ویکیپیدیا

قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس (٢٠٢١): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
پەرەپێدان
لە ڕێگەی تووڵامراز دەستکاری کراوە
ھێڵی ١:
{{ئامادەکردن}}
{{Infobox civil conflict
| place = [[بیلاڕووس]]، [[لیتوانیا]]، [[لاتڤیا]]، [[ئیستۆنیا]]<ref>{{Cite web|url=https://www.agenzianova.com/a/6194f13fa07406.61252493/3683523/2021-11-17/estonia-governo-richiama-riservisti-per-esercitazione-anti-migranti|title = Estonia: Governo richiama riservisti per esercitazione anti migranti}}</ref> وەو [[پۆلەندا]]
| title = قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس ٢٠٢١
| partof = قەیرانی کۆچکردن بۆ ئەورووپا
| date = ٧ی تەممووزی ٢٠٢١ – ئێستا<br/>{{ھن}}({{Age in years, months, weeks and days |2021|07|07}})
| causes =
* Deterioration in [[Belarus–European Union relations|Belarus–EU relations]] following the [[2020 Belarusian presidential election]] and [[2020–2021 Belarusian protests]]
* [[Sanctions against Belarus]] following the forced landing of [[Ryanair Flight 4978]]
| side1 = {{flagdeco|Belarus}} '''[[بیلاڕووس]]'''
* [[State Border Committee of the Republic of Belarus|Border Guard Service]]
** {{interlanguage link|OSAM (Belarus)|ru|ОСАМ|lt=OSAM}} special unit
* [[Belarusian Ground Forces|Ground Forces]]
----
'''Supported by:'''<br>{{ھن}}
{{flag|Russia}}<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2021/11/11/world/europe/belarus-poland-border-russia.html|title=Border tensions are of 'utmost concern to all sober-thinking people,' Russia says|last=Troianovski|first=Anton|date=11 November 2021|work=The New York Times}}</ref> (denied by Russia)<ref>{{cite news |title=Russia slams EU over Poland-Belarus border crisis |url=https://www.politico.eu/article/russia-eu-poland-belarus-border-crisis/ | last=Kotkamp |first=Lukas |work=Politico |date=10 November 2021}}</ref><ref name="gas">{{cite news |title=Belarus Warns Against New EU Sanctions, Says Could Cut Gas |url=https://www.themoscowtimes.com/2021/11/11/belarus-warns-against-new-eu-sanctions-says-could-cut-gas-a75532 |last1=Thuburn |first1=Dario |last2=Mainville |first2=Michael |agency=AFP |work=[[The Moscow Times]] |date=11 November 2021}}</ref>
{{flag|Turkey}} (denied by Turkey)<ref>{{cite news |title=Turkey Dismisses Polish Accusation of Aiding Migrant Crisis |url=https://balkaninsight.com/2021/11/11/turkey-dismisses-polish-accusation-of-aiding-migrant-crisis/ |work=[[Balkan Insight]] |date=11 November 2021}}</ref><ref>{{cite news|title=Turkey curbs flights to Belarus to ease migrant crisis|url=https://www.reuters.com/world/europe/polish-police-reports-two-incidents-belarus-border-2021-11-12/|work=[[Reuters]]|quote=Turkey has denied playing a direct role by allowing its territory to be used to ferry in migrants. But Minsk airport's website listed six commercial flights arriving from Istanbul on Friday, the most from any city outside the former Soviet Union.|date=13 November 2021}}</ref>
| side2 = {{flagdeco|Lithuania}} '''[[Lithuania]]'''
* [[Lithuanian Police Force|Police Force]]
* [[Lithuanian State Border Guard Service|State Border Guard Service]]
* [[Lithuanian Armed Forces|Armed Forces]]
{{flagdeco|Latvia}} '''[[Latvia]]'''
* [[State Border Guard]]
* [[State Police (Latvia)|State Police]]
* [[Latvian National Armed Forces|Armed Forces]]
{{flagdeco|Poland}} '''[[Poland]]''' (from 6 August)
* [[Border Guard (Poland)|Border Guard]]
* [[Policja|Police Force]]
* [[Polish Armed Forces|Armed Forces]]
{{flagdeco|European Union}} [[European Union]]
* [[Frontex]]<ref name = "Frontex"/>
----
'''Supported by:'''<br>{{ھن}}
{{flag|Estonia}} (sent barbed wire and drones)<ref name = "Estonia"/><br/>{{ھن}}
