فەرھەنگی ھەنبانەبۆرینە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''فەرھەنگی ھەنبانەبۆرینە''' فەرهەنگێکیفەرھەنگێکی [[زمانی کوردی|کوردی]] بۆ [[کوردیی ناوەندی]] و [[زمانی فارسی|فارسییە]]. هۆنەرھۆنەر و نووسەری بەناوبانگی کورد [[ھەژار|هەژارھەژار موکریانی]] ئامادەی کردووە و چەند کەسێکی تریش بەشدارییان تێدا کردووە. [[ڕزوان متەوەسل]] و [[هادیھادی موڕادی]] و [[ماجد مەردۆخ ڕۆحانی|ماجد ڕۆحانی]] و [[مەحموود موفتی]] و [[سەید ئەحمەد سەعادەتی]] هاوکارییھاوکاریی نووسەریان کردووە.<ref name=":0">{{Cite book|last=هەژار موکریانی|first=|title=فەرهەنگی هەنبانەبۆرینە|publisher=انتشارات سروش|year=٢٠١٢|isbn=978-964-12-0348-3|location=تاران، ئێران|pages=یەک - سی و پێنج}}</ref> فەرهەنگەکەفەرھەنگەکە واتای ٥٧٨٨٨ وشەی گشت شێوەزارە کوردییەکانی لەخۆ گرتووە.<ref>[https://lex.vejin.net/ فەرهەنگەکانی ڤەژین]. لە ڕێکەوتی ١١ی ئابی ٢٠٢٠ سەیر کراوە.</ref> فەرهەنگەکەفەرھەنگەکە ساڵی [[١٩٩٠]] لە [[تاران]] یەکەمین چاپی بە دوو بەرگ بڵاو کراوەتەوە. دواتر بە وەشانێکی یەک بەرگی و لە ١٠٣٥ لاپەڕە چەندین چاپی دیکەی لێ بڵاو کراوەتەوە.<ref name=":0" /> ڕێنووسی فەرهەنگەکەفەرھەنگەکە بە [[ئەلفوبێی عەرەبیی زمانی کوردی|ئەلفبێی عەرەبیی کوردییە]] و هەندێکھەندێک لە ڕێنووسی یەکگرتووی ئێستای کوردی جیاوازە و لە پێشەکییەکەیدا ڕوون کراوەتەوە.<ref name=":0" />

نووسەر لە پێشەکییەکەیدا لە بارەی ناونانی فەرهەنگەکەوەفەرھەنگەکەوە نووسیویەتی:<blockquote>ناوی وشەدانەکەی خۆم ناوە "هەنبانەبۆرینە"«ھەنبانەبۆرینە»، کە لە چیرۆکاندا دەڵێن: هەرھەر چیت بوێ دەستی تێ خە دێتە چنگت.<ref name=":0" /></blockquote>

وشەکانی فەرهەنگەکەفەرھەنگەکە بە گوێرەی ڕیزبەندیی پیتە [[ئەبجەد|ئەبجەدییەکان]]ییەکان دانراون. لەگەڵ هەرھەر وشەیەکدا هاوواتایەکیھاوواتایەکی دیکەی کوردی یان چەند دانەیەک نووسراون و جارجارەش بە پێناسەیەکی کورت واتای وشە ناڕوونەکان لێک دراوەتەوە و بەشێکی کەمیش لە وشەکان نموونەیان بۆ هێنراوەتەوەھێنراوەتەوە. دواتر لەپاڵ واتا کوردییەکان واتای فارسییان نووسراوە.<ref>{{Cite book|last=هەژار موکریانی|first=|title=فەرهەنگی هەنبانەبۆرینە|publisher=انتشارات سروش|year=٢٠١٢|isbn=978-964-12-0348-3|location=تاران، ئێران}}</ref>

وەک لە پێشەکیی فەرهەنگەکەدافەرھەنگەکەدا هاتووەھاتووە ئەم چەند کەسەش هاوکارییھاوکاریی نووسەریان کردووە:<ref name=":0" />

* [[هادیھادی موڕادی]] بە کۆمەڵێک وشەی هەورامیھەورامی.

* [[ماجد مەردۆخ ڕۆحانی|ماجد ڕۆحانی]] و [[مەحموود موفتی]] بە کۆمەڵێک وشەی شاری سنە و واتای فارسیی هەندێکھەندێک لە وشەکان.

* [[سەید ئەحمەد سەعادەتی]] بە پاکنووسی و کۆمەڵێک وشەی ناوچەی لاجان و مامەش و هۆزیھۆزی پیران و هۆزەکانیھۆزەکانی موکریان.