دەریای ناوین: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پەرەپێدان و درێژکردنەوەی وتار
پەرەپێدان و درێژکردنەوەی وتار
ھێڵی ١:
{{Infobox body of water
{{Coord|٣٥|N|١٨|E|region:XZ_type:waterbody_scale:25000000|display=title}}
| name = دەریای ناوین
| image = Mediterranee 02 EN.jpg
| caption = نەخشەی دەریای ناوین
| image_bathymetry =
| caption_bathymetry =
| location = [[ئەورووپای ڕۆژاوا]]، [[باشووری ئەورووپا]]، [[باکووری ئەفریقا]] و [[ڕۆژاوای ئاسیا]]
| coords = {{Coord|٣٥35|N|١٨18|E|region:XZ_type:waterbody_scale:25000000|display=inline,title}}
| type = [[دەریا]]
| inflow = [[ئۆقیانووسی ئاتلانتیک]]، [[دەریای مەڕمەڕە]]، [[نیل]]، ئیبرۆ, [[ڕۆن]]، ڕووباری چێلیف، ڕووباری پۆ
| outflow =
| catchment =
| basin_countries = {{hidden | fw1=normal | headerstyle=text-align:left
| header = about 24
| content = {{flatlist}}
* [[ئالبانیا]]
* [[جەزائیر]]
* [[بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا]]
* [[کرواتیا]]
* [[قوبرس]]
* [[میسر]]
* [[فەرەنسا]]
* [[گیبرالتار]] {{small|[[شانشینی یەکگرتوو]]}}
* [[یۆنان]]
* [[ئیسرائیل]]
* [[ئیتالیا]]
* [[لوبنان]]
* [[لیبیا]]
* [[ماڵتا]]
* [[مۆناکۆ]]
* [[مۆنتینیگرۆ]]
* [[مەغریب]]
* [[قوبرسی باکوور]] {{small|(تەنیا لەلایەن تورکیاوە ناسێنراوە)}}
* [[فەڵەستین]]
* [[سلۆڤێنیا|سلۆڤینیا]]
* [[ئیسپانیا]]
* [[سووریا]]
* [[توونس]]
* [[تورکیا]]
{{endflatlist}}}}
| length =
| width =
| area = {{convert|2500000|km2|sqmi|abbr=on}}
| depth = {{convert|1500|m|ft|abbr=on}}
| max-depth = {{convert|5267|m|ft|abbr=on}}
| volume = {{convert|3750000|km3|cumi|abbr=on}}
| residence_time = ٨٠–١٠٠ ساڵ<ref name="Water Flow in Semienclosed Seaways">{{cite book|title=Invitation to Oceanography |journal=Paleoceanography |volume=30 |issue=5 |first=Paul R. |last=Pinet |page=220 |publisher=Jones & Barlett Learning |year=2008 |isbn=978-0-7637-5993-3 |url=https://books.google.com/books?id=6TCm8Xy-sLUC&pg=PA220}}</ref>
| shore =
| temperature_high = {{convert|28|C|F|abbr=on}}
| temperature_low = {{convert|12|C|F|abbr=on}}
| elevation =
| frozen =
| islands = ٣٣٠٠+
| cities = [[ئەسکەندەریە]], [[بارسێلۆنا]], [[جەزائیر (شار)|جەزائیر]], [[ئیزمیر]], [[ڕۆما]], [[ئەتینا]], [[بەیرووت]], [[تەرابلوس]], [[توونس (شار)|توونس]] , , [[تێل ئەڤیڤ]]
| reference =
}}
[[پەڕگە:Mediterranean Sea 16.61811E 38.99124N.jpg|وێنۆک|300px|دەریای ناوین]]
'''دەریای ناوین''' یان '''دەریای سپی''' ناوی [[دەریا|دەریایەکە]] کەوتووەتە ناوبەری [[ئاسیا]]، [[ئەورووپا]] و [[ئەفریقا]]وە. دەریایەکی گەورەیە کە [[ڕووبەر]]ی دەگاتە نزیکەی ٢، ٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (تۆزێک لە وڵاتی [[عەرەبستانی سەعوودی]] مەزنترە).
 
دەریای ناوەڕاست یەکێکە لە دەریا گرنگەکانی جیھان لە ڕووی گواستنەوەی دەریایی. ڕووبەری ئەم دەریای ٢٬٥٠٠٬٠٠٠ کیلۆمەترە.<ref>{{cite web|title=Mediterranean Sea {{!}} Facts, History, Islands, & Countries {{!}}|url=http://www.britannica.com/place/Mediterranean-Sea|website=www.britannica.com|publisher=Britannica|accessdate=18ی شوباتی 2022|language=en}}</ref> مامناوەندی قووڵایی دەریای ناوەڕاست ١٥٠٠ مەترە و قووڵترین خاڵەکەی ٥٢٦٧ مەترە لە شوێنێکدا بە ناوی قووڵایی کالیپسۆ لە دەریای ئایۆن.
دەریای ناوین ٠٫٧٪ ی ئاستی ئۆقیانووسەکانی جیھان پێکدەھێنێت بەڵام پەیوەن بە [[ئۆقیانووسی ئاتلانتیک]] لە ڕێگەی تەنگەی گیبرالتارە--ئەو تەنگە تەسکەی کە ئۆقیانووسی ئاتلانتیک بە دەریای ناوینەوە دەبەستێتەوە و نیمچەدوورگەی ئیبریای ئەورووپا لە مەغریب لە ئەفریقا جیا دەکاتەوە - کە تەنیا ١٤ کیلۆمەتر (٩ مایل) پانە.<ref>{{cite journal|last1=Longhurst|first1=Alan R.|title=Chapter 9 - THE ATLANTIC OCEAN|journal=Ecological Geography of the Sea (Second Edition)|date=1ی کانوونی دووەمی 2007|pages=131–273|doi=https://doi.org/10.1016/B978-012455521-1/50010-3|accessdate=18ی شوباتی 2022}}</ref>
 
== سەرچاوەکان ==