{{flag|Ukraine}} (sent barbed wire)<ref name ="Ukraine">{{cite web|title=Ukraine sends barbed wire to Lithuania for Belarus border|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210812-ukraine-sends-barbed-wire-to-lithuania-for-belarus-border|date=12 August 2021|website=France 24}}</ref><br>{{ھن}}
{{flag|United Kingdom}} (sent [[Royal Engineers]])<ref>{{cite news |title=Британські війська зміцнять польський кордон із Білоруссю|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-world/3350186-britanski-vijska-zmicnat-polskij-kordon-iz-bilorussu.html|work=[[Ukrinform]] |date=13 November 2021}}</ref>
| side3 = '''[[Refugee|Refugee]] and [[Economic migrant|migrant]] groups'''
| casualties1 = None
| casualties2 = هێزەکانیھێزەکانی پۆلەندا:
٢ مردن (لە پێکدادان نەبوو)<ref>{{cite news|url=https://www.rp.pl/wojsko/art19100171-polski-zolnierz-zmarl-przy-granicy-doszlo-do-nieszczesliwego-zdarzenia|title=Polski żołnierz zmarł przy granicy. "Doszło do nieszczęśliwego zdarzenia"|work=Rzeczpospolia|lang=pl|date=2021-11-13|access-date=2021-11-13}}</ref>
١٩+ برینداربوون<ref>{{Cite web|last=Kujawa|first=Emilia|date=2021-10-25|title=Powstało 139 km płotu na granicy polsko-białoruskiej|url=https://radioszczecin.pl/6,430574,powstalo-139-km-plotu-na-granicy-polsko-bialorus|url-status=live|access-date=2021-11-13|website=Radio Szczecin|language=pl}}</ref><ref>{{Cite web|last1=Minko|first1=Ryszard|last2=Szubzda|first2=Wojciech|date=2021-11-03|title=Na terytorium Polski weszły trzy umundurowane osoby z bronią|url=https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/206399|url-status=live|access-date=2021-11-13|website=Polskie Radio Białystok|language=pl}}</ref><ref>{{Cite web|last=Kujawa|first=Emilia|date=2021-11-08|title=Żołnierze 12DZ ranni w starciach na polsko-białoruskiej granicy|url=https://radioszczecin.pl/1,431203,zolnierze-12dz-ranni-w-starciach-na-polsko-bialo|url-status=live|access-date=2021-11-13|website=Radio Szczecin|language=pl}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dziewięcioro policjantów, dwoje strażników granicznych i żołnierz. Ranni od kamieni i przedmiotów rzucanych przez migrantów|url=https://tvn24.pl/polska/kryzys-na-granicy-polsko-bialoruskiej-starcie-na-przejsciu-w-kuznicy-ranni-policjanci-zolnierz-i-straznicy-graniczni-5491546|access-date=2021-11-17|website=TVN24|language=pl}}</ref>
| casualties3 = 11+ dead<ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/migrant-dies-as-belarus-poland-border-standoff-deepens-11636817338|title=Migrant Dies as Belarus-Poland Border Standoff Deepens
|last=Simmons|first=Ann M.|date=2021-11-13|access-date=2021-11-14}}</ref><br/>١،٥٠٠{{ھن}}١٬٥٠٠ دەستبەسەر
| howmany1 = نەزانراو
| howmany3 = نزیکەی ١٠،٠٠٠١٠٬٠٠٠
| howmany2 = [[Poland]]:
*١٥،٠٠٠ ١٥٬٠٠٠ سەرباز<ref>{{cite web|title=Belarus migrants: Poland faces fresh border breaches|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-59231136|date=10 November 2021|access-date=10 November 2021|website=BBC News}}</ref>
[[لیتوانیا]]:
* نەزانراو
[[لاتڤیا]]:
* نەزانراو
[[Frontex]]:
* 100 officers, 30 patrol cars and 2 helicopters in Lithuania<ref name = "Frontex"/>
ھێڵی ٥٥:
* ١٠ سەرباز لە پۆلەندا<ref>{{cite news |title=Team of 10 UK soldiers sent to Poland to assist on Belarus border |url=https://www.theguardian.com/uk-news/2021/nov/12/british-troops-sent-to-poland-to-assist-with-belarus-border-situation |work=The Guardian |date=12 November 2021}}</ref>
| image = 2021 Belarus-EU border crisis - general map.png
| caption = نەخشەیەک کە ڕێگای کۆچبەر نایاساییەکاننایاسایییەکان پشان دەدات لە سەر سنووری بیلاڕووس-یەکێتیی ئەورووپا.
