوە چوو]
# [https://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/0801202223 ڕووداو: چوار لایەنی رۆژهەڵاتی کوردستان هاوپەیمانێتییەک پێکدەهێنن]
# [https://www.rojikurd.net/kurtezek-le-ledwanekani-kak-jemal/ کورتەیەک لە لێدوانەکانی جەماڵ پوورکەریم، چالاکی سیاسیی کورد بۆ میدیاکانی عەڕەبستان لە سەفەر بۆ ئەو وڵاتە]
# [https://www.rojikurd.net/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%95%D8%B1%D8%A8%DB%95%D8%AE%DB%86%DB%8C%DB%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%95%DB%86%DA%98%D9%87%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA/ چوار لایەنی سەربەخۆییخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان هاوپەیمانییەکیان پێکهێنا]
# [https://kurdistannet.info/sali2022/index.php/nwws-r-kan/nwws-ry-dyk/lay-n-fyda-khwaz-kany-y-ran-k-m-w-d-mwkrat-h-rshy-twnd-d-k-n-s-r-lay-n-s-rb-kh-yy-khwaz-kan-h-rdy-h-s-n لایەنە فیداڵخوازەکانی ئێران (( کۆمەڵە و دێموکرات)) هێرشی توند دەکەنە سەر لایەنە سەربەخۆیی خوازەکان ... هەردی حەسەن]
# [https://www.kurdhsk.com/][[حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان#cite%20ref-4|<small>هاوپەیمانی سەربەخۆییخوازانی کوردستان</small>]]HSK
# [http://www.yarsanf.org/index/ فیدراسیۆنی یارسان]
# [http://www.komala.com/ كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان]
# [https://kurmanj.org/ كوردی كرمانج خوراسان]
# [https://yshk.kurdhsk.com/ یه‌كێتی شۆڕشگێڕانی كوردستانYSHK]
# [https://www.ydkurd.org/ یه‌كێتیی دێموكراتی كوردستانYDK]
# [https://yarikurd.kurdhsk.com/ یاری كورد]
# [http://www.khabat.org/News/ ڕێكخراوی خه‌باتی شۆڕشگێڕی كوردستان]
# [http://www.yarsanmedia.org/ku/ ڕێكخراوی دێموكراتیكی یارسان]
# [http://www.komala.org/ کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران]
# [http://www.komalah.org/ کۆمەڵە، ڕێكخراوی كوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران]
# [https://pjak.eu/ پژاك]
# [http://www.rojhelatnews.com/ پارتی لیبراڵ دێموكراتی كوردستان]
# [https://www.pazadik.net/ پارتی ئازادیی کوردستان]PAK
# [https://www.psk2006.org/kurdish/ پارتی سه‌ربه‌ستیی كوردستانPSK]
# [http://www.komarixwaz.com/ku/ بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەلاتی کوردستان]
# [https://kurdistanukurd.com/ حیزبی دێموكراتی كوردستانKDPI]
# [https://kurdistanmedia.com/ حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێرانPDKI]
# [http://www.sazmanixebat.org/ سازمانى خەباتی كوردستانی ئێران]
# [https://trdk.kurdhsk.com/ تەڤگەری ڕزگاریخوازانەی دێموکراتیکی کوردستان]TRDK
# [https://bsk.kurdhsk.com/ بزوتنەوەی سەربەخۆییخوازانی کوردستانBSK]
# [https://www.pskurdistan.com/ پارتی سەربەخۆیی کوردستان]
# [https://dengihiwa.com/ بزوتنەوەی هیوا]
# [http://pwkurdistan.com/ پارتی وڵاتپارێزانی کوردستان]
# [https://www.rojikurd.net/xorasan/ ڕێکخستنا کوردێن خوراسانێ]
# [https://www.aldeparty.eu/ ئاڵدە پارتی]
# [https://www.socialistinternational.org/ ئینتەرناسیۆنالی سۆشیالیستSI]
# [https://www.unpo.org/ یووئێن پی ئۆ UNPO]
# [https://iran-federal.net/ کۆنگرەی نەتەوەکانی ئێرانی فیدراڵ]
# [https://www.iranncr.org/ شووڕای میللی موقاومەتی ئێران]
# [http://iran-tc.com/ شووڕای مودیرییەتی گوزار]
{{تووڵی دەروازە|سیاسەت|کوردستان}}
 
[[پۆل:حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان|*]]
[[پۆل:ڕێکخراوە سیاسییەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]