گەردیلە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ناوک''': بارستەی گەردیلەی[[گەردیلە]]ی تێدا کۆبۆتەوە و لە پرۆتۆنی[[پرۆتۆن]]ی بارگە موجەب و نیوترۆنی[[نیوترۆن]]ی بارگە یەکسان و بارستە چوون یەک پێکدێت.

'''ئەلکترۆنەکانئەلیکترۆنەکان''': بارگەیان سالبە و ١٨٣٧ جار بچوکترن لە [[پرۆتۆن]] و [[نیوترۆن]] و بەدەوری ناوکە بارگە موجەبەکەدا بەخێراییبە خێرایی زۆر دەخولێنەوە. بەڵام وەک تێڕوانینەکەی بۆر نی یەنییە کە چواندبووی بە خولاندنەوە ھەسارەکان[[ھەسارە]]کان بەدەوریبە دەوری خۆردا[[خۆر]]دا لە خولگەی جێگیر و یەکساندا، بە پێچەوانەوە خولگەکان لە بۆشایی دان و ھەندێکیان خڕن و ھەندێکی تریان تەشیلەیی و چەند شێوەیەکی ئاڵۆزی ترن.

ئەم ئەلکترۆنانەئەلیکترۆنانە لە بۆشاییدا بەدەوری ناوکدا بە دووری گەورە لەیەکتری یەوە دەخولێنەوە، ئەگەر بۆ نموونە وای دابنێین کە [[نیوەتیرەی ناوکی]] [[ھایدرۆجین]] ١ سم ە ئەوا تاکە ئەلکترۆنەکەی گەردیلەکە[[گەردیلە]]کە بەدەوری ناوکدا لەدووری نزیکەی ١ کم ەوە دەخولێتەوە، ئەمەش مانای ئەوەیە کە بەشی زۆری گەردیلەکە بۆشایی یە. ئەوەی کە لەمە دڵنیامان دەکاتەوە ئەوەیە کە چڕی ناوکەکە زۆر لە چڕی گشتی گەردیلەکە زیاترە.

[[چڕی]] بریتیە لە بارستە لەسەر قەبارە، بۆ نموونە چڕی ئاو ١ گم/سم٣ یە، بە واتای ئەوەی کە ئەگەر خشتەکێکی پڕلە ئاو بھێنین کە درێژی ھەر لایەکی ١ سم بێت ئەوا بارستەکەی ١ گم دەبێت.