}}
 
'''قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس ٢٠٢١''' مەبەست لێی ئەو شاڵاوە کۆچبەرییەیە کە تێیدا دەیان هەزارھەزار کۆچبەری نایاسایی دەیانەوێت لە ڕێی وڵاتی [[بیلاڕووس|بیلاڕووسەوە]] بچنە ناو وڵاتانی [[یەکێتیی ئەورووپا]]. زۆربەی ئەو کۆچبەرانە خەڵکی [[باشووری کوردستان]]، [[عێراق]] و [[ئەفریقا|ئەفریقان]] مەبەستیانە لە یەکەم هەنگاویانداھەنگاویاندا بچنە [[پۆلەندا]]، [[لیتوانیا]] یانیش [[لاتڤیا]]. ئەم کێشەیە لەگەڵ گرژبوونی پەیوەندییەکانی نێوان بیلاڕووس و یەکێتیی ئەورووپا درووستدروست بوو. گرژبوونەوەکە دەگەڕێتەوە بۆ ناڕەزاییەکانیناڕەزایییەکانی ٢٠٢٠-٢٠٢١ی٢٠٢٠–٢٠٢١ی ناوخۆی بیلاڕووسیا، [[فڕینی ٤٩٧٨ی ڕایان ئایر]]، دانانی ئابلووقە لەسەر بیلاڕووسیا لەلایەن یەکێتیی ئەورووپا.
 
سەرەتای کێشەکان بۆ هاوینیھاوینی ٢٠٢١ دەگەڕیتەوە، کاتێک سەرۆکی بیلاڕووس [[ئەلێکساندەر لوکاشینکۆ]] هەڕەشەیھەڕەشەی ئەوەی کرد کە [[بازرگانیی مرۆڤ|بازرگانانی مرۆڤ]]، قاچاغچییەکانی ماددە هۆشبەرەکانھۆشبەرەکان و چەکداران کۆچ بۆ ئەورووپا دەکەن. دواتر دەستەی گەشت و گوزاریی ببیلاڕووس لەگەڵ دەسەڵاتدارانی وڵاتەکە، بەیەکەوە هەماهەنگییانھەماھەنگییان لەگەڵ هێڵەھێڵە ئاسمانییەکانی ڕۆژهەڵاتیڕۆژھەڵاتی ناوین درووستکرددروستکرد بۆ زیادکردنی گەشتەکانی نێوانیان هەروەهاھەروەھا بانگەشەکردنیی گەشتکردن بۆ بیلاڕووس، لەبەرامبەردا حکوومەتی بیلاڕووس کارئاسانیی وەرگرتنی ڤیزای کرد.
 
== سەرچاوەکان ==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/قەیرانی_سەر_سنووری_یەکێتیی_ئەورووپا-بیلاڕووس_(٢٠٢١)»